مریم دستگیر
وزارت دفاع انگیس به ملوانانی که 13 روز درایران زندانی بودند اجازه داد ماجراهای خود طی این چند روز را به رسانه های عمومی بفروشند. این ملوانان در ایران دریک برنامه تلویزیونی اعتراف کرده بودند که درآبهای ایران دستگیرشده اند،اما پس ازورود به انگلیس دریک کنفرانس مطبوعاتی با تکذیب سخنان خود در ایران، از “اعتراف تحت فشار روانی” سخن گفتند. دولت ایران البته بلافاصله این اظهارات راتکذیب کرد و همزمان سیدمحمد علی حسینی، سخنگوی وزارت خارجه، سخنانی متناقض درمورد ارسال نامه عذرخواهی انگلیس گفت: “ دولت انگلیس نامه عذرخواهی خود را در خصوص تجاوز نظامیان انگلیسی به آب‌های سرزمینی کشورمان را به ایران داده است.” نامه ای که منتشر نخواهد شد: “ مرسوم نیست نامه‌هایی که میان دو دولت رد و بدل می‌شود رسانه‌ای شود.“آن هم در شرایطی که بریتانیا ارسال این نامه را تکذیب کرده است.
ملوانان یاد شده باشرح جزییات آنچه بر آنها طی این مدت گذشته، عملا موجب شگفتی محافل خبری شده اند. جوتیندل، یکی ازاین افراد گفت که پس ازدستگیری درمرحله ای گمان می کردند که اعدام خواهند شد. اوگفت که چگونه چشم بند داشتتد ودستانشان در مدت دستگیری بسته بوده است. نسخه ای که ملوانان انگلیسی طی روزهای گذشته ارائه کرده اند، عملا درمقابل تصاویری قرارمی گیرد که ازشبکه های تلویزیونی ایران به دنیا مخابره شد. خبرگزاری دویچه وله با انتشار گزارشی نوشت این تصاویر برخلاف تصاویری است که گروهی ازملوانان یاد شده را نشان می داد که به صورت آرام نشسته بودند وبایکدیگرجوک می گفتند. تصاویری که به کرات طی روزهای پس ازدستگیری این افراد درتلویزیون های سراسرجهان مشاهده شد.
با این وجود علی اکبرجوانفکر، سخنگوی محموداحمدی نژاد رییس جمهوری، گفته است اظهارات درخصوص بدرفتاری باسربازان انگلیسی، دروغ است. اوگفته داستانی که ملوانان درخصوص بدرفتاری نیروهای ایرانی روایت می کنند می تواند تحت فشار نیروهای امنیتی واطلاعاتی انگلیس باشد: “به همین دلیل محمود احمدی نژاد رییس جمهوری، ازتونی بلرخواسته است که بر ملوانانی که درایران حقایق راگفته اند فشار وارد نکند. برخی ازرسانه ها درخصوص اظهارات سربازان یاد شده تردید کرده اند وآن را پاسخی به افکارعمومی ای که ازرفتار غیرشجاعانه آنها به شدت انتقاد کرده اند، دانسته اند.”
دولت انگلیس که درجریان دستگیری این ملوانان،مواضعی محکم اما ملایم دربرابردولت تهران داشت، بعد از آزادی افراد یاد شده عملا فشارتبلیغاتی خود را برعلیه دولت تهران افزایش داده است. اقدام بی سابقه وزارت دفاع انگلیس درخصوص دادن مجوز به ملوانان یاد شده برای فروش داستان خود را به رسانه ها را می توان از جمله این فشارها تلقی کرد. در حالیکه به طور معمول خدمه وکادر نیروهای نظامی انگلیس نمی توانند داستان های خود رابفروشند، اما وزارت دفاع با این توجیه که این افراد درشرایط خاصی به سرمی برند، این سنت را نادیده گرفته است.
به این ترتیب ازبرکت دستگیری این ملوانان توسط سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ونمایش آنان در تلویزیون، اینک این 15 نفر که پیش ازاین هیچگاه نامشان دررسانه های جمعی مطرح نشده بود، به چهره های مشهوررسانه های جمعی تبدیل شده اند.
ساندی تایمزنوشته است که رقم پیشنهادی به گروه 250 هزارپوند ( 370 هزاردلار) است که بین افراد یادشده تقسیم خواهد شد. فایه ترنی، تنها زن گروه 150 هزارپوند عایدی خواهد داشت.
خبرفروش ماجراهای دوران زندان این ملوانان درایران، شگفتی رسانه های آمریکایی را هم به دنبال داشته است.
نیویورک تایمز در همین ارتباط نوشته است درحالی که هزاران سرباز درعراق وافغانستان با مرگ دست وپنجه نرم می کنند، اینکه این سربازان بخواهند ازخدمت وظیفه خود پول بسازند، انتقادات درخصوص رفتار ملوانان یاد شده درایران را افزایش داده است. به نوشته نیویورک تایمز کنفرانسی که این ملوانان روز جمعه برگزارکردند “نمایشی وگرافیکی” بود. داستان سلول انفرادی و بسته بودن چشم،به نوشته این روزنامه، پاسخی است به انتقادات رسانه ها که چرا این ملوانان خیلی زود دربرابرایرانی ها سرتسلیم فرود آوردند. به نوشته این روزنامه در گذشته اسرا تلاش می کردند کمترین اطلاعات را دراختیار دستگیرکنندگان قراردهند.
دراین بین رسول موحدیان سفیر ایران درلندن که طی مدت دستگیری ملوانان بارهابه وزارت خارجه انگلیس احضار شده بودتا به ارائه توضیحاتی دراین زمینه بپردازد، به نوعی ازخواست تهران برای کمک انگلیس درزمینه آزادی پنج گروگان ایرانی درعراق سخن گفته است. موحدیان گفته است ایران خواست ونیت خوب خود را نشان داد وحالا نوبت دولت انگلیس است تا قدم مثبتی بردارد.آن هم در شرایطی که طی روزهای گذشته هردوطرف این موضوع را که آزادی گروگان های انگلیسی در چارچوب یک معامله انجام پذیرفته، انکارکرده اند.
همزمان حداد عادل رییس مجلس شورای اسلامی درهمین زمینه گفته است::“امیدواریم دولت انگلیس، قدر این اقدام جمهوری اسلامی ایران را بداند و تلاش نکند با فضاسازی‌های نامناسب، اشتباهی را که کرده تشدید کند.”