روایت های حماسی برای مصرف داخلی

در حالی که جناح تندرو جمهوری اسلامی نشان داده با شرکت جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته ای مخالف است ، روز گذشته دور اول این مذاکرات در ژنو، محل مورد نظر گروه 1+5 برگزار شد و روایت های متناقضی از آن در رسانه های رسمی داخلی بازتاب یافت.

خبرگزاری های وابسته به دولت با اعزام خبرنگاران ویژه به محل مذاکرات، گزارش های تبلیغاتی و حماسی از نطق هیات نمایندگی ایران منتشر کرده اند که با اخبار مندرج در نشریات جهانی در تناقض است.
دور اول مذاکرات جلیلی و اشتون در حالی در ژنو به پایان رسید که رسانه های فارس و رجانیوز، مدعی شده اند پیش از آغاز مذاکرات، سعید جلیلی حاضر به ملاقات با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه و نماینده روسیه در مذاکرات 1+5 نشده و دلیل آن را “تلاش ریابکوف برای تلطیف فضای مذاکرات به دلیل ترور شهریاری” عنوان کرده است.
“خبرنگار اعزامی” رجا نیوز از ژنو نوشته است: “ریابکوف پس از جلسه درونی 1+5 به دیدار هیات ایرانی اعزام شده و در واقع دیدگاه های بقیه اعضای 1+5 را نمایندگی می کرده است. دکترجلیلی رییس هیات مذاکره کننده ایرانی درخواست ریابکوف برای دیدار را نپذیرفته و وی با علی باقری معاون دکتر جلیلی  ملاقات کرده است. گزارش های دریافتی حاکی از آن است که ریابکوف سعی کرده فضای ناشی از شهادت دکتر شهریاری را اندکی تلطیف کند که با برخورد قاطع هیات ایرانی مواجه شده است”.
متن منتشر شده در رجا نیوز، تنها در  فارس بازنشر یافت.
در همین راستا، خبرگزاری فارس نیز که “خبرنگار اختصاصی” در ژنو دارد، ساعتی پس از آغاز مذاکرات در دو خبر جداگانه مدعی شد “جلیلی مذاکرات را با یاد و خاطره شهید شهریاری شروع کرد” و “گروه 1+5 دارای مشکلات درونی است و تسلط لازم را برای مذاکره با طرف ایرانی ندارد”.
خبرگزاری فارس می نویسد: “گزارش های رسیده از ژنو حاکی از آن است که گروه 1+5 دچار مشکلات جدی برای ورود به مذاکرات با ایران است. منابع غربی در ساعت های گذشته گزارش های متنوعی منتشر کرده اند که نشان می دهد گروه 1+5 نتوانسته در مورد یک دستور کار مشخص درون خود به توافق برسد و به همین دلیل خانم اشتون از موضعی بسیار ضعیف و در حالی که گروه 1+5 دچار مشکلات درونی است، وارد مذاکرات شده است”.
این خبرگزاری افزود: “گروه 1+5 به دلیل عدم توافق روی مسائل محتوایی روی موضوعات شکلی مانند تعیین زمان و مکان نشست بعدی متمرکز خواهد شد و در مقابل تیم ایرانی احتمالا در این دور از گفت وگو ها با ورود تفصیلی به موضوعاتی که قبلا در نامه 15 تیر به کاترین اشتون ارسال شده مذاکرات ژنو را به صحنه محاکمه 1+5 به ویژه در زمینه ترور شهید شهریاری تبدیل کند. یکی دیگر از علائم بروز مشکلات درونی در گروه 1+5 این است که نمایندگان تمامی کشورهای شرکت کننده در مذاکرات به جز امریکا و روسیه تغییر کرده اند و نمایندگان تازه وارد قادر به ورود دقیق به بحث های محتوایی نیستند”.
ماجرای ترور یک استاد دانشگاه بهشتی در حالی به موضوع محوری رسانه های افراطی و هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی تبدیل شده که بر اساس گزارش های قبلی، مذاکرات ژنو برای جلوگیری از افزایش تحریم های اقتصادی ایران از یک سو و توقف غنی سازی اورانیوم از سوی دیگر برگزار شده است.
ترور های هفته گذشته در تهران که ابتدا جوان آنلاین تعداد آنها را سه مورد اعلام کرده بود و در همان لحظات اول نیز از سوی هواداران دولت به آمریکا، انگلیس و اسرائیل منتسب شد، در دو روز گذشته به اصلی ترین دستمایه تبلیغاتی جمهوری اسلامی برای تحت الشعاع قرار دادن مذاکرات 1+5 تبدیل شده است، به طوری که روزنامه کیهان که روز یکشنبه خواستار عدم شرکت جلیلی در مذاکرات به دلیل ترورها شده بود، روز گذشته نیز در سرمقاله خود که بخشی از اظهارات جلیلی در مذاکرات در آن امده بود، نوشت: “هرچند از امروز بخاطر دور جدید مذاکرات و گفت وگوها میان ایران و گروه کشورهای 1+5، کانون توجهات کارشناسان و ناظران سیاسی کشورمان و رسانه ها معطوف به این موضوع خواهد بود، اما ترور 2 دانشمند هسته ای ایران نباید تحت الشعاع این فضا قرار بگیرد.البته آنچه جمهوری اسلامی در مذاکرات پیش رو با 1+5 مطرح می کند بر محور بسته پیشنهادی ایران- و نه مسئله هسته ای- خواهد بود و در این بسته به موضوع تروریسم دولتی نیز پرداخته شده است ولی با توجه به تحرکات و تلاش های عاجزانه و سبعانه موساد، سیا و MI6 در حوادث تروریستی هفته گذشته، آنچه انتظار می رود و خواسته بحق ملت ایران است، برجسته شدن و در اولویت قرار گرفتن موضوع تروریسم دولتی در مذاکرات است”.

موضع کیهان و اصرار این روزنامه درباره لزوم تحت الشعاع قرار دادن مذاکرات با طرح ماجرای ترور استاد فیزیک دانشگاه بهشتی در حالی بود که پس از پایان دور اول مذاکرات، “خبرنگار اعزامی” رجانیوز، بار دیگر از ژنو گزارشی فرستاد و بخشی از سخنان جلیلی در اجلاس را منتشر کرد.

گزارش که با این عنوان منتشر شد: “محاکمه 1+5 توسط جلیلی در ژنو”.
گفتنی است رجا نیوز در زمان تصویب قطعنامه کمیته سوم شورای عمومی سازمان ملل که دو هفته قبل جمهوری اسلامی را به دلیل نقض گسترده و سازمان یافته حقوق بشر محکوم کرد از همین عنوان درباره سخنان جواد لاریجانی استفاده کرده بود، اما دقایقی بعد خبر محکومیت ایران در اجلاس منتشر شد و خشم بنگاه های تبلیغاتی حکومت را در پی داشت.
اما درباره مذاکرات دیروز، رجانیوز و فارس در متنی مشابه به نقل بخشی از سخنان جلیلی در مذاکرات پرداخته اند.
بنا به نوشته این سایت ها، دبیرشورای عالی امنیت ملی در این مذاکرات، به جای پرداختن به مسائل هسته ای و اختلافاتی که منجر به تحریم های گسترده جهانی علیه ایران شده، گفته است: “هفته قبل همین روز و همین ساعت دو دانشمند ایرانی در تهران هدف ترور قرار گرفتند و یکی از آنها به شهادت رسید.دو دانشمند ترور شده ایرانی متخصصان بسیار برجسته ای در جهان علم بودند و معضل امروز جهان کسانی هستند که وقتی از حیث توان استدلال و بحث منطقی به بن بست می خورند، به اقدامات تروریستی روی می آورند. لطفا به احترام آنها چد دقیقه سکوت کنید”.

جلیلی افزوده است: “ایران تا کنون  13000 نفر از شهروندان خود را در اثر حملات تروریستی گروه منافقین که مورد حمایت غرب است از دست داده است و این بار هم همان روند در حال تکرار است. با این حال ترور اخیر دو دانشمند هسته ای ایران یک نمونه متفاوت است چرا که یکی از این دو نفر در فهرست تحریم قطعنامه شورای امنیت قرار داشته است و دیگری هم جزو دانشمندان هسته ای شناخته شده ایران بوده است”. 

جلیلی با تکرار گزارش های صدا و سیما و روزنامه کیهان خطاب به کاترین اشتون افزوده است: “جان ساورز رییس سرویس اطلاعات خارجی انگلیس چند هفته قبل از ترور به صراحت اظهارات خاصی در مورد انجام عملیات اطلاعاتی در ایران بر زبان آورده بود و پس از انجام ترور هم سایت رسمی وزارت خارجه اسراییل در مقاله ای رسمی نوشت این ترور با هدف ضربه زدن به برنامه هسته ای ایران و جلوگیری از اتمی شدن ایران انجام شده است. این سخنان مفهوم کاملا خاصی دارد. چرا دنیا در مقابل اقدام تروریستی واعتراف صریح برخی کشورها به مشارکت در آن سکوت کرده است و چرا 1+5 این اقدام را محکوم نکرد؟ دست زدن به اقدامات تروریستی با هدف جلوگیری از دسترسی ایران به علم تلفیقی از روحیه فاشیستی و روحیه قرون وسطایی است که بی شک مستحق محکومیت است اما این اقدامی است که تا به حال انجام نشده است”.

روایت رجانیوز و فارس از مذاکرات در حالی منتشر شده که خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک “مقام آگاه حاضر در اجلاس”، از “فضای مطلوب مذاکرات” خبر داده است.

خبرگزاری ایلنا، با نقل گزارش آسوشیتدپرس و از زبان این مقام آگاه نوشته است: “فضای حاکم بر گفت‌وگوها مثبت و خوشایند بوده است و کشورهای عضو گروه 1+5 در یک ساعت نخست مذاکرات این مسئله را مطرح کردند که به چه دلیل باید درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو شود و انتظار می‌رود طرف ایرانی بعد از آن مواضع خود را بیان کند”.

آسوشیتدپرس همچنین از دیدار جلیلی و اشتون، قبل از آغاز مذاکرات خبر داده و به نقل از جلیلی نوشته است:” امیدواریم گفت‌وگوهای صریح، روشن و مفیدی داشته باشیم”.

دور اول مذاکرات ایران و گروه 1+5 درحالی در ژنو برگزار شده است که با وجود انتشار گزارش های متناقض درباره آن در رسانه های داخلی، به اعتقاد برخی کارشناسان، موضوع ترورها به اصلی ترین دستاویز هیات ایرانی برای تحت الشعاع قراردادن اختلافات هسته ای تبدیل شده است. کارشناسان همچنین با مقایسه گزارش های سایت های افراطی با رسانه های مستقل خبری، ادعاهای رجانیوز و فارس از فضای حاکم در جلسه و ادعای “محاکمه 1+5” توسط جلیلی  و… را نوعی حماسه سرایی  برای مخاطبان داخلی دانستند.