خشونت مشکل اجتماعی جامعه مرد سالار وخشونت علیه زنان یک نوع بیماری گسترده جهانی است.خشونت هر اندازه که تحمل شود و افشای آن ندیده گرفته شود پیش روی اش بیشتر است. سرعت گیرخشونت در قدم اول افشا وعمومی کردن آن است.
صدها حوادث خشونت آمیزی که هر روز اتفاق می افتد، به دلایل مختلف پنهان می ماند. اعمال اشکال مختلف خشونت و انجام آن به دفعات، به مرور زمان بیشتر و بیشتر می شود و بالطبع جامعه نا امن تر. خشونت حادثه نیست بلکه مشکل اجتماعی است این مشکل اجتماعی نیازمند برنامه ریزی کلان و بازنگری در قوانین تبعیض آمیز است.
هر روز نمونه هایی ازحوادث خشونت آمیز قتل، تجاوز، ضرب وشتم، دزدی، اعدام و دستگیری، با تیتر بزرگ صفحه حوادث روزنامه ها را پر می کند. اگر چه زنان و دختران، تنها قربانیان این حوادث خشونت آمیزنیستنداما بیشترین قربانیانی هستند که در سراسر جهان مورد خشونت قرار می گیرند. بر اساس آخرین آمارمنتشر شده از سوی سازمان ملل، هر سال حدودا ۵۰۰۰ زن و کودک در جهان به قتل میرسند. در جوامع مرد سالارقوانین تبعیض آمیزخود موجب خشونت واعمال خشونت بار را تشدید می کند. آن چه تاسف بار است گزارش صرف حوادث است. رسانه های جمعی فقط به گزارش نمونه کوچکی از حوادث خشونت آمیزمی پردازند بدون تحلیل حوادث و ریشه یابی وارزیابی از موقعیت خانواده، وضعیت سواد و شغل خشونت گر، و تنها با القابی نظیر ستم گر، شرور، جنایت کار، بیرحم به توصیف خشونت گران می پردازتد. از این رو چه خواسته و چه ناخواسته به عنوان ابزاری جهت ترویج و تقویت فرهنگ مردسالار و خشونت پرور به کار گرفته میشوند. با مقدس جلوه دادن خانواده و باور فرهنگی که تشکیل خانواده سر آغاز سروسامان گرفتن پیشرفت و کامل شدن عشق و انسانیت است نمای اغراق آمیزی از خانواده عرضه می کنند! در حالی که واقعیت فضای بیشتر خانواده ها پر از خشونت های رفتاری، جسمی، درگیری مداوم، خشونت های قانونی، اقتصادی، روانی و جنسی، طلاق، قتل، خودکشی، اعتیاد و... است.
خشونت به اندازه قرن ها و سال قدمت دارد، با جنگ و نابرابری، با قوانین تبعیض آمیز، با سرمایه داری افسار گسیخته و گسترش فقر و نابرابری تشدید می شود و و آسیب دیدگان خود را از زنان و کودکان می گیرد. چرخه خشونت به یک شهرو یک کشور محدود نمی شود بلکه به وسعت و گستردگی جهان خشونت وجود دارد و در برخی از کشورها رو به افزایش است.
در ایران طی ماه گذشته در بخش های مختلف اورامانات استان کرمانشاه سه زن کرد دست به خودکشی زدند. طبق آخرین خبرها دختری 16 ساله و دختر دیگری اهل جوانرود به دلیل مشکلات خانوادگی دست به خودسوزی زده و هر دو در پی بالا بودن درصد سوختگی جانشان را از دست دادند. همچنین اوایل همین ماه در شهرستان ثلاث باباجانی زنی 24 ساله که یک هفته بیشتر از ازدواجش نمی گذشت به علت اختلاف با شوهرش اقدام به خودسوزی کرده و وی نیز جانش را از دست داد.(1)
خشونت علیه زنان در همه جای دنیا گسترده است. ازهمین رو توسط فعالین زن روزی به عنوان روزخشونت انتخاب شد و در اولین گردهمایی فمینیستی که در” بوگوتا” در کلمبیا تشکیل شد، زنان خشونت بر پایه جنس را از خشونت فیزیکی، روانی، در خانواده تا تجاوز و آزار اذیت جنسی بیرونی و هم چنین خشونت دولتی که شامل آزار و اذیت زندانیان سیاسی است را محکوم کردند و روز 25 نوامبر را به یاد سه خواهر مبارز به قتل رسیده به عنوان روز جهانی خشونت علیه زنان انتخاب وبه سازمان ملل ارائه دادند. این روز در سراسر جهان به عنوان روز جهانی” مبارزه با خشونت علیه زنان “به عنوان احترام و پاس داری از مقاومت و مقابله خواهران میرابل در مقابل خشونت شناخته شد که خود نمایان گر وجود خشونت درعرصه جهانی است. (2)
به گزارش خبرگزاری‌های جهان، دادگاه سازمان ملل در لاهه که مسئول بررسی پرونده‌های جنایات جنگی است، یکی از پلیس‌های صرب - بوسنیایی را به ۱۵ سال حبس محکوم کرد. “دراگان سلنویچ” که اکنون ۴۶ سال دارد، در جریان رسیدگی به پرونده‌اش در این دادگاه به تجاوز به چندین زن اقرار کرده است. این تجاوزات طی جنگ داخلی در یوگسلاوی در سال ۱۹۹۲ انجام شده بود. سلنویچ جزو گروهی از ارتشیان بود که در شهر فاکو در بوسنی ماه‌ها زنان را در شرایط غیرانسانی وحشتناکی حبس کرده بودند. زنان بارها توسط مردان متعددی همزمان مورد تجاوز قرار می‌گرفتند. (3)
کار خشونت جنسی به آنجا میرسد که پزشکان بدون مرز در مورد عادی شدن خشونت جنسی علیه زنان هشدار میدهند. جمهوری دموکراتیک کنگو دومین کشوری است که پزشکان بدون مرز بیشترین حضور را در آن دارند. طبق گزارش جدید این گروه، از سال ۲۰۰۳، هفت هزار و چهارصد زن که مورد خشونت جنسی قرار گرفته بودند، توسط این پزشکان مورد درمان قرار گرفتند. یکی از پزشکان، در این رابطه از دختری هشت ساله یاد می‌کند که وحشیانه مورد تجاوز قرارگرفته ودر آلت تناسلی‌اش سیم خاردار فرو کرده بودند. هشدار پزشکان بدون مرز، به ویژه در مورد روزمره وعادی شدن این جنایات علیه زنان کنگو است که غالباً توسط ارتشی‌ها انجام می‌گیرد.(4)
کم نیستند زنان و دخترانی که مورد خشونت پدران و همسران خود قرار می گیرند. گسترش خشونت ناشی از فشارهای اجتماعی که منجر به بحران در خانواده ها می شود، فجایع بسیاری را به دنبال دارد. قوانین نابرابر، اعتیاد و بیکاری، دلایل افزایش روزافرون خشونت است.
مریم دختر11 ساله توسط پدر معتادش به آتش کشیده شد. مریم با همه کوچکی شرایط خشونت بار را حس می کرد. او زندگیش را تمام شده می دید و در انتظار مرگ و رفتن به بهشت بود. مرد معتاد که چند سال قبل از همسرش جدا شده بود، علت قتل هولناک دخترش را خوب تربیت نشدن و ترس از این که دختر در آینده مرتکب خطا شود دانست. وی روی لباس های دخترش نفت ریخت و او را به آتش کشید. (5)
اعلامیه ی که توسط مجمع عمومی سازمان ملل تصویب گردید از سازمان های جهانی دعوت می کند : آگاهی عمومی در باره خشونت علیه زنان را افزایش دهند. این اعلامیه هم چنین “ خشونت علیه زنان ” را این گونه تعریف می کند: هرنوع اعمالی که موجب آسیب جسمی، جنسی، روانی هر کجا چه در زندگی شخصی و چه در اجتماع اتفاق بیافتد خشونت است.
خشونت همه جانبه مانع دست یابی زنان به برابری حقوقی، اجتماعی و اقتصادی در جامعه است. بسیاری از زنان و کودکان در طول زندگی خود دست کم یکی از انواع خشونت ها را تجربه کرده و یا مورد سوء استفاده جسمی و یا جنسی توسط مردان قرار گرفته اند.
پلیس «ولینگتون» نیوزیلند دو مرد جنایتکار را به اتهام قتل و تجاوز به بیش از ۱۰ کودک بازداشت کردند. آنها متهم هستند ۱۰ کودک را چندین ماه زندانی کرده و پس از شکنجه و تجاوز، همگی قربانیان را به قتل رساند ه اند. در این میان تنها یک دختر بچه سه ساله از چنگ تبهکاران جان سالم به در برد.(6)
تنوع شکل های خشونت حیرت انگیز است : خشونت جسمی که شامل ضرب و شتم مکرر، سوء استفاده جنسی از دختران در خانه و بیرون از خانه، ، ختنه دختران، ارعاب جنسی در محل کار و جاهای دیگر، آزار و اذیت های خیابانی و… که درتمام زندگی زنان ادامه دارد. گزارش های این خشونت ها را به راحتی می توان در روزنامه های رسمی کشور مشاهده کرد. (7)
در شرایط فعلی بحث های خشونت تا حدودی عمومی شده، گرچه هنوز بی شمار زنانی هستند که خشونت های هر روزه را تحمل و دم نمی زنند و تن دادن به هرگونه خشونتی را امری عادی جلوه می دهند. زیرا چشم اندازی برای آینده ندارند! چون پشتوانه قانونی و امکان برخورداری از حمایت های نهادهای مدنی را ندارند! فاقد امنیت مالی هستند! آگاهی نسبت به بی حقوقی زنان به مردان در اعمال خشونت علیه زنان جرات و جسارت بیشتری میدهد که با پشتوانه های قانونی و فرهنگی کامل میشوند.
آمار بالای قتل های ناموسی در ایران نشان دهنده موقعیت فرادست مردان است. در واقع قوانین حربه ای است در دست مردان متعصب، بدون آن که به علل و عوامل احتمالی موجود، که زن را در آن حالت قرار داده، توجه شده باشد. تاثیر مواد قانونی چون قائده فراش در افزایش آمار قتل های ناموسی را می توانیم به وضوح مشاهده کنیم در حالی که سنت های این چنینی قاعدتا با گسترش شهرنشینی و بالا رفتن آگاهی مردم باید به عقب بنشینند نه آنکه گسترش یابد. این موضوع مسئولان نظام را هم نگران کرده است به طوری که نیروی انتظامی در آخرین آمار خود بالا بودن قتل های ناموسی را هشدار داده است. جانشین رئیس پلیس آگاهی عنوان کرد که در ایران ظرف هفت ماه گذشته 50قتل ناموسی رخ داده است. به گفته این مقام ناجا قتل های ناموسی، اگر چه نسبت به سال گذشته رشد محسوسی نداشته، اما آمار قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. اکنون بسیاری از موارد قتل زنان (بر اساس آمار پلیس، 67% از قتل زنان) توسط محارم و به قصد حفظ ناموس از دست رفته مردان و به ویژه شوهران صورت می گیرد. (8)
توهین های مکرر، بد زبانی، وجود همسر صیغه ای و مجدد، محرومیت مالی و تحقیر زنان سخت تر از حرکات خشونت آمیز فیزیکی است. این گونه اعمال خشونت تمام اعتماد به نفس و خود باوری را در زنان خشونت دیده نابود می کند. قوانین تبعیض آمیز همه جای دنیا هستند اما مهم مبارزه با این قوانین تبعیض آمیز برای زندگی بهتر است. سیاست مداران محافظه کار طرفدار جامعه مرد سالار از آن حمایت می کنند. هم چنین مردانی که از مزایا و قوانین جامعه مرد سالار استفاده می کنند براحتی از این موقعیت دست نمی کشند! تنها با تغییر قوانین تبعیض آمیز و رسیدن به برابری حقوقی، محکوم کردن تمام اشکال خشونت، عمومی کردن خشونت درعرصه اجتماعی و با آگاهی و هم بستگی زنان و مردان می توان از این چرخه خشونت که روز به روز گسترده تر میشود، خارج شد.
پانوشت ها
1- مدرسه فمینیستی 24/8/87 برگرفته از سایت زنان آذر مهر
2- میرابل، پاتریا، منیروا و ماریا ترسا، زنانی واقعی اند که درزمان تروخیو دیکتاتور بولیوی به مبازره با حکومت وی پرداختند و به عنوان نماد مقاومت شناخته شدند. آن ها به پروانه ها معروف بودند ودر روز 25 توامبر 1960 به دست مزدوران دیکتاتورتروخیو به قتل رسیدند. (رمان پروانه ها بر گردان حسن مرتضوی – نشر دیگر)
3- مجازات متجاوزین به زنان طی جنگ داخلی در یوگسلاوی، شهرزاد نیوز21ر8ر86
4- شهرزاد نیوز، هشدار پزشکان بدون مرز در مورد عادی شدن خشونت جنسی علیه زنان برگرفته از سایت کانون زنان ایرانی 7/8/86
5- روزنامه ایران 22/8/87
6- روزنامه ایران 2/9/87
7- تقی نیا، طلعت، گزارش ماهانه بازنگری در حوادث رسانه ها، مدرسه فمینیستی
8- جواهری، جلوه، رسم همسرکشی: مردانی که پای گریز دارند، زنانی که آویخته میشوند. مدرسه فمینیستی، 22 آذر 1387
منبع: مدرسه فمینیستی