تیم ملی فوتسال زنان ایران قهرمان نخستین دوره مسابقات قهرمانی آسیا شد. این بهترین عنوان آسیایی زنان ایران در ورزشهای گروهی است. تیم ملی فوتسال ایران پیش از اعزام به مالزی، محل برگزاری مسابقات از همراهی کاپیتان خود، نیلوفر اردلان محروم شده بود. چرا که همسرش مطابق قوانین موجود از سفر خارج کشور او جلوگیری کرد. این مساله تنها یکی از مشکلاتی است که سد راه ورزش زنان در ایران وجود دارد و ورزشکاران زن ایرانی را در جایگاه نابرابری نسبت به مردان قرار داده است.
قهرمانی با وجود همه تبعیضها
تیم ملی فوتسال زنان بعد از ظهر روز شنبه(به وقت تهران) ۵ مهر ماه با برتری یک بر صفر مقابل تیم پرقدرت ژاپن به مقام قهرمانی رسید. تک گل ایران را فرشته کریمی به ثمر رساند که اگر یک گل دیگر در این مسابقات زده بود به عنوان بهترین گلزن مسابقات انتخاب میشد. با این حال انتخاب او به عنوان بهترین بازیکن این دوره از مسابقات نشان از درخشش بازیکن شماره ۷ تیم ملی ایران داشت. در بازی فینال و در شرایطی که بیشتر دقایق بازی در اختیار تیم ژاپن بود و ایران در مقابل حملات پرتعداد زنان ژاپنی دفاع میکرد، فرزانه توسلی دروازهبان ایران هم بسیار پرفروغ و موفق بود. سرمربیگری تیم ایران را فروزان سلیمانی برعهده داشت و سایر بازیکنان این تیم تاریخساز نغمه مرادی، اعظم آخوندی، طاهره مهدی پور، سحر پاپی، سارا شیربیگی، زهره میثمی، سپیده زرین راد، سهیلا ملمولی، نسیمه غلامی، مهسا نظری، فهیمه زارعی و فاطمه اعتدادی بودند.
قهرمانی تاریخی تیم فوتسال ایران مورد توجه رئیس جمهوری اسلامی ایران هم قرار گرفت. حسن روحانی احتمالا به دلیل عزای عمومی اعلام شده در پی حادثه منا پیامی نفرستاد و به یک توییت از نیویورک اکتفا کرد. توییتی که در آن موضوع لباسهای متفاوت بازیکنان ایران برجسته بود: “قهرمانی تیم ملی فوتسال بانوان با حفظ فرهنگ دینی و ملی باعث غرور و افتخار هر ایرانی است”.
او بهمن ماه سال گذشته هم به وزیر ورزش دستور داده بود تا تبعیض بین زن و مرد را از بین ببرد اما دولت روحانی هنوز موفق نشده تا وعده خود مبنی بر ورود زنان به ورزشگاهها برای تماشای مسابقات ورزشی را عملی کند. مشکلات و موانع بسیاری هم از گذشته وجود داشته که شرایطی بسیار تبعیضآمیز را رقم زده است.
حکایت تبعیض ها
شهرزاد مظفر، سرمربی سابق تیم ملی فوتسال زنان که پیش از این با کسب نقره آسیا بهترین نتیجه تاریخ این رشته را کسب کرده بود، بهمن ماه سال گذشته مجبور به استعفا شد. او درباره دلایل استعفایش گفت که “دیگر نمیتوانستم به روی بازیکنان نگاه کنم و از آنها خجالت میکشیدم چون نتوانستم حق و حقوق آنها را بگیرم.”
مظفر همچنین توضیح داد: “ما بعد از مسابقات کره جنوبی تلاش زیادی کردیم که بتوانیم این حق و حقوق را بگیریم، اما چنین اتفاقی نیفتاد. پس از آن چندین بار وقتی اردو برگزار کردیم بازیکنان میخواستند که دیگر به تمرین نیایند و در تیم ملی نباشند یا حتی فوتسال را کنار بگذارند، چون آنها بی انگیزه شده بودند. ما تلاش زیادی کردیم که آنها بمانند و از بازیکنان خواهش کردیم که ادامه بدهند، تا زحماتشان هدر نرود. ملیپوشان فکر میکردند وعده و وعیدهایی که در کره به آنها داده شد، عملی میشود. اما حالا هفت ماه از مسابقات داخل سالن آسیا میگذرد و هیچ اتفاقی نیفتاده است.”
پیشتر از اینها هم برخورد تبعیض آمیز مسئولان فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش با فوتبالیستهای ایرانی جنجالی شده بود. از جمله در تابستان سال ۱۳۹۲ تقدیر از بازیکنان تیم ملی فوتسال زنان را به ورزشگاه آزادی و مراسم تقدیر از تیمهای فوتبال ایران موکول کردند. اعضای تیم ملی زنان در ورزشگاه حاضر شدند اما نه تنها جایزهای به آنها تعلق نگرفت بلکه حتی نامشان هم خوانده نشد.
فرزانه توسلی، دروازهبان تیم ملی پس از آن مراسم گوشهای از بیاحترامیها را افشا کرده بود: “شب گذشته ابتدا ما را به کمپ تیم های ملی بردند و در یک سالن موکت انداختند و افطاری دادند، پس از آن ما را به استادیوم بردند و در حالی که قرار بود بین دو نیمه بازی فوتبال، مورد تقدیر قرار بگیریم، هیچ کس حتی اسم ما را در ورزشگاه نخواند و در شرایطی که تمام اعضای تیم فوتبال ساحلی، فوتسال مردان و حتی تیم ملی نوجوانان بر روی سکو رفتند، به ما اجازه ندادند که بر روی سکو برویم.”
فهیمه زارعی دیگر بازیکن تیم ملی هم عنوان کرد که برای شرکت در این مراسم ۵۰۰ هزار تومان هزینه کرده و از بشاگرد به سرعت خودش را به تهران رسانده اما امید خانواده و اهالی روستا برای دیدن یکی از افتخارآفرینان بشاگرد روی سکو نقش برآب شده اس.
او همچنین گفت که فاطمه اعتدادی، بازیکن تیم ملی بانوان شبانه از ورزشگاه آزادی به ترمینال رفت تا به شهرش بازگردد و هیچ مسئولی پیگیر وضعیت اعضای تیم ملی نبوده است.
“همه ما نیلوفر اردلان هستیم”
در ابتدای نخستین دوره مسابقات قهرمانی فوتسال زنان آسیا حدس زده میشد که تیم ایران زیر سایه نبود نیلوفر اردلان قرار بگیرد؛ کاپیتان و تنها چپ پای تیم ملی که همسرش به او اجازه خروج نداد. مهدی توتونچی، همسر نیلوفر اردلان که مجری شبکه ورزش است به بهانه این که فرزندشان در ابتدای مهر به مدرسه خواهد رفت مانع خروج از کشور همسرش شد. نیلوفر اردلان در ایسنتاگرام خود نوشته بود: “من از طریق انجمن حقوق زنان پیگیر این موضوع خواهم بود. من برای تفریح خارج از ایران نمی روم. هدفم اعتلای پرچم و کشورم است. مگر بعد از نایب قهرمانی در داخل سالن گوانجو چه چیزی عاید ما شد؟ همان طور که پسرها مشکل سربازی دارند و راه حلی برایش پیدا می شود، باید کاری هم برای بانوان صورت بگیرد. مگر چه فرقی بین ماست؟ من زن و مادر هستم و از حقم در این دو مقوله نمی گذرم.”
رسانهای شدن این موضوع با موجی از همدردی و اعتراض در شبکههای اجتماعی مواجه شد اما مهدی توتونچی در واکنش این اعتراضات را به رسانههای فارسی زبان خارج از کشور نسبت داد و تاکید کرد که این گونه موارد باید توسط “مرد خانواده”، “مدیریت” شود.
اما نبود نیلوفر اردلان در کنار تمام مشکلات و موانع انگیزهای مضاعف برای اعضای تیم ملی زنان ایران شد.
فرشته کریمی پس از درخشش در دو مسابقه نخست تیم ملی در مصاحبهای با روزنامه شرق عنوان کرد که جای نیلوفر اردلان در تیم ملی واقعا خالی است و تیم یک چپ پای تخصصی ندارد اما تاکید کرد: “ما بچهها هم قول و قرار گذاشتهایم هرکسی با پای چپ گل بزند، گلش را به نیلوفر تقدیم کند. همه ما نیلوفر اردلان هستیم.”