رییس سابق پلیس اطلاعات و امنیت، فرمانده ناجا می‌شود

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» پایان فرماندهی ۹ ساله احمدی‌مقدم؟

چند روز پس از عذرخواهی بابت اتفاقات کهریزک و هشدار نسبت به احتمال تکرار آن،  برخی وبسایت‌های خبری از احتمال پایان حضور سردار اسماعیل احمدی‌مقدم در فرماندهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی خبر داده اند. در این میان وبسایت امنیتی بولتن‌نیوز مدعی است که حکم فرماندهی برای سردار حسین اشتری صادر شده و به زودی رسانه‌ای خواهد شد. این در حالی است که اردیبهشت ماه امسال اعلام شده بود رهبر جمهوری اسلامی احمدی‌مقدم را در فرماندهی ناجا ابقا کرده است. احمدی‌مقدم یک ماه بعد سردار اشتری را جایگزین سردار رادان کرد که به نشانه‌ای از تغییر رویکرد نیروی انتظامی و همراهی بیشتر با دولت حسن روحانی تعبیر شد.

 

احمدی‌مقدم؛ از تمدید فرماندهی تا برکناری

اگر اخبار مربوط به برکناری سردار اسماعیل احمدی‌مقدم صحت داشته باشد،  یکی از طولانی‌ترین دوره‌های فرماندهی در نیروهای نظامی و انتظامی به پایان خواهد رسید. وبسایت بولتن‌نیوز با استناد به “شنیده‌ها” روز یکشنبه ۱۷ اسفند نوشت: “شب گذشته حکم رهبر معظم انقلاب ،برای فرماندهی نیروی انتظامی کشور به سردار سرتیپ پاسدار حسین اشتری که تاکنون جانشین فرمانده نیروی انتظامی کشور را برعهده داشت ، ابلاغ شده است و به احتمال فراوان طی روز جاری نیز به صورت رسمی از رسانه های گروهی اعلام خواهد شد.”

اسماعیل احمدی‌مقدم تنها چند روز پس از پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۴ به فرماندهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی رسید. تحلیلگران این انتصاب را که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای صورت گرفته بود، در راستای تقویت دولت احمدی‌نژاد و همسو با برنامه‌های او ارزیابی کردند. به ویژه اینکه روایتی غیر رسمی از پیوند فامیلی احمدی‌نژاد و احمدی‌مقدم حکایت می‌کرد. سیاست این مقام ارشد انتظامی تفاوت‌های عمده‌ای با محمد باقر قالیباف، فرمانده پیشین داشت که سعی می‌کرد چهره ملایم و مدرنی از نیروی انتظامی ارائه دهد.

اما حالا  ۹ ماه پس از اینکه معاون اجتماعی ناجا از تمدید دوره فرماندهی احمدی‌مقدم خبر داده بود از برکناری او صحبت می‌شود. اردیبهشت ماه امسال سردار منتظر المهدی به خبرگزاری تسنیم گفته بود که “با عنایت فرماندهی معظم کل قوا و حسن اعتماد ایشان مسئولیت فرمانده محترم ناجا تمدید شد و خدمت ایشان ادامه دارد.”

نام احمدی‌مقدم در دوران طولانی حضورش در عالی‌ترین مقام نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی با سخت‌گیری و بگیر و ببند همراه شد و نیروهای تحت امر او دوران ویژه‌ای را پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ پشت سر گذاشتند. نیروی انتظامی در آن دوران و در مقابل اعتراضات مردمی در همکاری و همراهی با نیروهای سپاه و بسیج خشونت  زیادی در سرکوب نشان داد. هرچند احمدی‌مقدم همواره از مظلومیت نیروی انتظامی سخن گفته و منکر برخوردهای خشونت‌بار ناجا شده است.

فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در اسفند ماه ۹۱ مدعی شد که در جریان اعتراضات مردمی سال ۸۸، نیروهای یگان ویژه تنها از خود دفاع کرده‌اند. سردار احمدی مقدم، سیاست این نیرو را در سال ۸۸، کنترل میدان و پرهیز از “بگیر و ببند” دانست و گفت که “بر همین اساس پس از دستگیری افراد، معمولا دستگیرشدگان یک روز پس از دستگیری با تعهد، نصیحت و صحبت کردن آزاد شده و تقریبا دستگیرشدگان تکراری نیز نداشتیم.”

او حتی از مظلومیت یگان ویژه در “فتنه ۸۸” سخن گفت و تاکید کرد که “راضی به آسیب‌دیدن یک نفر هم نیستم.”

مرگ ستار بهشتی، وبلاگ‌نویسی که زیر شکنجه پلیس فتا کشته شد در دوران فرماندهی احمدی‌مقدم رخ داد و او صرفا “برخی قصورها”ی نیروهای تحت فرماندهی‌اش را پذیرفت.

بازداشتگاه مخوف کهریزک هم زیرنظر این نیرو قرار داشت که برخی از بازداشت شدگان منتقل شده به آن زیر شکنجه جان باختند. او اما مدعی شد که به شدت با انتقال بازداشت‌شدگان به کهریزک مخالف بوده است: “گفتم آنجا نه تنها جا نداریم، بلکه آن مکان جای خطرناکی است. اما مرتضوی اصرار داشت که این افراد دستگیر شده چاقو، قمه و زنجیر داشته‌اند و از همین حیث اراذل و اوباش محسوب می‌شوند که من در آن جلسه عنوان کردم که ضبط کنید و بنویسید که من مخالف هستم و مخالفت ناجا نیز ثبت شد.” اما سعید مرتضوی این روایت را تکذیب کرده است.

فرمانده نیروی انتظامی در تاریخ ۱۲ اسفند ماه دوباره از حادثه کهریزک یاد و آن را باعث “بیداری پلیس” معرفی کرد: “داستان تلخ کهریزک باعث بیداری در پلیس شد و پس از آن ما به‌سمت توجه بیشتر به حقوق شهروندی پیش رفتیم.” او عنوان کرد که “ما باید از حوادث تلخ پیش‌آمده همچون داستان کهریزک عبرت گیریم و امروز در برابر آن حادثه زبانی جز عذرخواهی نداریم و تنها قادر به جبران بخشی از آثار تلخ آن هستیم.”

 

ارتقای مجدد سردار اشتری در کمتر از یک سال

سردار اشتری که از او به عنوان فرمانده جدید نیروی انتظامی نام برده می‌شود حتی در زمان تصدی جانشینی فرماندهی ناجا حضور رسانه‌ای چندان پررنگی نداشته است. او پیش از این رییس پلیس اطلاعات و امنیت کشور بود و برخلاف سردار رادان که پیش از او جانشین فرمانده ناجا بود،  چندان میل به دیده شدن ندارد. برخی این رویه او را مربوط به سابقه امنیتی این فرمانده نیروی انتظامی می‌دانند. از این زاویه حضور سردار اشتری به عنوان فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی باعث امنیتی‌تر شدن این نیرو خواهد شد.

سردار احمدی‌مقدم در چرخش‌هایی عجیب سعی  داشت تا خود را با دولت جدید هماهنگ کند و چندین بار در مجادله اصولگرایان و دولت،  طرف دولت حسن روحانی را گرفت. او افزایش “بدحجابی” را که به عنوان یکی از اهرم‌های فشار بر دولت روحانی استفاده می‌شود تکذیب کرد و از موافقت خود با رفع فیلتر فیس‌بوک سخن گفت. اشارات مکرر او به رعایت حقوق شهروندی و حریم خصوصی شهروندان هم کم سابقه بود.