هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هایی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز فرستاده شده است، متاسفانه به علت درهم ریختگی نشانی پستی بدست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان نشانی را به صورت صحیح اعلام می کنیم:
Iran Gooya : نام گیرنده
BP 114 : شماره صندوق پستی
Creteil 94000 : اسم وکد پستی شهر
France : نام کشور
در جست و جوی انسانیت و عدالت: خاطرات احمد علی بهرامی
به کوشش: عطا آیتی
ویراستار: مرتضی رسولی پور
412 ص، تهران: نشر نوگل، 1387، چاپ اول
نویسنده این خاطرات، در سال 1919 میلادی در خانواده ای از صاحب منصبان سلاطین قاجار و کارگزاران پهلوی اول، چشم به جهان گشود. پدرش « فضل الله بهرامی»، رئیس تامینات اوایل حکومت «رضا شاه» و بعدها رئیس ثبت احوال و بلدیه تهران بود و سرانجام به مقام استانداری و وزارت رسید. خانواده مادری او از شاهزادگان قاجار بودند، از جمله دائی اش «سلیمان میرزا اسکندری» که از پیشگامان نهضت سوسیالیستی در ایران به شمار می آید. «احمد علی بهرامی» در سال 1938 عازم اروپا شد و در رشته حقوق تحصیل کرد. پس از جنگ جهانی دوم به ایران بازگشت و در وزارت عدلیه و بعدها در وزارت کار خدمت کرد. «بهرامی» در جریان نهضت ملی شدن نفت در دادگاه لاهه حضور یافت و به دفاع از منافع ایران در برابر شرکت نفت ایران و انگلیس پرداخت. در سال 1960 (1339 خورشیدی) به عنوان وزیر کار منصوب شد. با سقوط کابینه «شریف امامی» و روی کار آمدن دولت «علی امینی»، از سیاست کنار گرفت و برای دریافت دکترای خود عازم سوئیس شد. در بازگشت به ایران به تدریس در دانشکده حقوق پرداخت و بعدها به سمت سفیر ایران در کشور مغرب و سپس کشورهای چین، ویتنام و کره شمالی منصوب شد. خاطرات «بهرامی» با عنوان «در جست و جوی انسانیت و عدالت»، خواننده را با گوشه هایی از تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران و رویدادهای مربوط به آن در دوره حکومت پهلوی آشنا می کند.
نظریه های دولت در فقه شیعه
نویسنده: محسن کدیور
223 ص، تهران: نشر نی، 1387، چاپ هفتم
این کتاب در پی پاسخ به یک سوال اساسی نوشته شده است: آیا اندیشه سیاسی شیعه، و به ویژه فقه شیعه، ملازم نظریه واحدی درباره دولت است یا بر اساس معیارهای معتبر فقهی، نظریه های مختلفی ارائه شده یا قابل ارائه شدن است؟ نویسنده در پژوهش خود به این نتیجه رسیده است که نظریه های متعددی درباره دولت از سوی فقیهان شیعه، به ویژه فقهای متاخر، مطرح شده است. او با کاربرد روش تحلیلی و انتقادی و تکیه بر منابع دست اول فقه شیعه، به دسته بندی و مقایسه این نظریات با یکدیگر پرداخته و مبادی تصوری و پیش فرض ها، مبانی تصدیقی و دلیل ها و بالاخره لوازم و پیامدهای هر نظریه را به دست داده و تصویری شفاف از سیر تطور اندیشه سیاسی شیعه ارائه نموده است. در واقع، در کتاب حاضر که جلد اول از مجموعه «اندیشه سیاسی در اسلام» است، نویسنده پس از بیان مراحل چهارگانه تطور اندیشه سیاسی فقیهان شیعه، 9 نظریه دولت در فقه شیعه بر اساس دو مبنای مشروعیت را مورد بحث و تحلیل اجمالی قرار داده است.
شریعتی و نقش او در شکل گیری انقلاب اسلامی
نویسنده: رسول ملکی راد
187 ص، تهران: انتشارات چاپخش، 1387، چاپ اول
انقلاب بهمن 57 در ایران به مثابه یک فروپاشی و انفجار سیاسی و اجتماعی، بازتاب دگردیسی های سیاسی، اجتماعی و طبقاتی و هم چنین از هم گسیختگی های ارزشی و معنایی گسترده ای بود که در سایه فقدان یک فضای عمومی رسمی و شفاف با پهنای وسیعی در اعماق لایه های مختلف اجتماعی شکل گرفت. با توجه به چنین زمینه ای، کتاب حاضر به بررسی و واکاوی نقش و تاثیر انسجام گفتمانی «علی شریعتی» در ایجاد یک نظم هویتی و معنایی خاص پرداخته است؛ نظمی که در چارچوب ایدئولوژیک خود توانست به بسیج بخشی از لایه های اجتماعی در حال دگردیسی علیه نمادها، نشانه ها و سمبل های معنایی و سیاسی نظام حاکم یاری رساند. در حقیقت در این کتاب، نویسنده به نقش «علی شریعتی» به عنوان نماد جریان روشنفکری دینی در دهه های چهل و پنجاه در ایران می پردازد و همگام با بررسی کارکرد گفتمان سازی ایدئولوژیک او، به سایر جریان ها و واقعیت های سیاسی و اجتماعی مرتبط با انقلاب نیز اشاره می کند.
نظریه تاریخ ادبیات، با بررسی انتقادی تاریخ ادبیات نگاری در ایران
نویسنده: محمود فتوحی
440 ص، تهران: انتشارات سخن، 1387، چاپ اول
این کتاب شامل سه فصل است. فصل نخست به مسائل نظری در تاریخ ادبیات پرداخته و مسائل عمده و مطرح در نگارش تاریخ ادبیات را بررسی کرده است. عناوین مباحث عمده این فصل عبارتنداز: «بنیادهای نظری»، «کارکرد و گستره تاریخ ادبی»، «رویکردها و روش ها»، «دوره بندی تاریخ ادبیات» و «تاریخ ادبی و مفهوم معاصر». فصل دوم کتاب، داستان نگارش تاریخ ادبیات در ایران را روایت می کند. حدود پنج قرن تذکره نویسی، سنت استوار و پایداری را در تاریخ ادبیات نگاری فارسی پی ریزی کرده است. در این فصل جریان تذکره نویسی فارسی بر اساس معیارهای تاریخ ادبیات نگاری بررسی می شود. آنگاه پیشینه، جریان ها، روش ها و مبانی نظری تاریخ ادبیات نگاری فارسی مورد بحث قرار می گیرد و ارزش ها و کاستی های تاریخ های ادبی فارسی خاطر نشان می شود. فصل سوم به کتاب شناسی تاریخ ادبیات فارسی اختصاص دارد. سالشمارهای این بخش به گونه ای، روند تطور جریان تاریخ ادبیات نگاری را در زبان فارسی به تصویر می کشد.
اشرف التواریخ (جلد اول)
نویسنده: محمد تقی بن محمد نوری
تصحیح: سوسن اصیلی
595 ص، تهران: انتشارات میراث مکتوب، 1387، چاپ اول
کتاب «اشرف التواریخ» از منابع با ارزش دوره نخستین فرمانروایی قاجارها، به ویژه عهد «فتحعلی شاه» است. این اثر با وجود اهمیت بسیار، کمتر شناخته شده است. وقایع اصلی «اشرف التواریخ» مربوط به دوره حکومت «محمد ولی میرزا» در خراسان یعنی سال های 1218 تا 1231 ه. ق است.«اشرف التواریخ» یکی از مفصل ترین آثاری است که در زمینه تاریخ این دوره نوشته شده است و برای آگاهی از وقایع مربوط به براندازی آخرین بازمانده سلسله افشاری یعنی «نادر میرزا» در خراسان و نیز درگیری های قاجار با امرای خراسان و ترکمانان و ایلات و طوایف سرکش بخش های شمالی خراسان در دوره تثبیت دولت قاجار، یکی از بهترین منابع است. از زندگی مؤلف اثر، یعنی «محمد تقی نوری»، اطلاع زیادی در دست نیست مگر اشاراتی که در این کتاب به زندگانی خود کرده است. از این اشارات بر می آید که او منشی دربار و مربی «محمد ولی میرزا» بوده و هنگام حکومت این شاهزاده در خراسان، مشاورت او را به عهده داشته است.
افزاد، قوم شناسی یک روستای ایرانی
(به زبان فرانسه)
نویسنده: آن- سوفی ویویه- مورشان
473 ص، جلد نرم، تهران: انتشارات انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران، 1385، چاپ اول
این کتاب جلد 63 از مجموعه «گنجینه نوشته های ایرانی» است که انتشار آن به همت «هانری کربن» و «انجمن ایران شناسی فرانسه در ایران» از سال 1949 میلادی آغاز شده است و هم چنان ادامه دارد. جلد 63 با عنوان «افزاد: قوم شناسی یک روستای ایرانی»، به زبان فرانسه نوشته شده است و گزارشی ارزشمند و دقیق از زندگی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دینی روستای «افزاد»- در استان یزد- در اختیار علاقمندان قرار می دهد. نویسنده کتاب، خانم «ویویه- مورشان» یک پژوهشگر فرانسوی است که نزدیک به سه سال در محل، یعنی روستای «افزاد» زندگی کرده و در پرتو جنسیت زنانه خود و اطلاعات گسترده ای که داشته، توانسته است به کنه جامعه «افزاد» راه بیابد، با زنان روستا رابطه نزدیک و صمیمی برقرار کند، و در نهایت تحقیقی بیطرفانه و مستند ارائه نماید. پژوهش خانم «ویویه- مورشان»، تصویری دقیق و مستند از زندگی در یک روستای ایران را در مقابل خواننده قرار می دهد.
فرهنگ لغات و ترکیبات و تعبیرات دیوان ناصر خسرو: جلد اول
به اهتمام: مهدی محقق، کبری بستان شیرین
بازبینی و اصلاح: مهدی نوریان
637 ص، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1387، چاپ اول
این کتاب از مجموعه انتشارات «مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران- دانشگاه مک گیل»، جلد اول از فرهنگی است که در چهار جلد منتشر خواهد شد و در برگیرنده لغات، ترکیبات و تعبیرات دیوان «ناصر خسرو» است. جلد اول با سه مقاله که در «کنگره بین المللی ناصر خسرو» ارائه شد آغاز می گردد. این کنگره در شهریور ماه 1382 در شهر دوشنبه در تاجیکستان برگزار گردید. عناوین این مقالات و نویسندگان آنها عبارتنداز: «تعلیقات بر دیوان ناصر خسرو/مهدی محقق»، «برخی دشواری های متن دیوان ناصر خسرو/مهدی نوریان» و «تنوع واژگان در دیوان ناصر خسرو/کبری بستان شیرین».
نشریات
جهان کتاب
ناشر: مؤسسه فرهنگی- هنری جهان کتاب
231 و 232 مین شماره جهان کتاب: ماهنامه خبری، آموزشی و اطلاع رسانی در حوزه کتاب ویژه مرداد و شهریور 1387منتشر شد. در این شماره ماهنامه جهان کتاب که اکنون سیزده سال از انتشار منظم آن می گذرد، علاوه بر معرفی و نقد بعضی از کتاب های ارزشمندی که در ماه های اخیر در ایران منتشر شده است، مقالات زیر نیز به چشم می خورد:
- روایتی ارمنی از خیام و حافظ: گفتگوی زاون قوکاسیان با آزاد ماتیان
- یاسمن و ستاره ها: چیزی بیشتر از لولیتا خوانی در تهران/ گفتگو با فاطمه کشاورز استاد ادبیات فارسی و تطبیقی در دانشگاه واشینگتن
- محمود درویش بر «کرانه تنهایی بی آغاز» آرام گرفت
- نگاهی باز و غیر کلیشه ای به ویرایش/ سایه اقتصادی نیا
- داستان چند بعدی/ زری نعیمی
بخشی از این شماره نیز به معرفی تازه های بازار کتاب در چند ماه اخیر در ایران اختصاص دارد.
هنرمند
سی و دومین شماره هفته نامه بین المللی هنرمند با مطالبی از شمس لنگرودی، تام استوپارد، عبدالعلی دستغیب، گرترود اشتاین و… منتشر شد.
این نشریه در مطلبی به قلم رابرت هورویت نمایشنامه “راک ان رول” نوشته تام استوپارد را مرور کرده است. شمس لنگرودی شاعر نیز در گفتگویی تفصیلی درباره شعر دهه 70 گوشه هایی دیگر از پرونده مفتوح شعر این دهه را گشوده است.
عبدالعلی دستغیب منتقد ادبی نیز در مقاله ای با عنوان “عاشقی کار خوبی است” به بحث و بررسی درباره محمد حجازی و آثارش پرداخته است. “زحمتکش مادام العمر” عنوان مطلب دیگری است از هنرمند که درباره ”تردیاکوفسکی” شاعر شاعر عصر کلاسیسم روسیه نگاشته شد است.
هنرمند همچنین در بخش موسیقی خود به پیدایش موسیقی جاز و ری چارلز پرداخته است.