سالی سبز برای سینمای ایران
کیانوش فرید
مروری بر موفقیت‌ها و رخدادهای مربوط به سینمای ایران در عرصه جهانی در سال ۲۰۰۹ میلادی…
نمایش مستندی در باره هایده در هلند
روز ۲۴ ژانویه، فیلمی مستند در باره فعالیت‌های هنری هایده، خواننده ایرانی، در مرکز فرهنگی خریفیون وابسته به دانشگاه آمستردام به نمایش درآمد.
این مستند، که «سخن از هایده» نام دارد، ساخته پژمان اکبرزاده، پیانیست و روزنامه‌نگار مقیم آمستردام است.
هجدمین جشنواره فیلم‌های ایرانی در لس آنجلس
در سال ۲۰۰۹، هجدمین دوره جشنواره فیلم‌های ایرانی در دانشگاه لس آنجلس برگزار شد.
این جشنواره به همت بخش آرشیو فیلم و تلویزیون دانشگاه لس آنجلس کار خود را آغاز کرد و در هجدمین دوره خود، در طول ۶ هفته، ۶ فیلم سینمایی، ۵ فیلم مستند و ۵ فیلم کوتاه ایرانی را به نمایش گذاشت.
فیلم مستند ۷ زن نابینا به کارگردانی محمد شیروانی، « آواز گنجشک ها» ساخته مجید مجیدی، «سه زن» به کارگردانی منیژه حکمت، «ترانه تنهایی تهران»، محصول مشترک ایران و فرانسه به کارگردانی سامان سالور، «چراغی در مه» و فیلم مستند «زنان کفن پوش» ساخته فرید حائری‌نژاد و محمدرضا کاظمی از جمله فیلم هایی بودند که در این جشنواره به نمایش درآمدند.
نمایش فیلم برای یک لحظه آزادی در فرانسه
فیلم سینمایی «برای یک لحظه آزادی» ساخته آرش ریاحی، از ۲۸ ژانویه در چند سینمای فرانسه به نمایش عمومی درآمد.
«برای یک لحظه آزادی» نخستین فیلم بلند داستانی آرش ریاحی، فیلمساز ایرانی ساکن اتریش، است. او با فیلم تجربی «می.سی.سی.پی» (۲۰۰۵) به جشنواره‌های جهانی راه یافت و با «فیلم خانواده در تبعید» (۲۰۰۶)، دومین فیلم بلند مستند خود، در جشنواره‌های سینمایی مطرح شد.
اصغر فرهادی و گلشیفته فراهانی
اصغر فرهادی، برای کارگردانی فیلم «در باره الی» برنده خرس نقرهای بهترین کارگردانی پنجاه و نهمین جشنواره بین المللی فیلم برلین شد.
آقای فرهادی اندکی پیش از آن، به عنوان بهترین کارگردان بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر معرفی شده بود.
نمایش فیلم «در باره الی»، در ایران با جنجال همراه بود. این جنجال، با انتقاد روزنامه کیهان از بازی گلشیفته فراهانی، یکی از هنرپیشگان فیلم «در باره الی»، در فیلم مجموعه دروغ‌ها ساخته ریدلی اسکات آغاز شد و تا آنجا ادامه پیدا کرد که محمود احمدی نژاد، خواستار اکران این فیلم در جشنواره فیلم فجر شد.
جنجال بر سر گلشیفته فراهانی
درحالی که بحث‌ها و جنجال‌ها بر سر نمایش فیلم «در باره الی» ادامه داشت، مسئولان سینمایی در جمهوری اسلامی ایران از احتمال و امکان بازگشت گلشیفته فراهانی سخن می گفتند.
خانم فراهانی در پی بالا گرفتن اعتراض‌ها به بازی او در فیلمی آمریکایی از ایران خارج شد. با ادامه بحث‌ها در باره احتمال بازنگشتن گلشیفته فراهانی، جواد شمقدری، مشاور هنری وقت محمود احمدی‌نژاد، در این باره نوشت: «نظر آقای احمدی‌نژاد این است که خانم فراهانی همین امروز به تهران بازگردد. »
آقای شمقدری در ادامه با اشاره به نقش‌های قبلی گلشیفته فراهانی و هنرنمایی‌اش در فیلم میم مثل مادر، ساخته رسول ملاقلی‌پور که به گفته او «دل میلیون‌ها ایرانی را به درد آورد» افزود: «گلشیفته فراهانی خطایی کرده و بعد پشیمان شده است. فکر می‌کنم مسئولان جامعه اسلامی باید با سعه صدر با این موضوع برخورد کنند»
آقای شمقدری در حالی از امکان بازگشت خانم فراهانی سخن می گفت که پیش از او، محمدحسین صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در برنامه «نگاه یک» تلویزیون دولتی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا امکان فعالیت برای هنرپیشه‌هایی که در هالیوود فعالیت می‌کنند در ایران هم وجود دارد یا خیر گفته بود: «قیدی که در کار ما حاکم است این است که کسی پا را از مرزهای قانونی فراتر نگذارد.» وی در ادامه با اشاره تلویحی به گلشیفته فراهانی افزوده بود: «کسی که قانون را زیر پا بگذارد، خودش هم زیر پا گذاشته می‌شود. »
جایزه‌ای دیگر برای اصغر فرهادی
فیلم «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی در ماه آوریل جایزه ۲۵ هزار دلاری بهترین فیلم بلند داستانی جشنواره بین‌المللی فیلم ترایبکای نیویورک را از آن خود کرد..
اصغر فرهادی، که کارگردانی فیلم‌هایی چون «شهر زیبا» و «چهارشنبه سوری» را در کارنامه خود دارد، جایزه خرس نقرهای جشنواره برلین را برای فیلم «در باره الی» دریافت کرده بود.
جایزه ویژه جشنواره کارلووی واری برای یک فیلم ایرانی
روز بیستم ژوییه، در مراسم پایانی چهل و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم کارلووی واری جمهوری چک، جایزه ویژه هیئت داوران به فیلم «بیست» ساخته عبدالرضا کاهانی کارگردان اهدا شد.
وی هنگام دریافت جایزه بیست هزار دلاری خود، ضمن تقدیم این جایزه به مردم ایران از حاضران خواست به «احترام مبارزه مردم» از جای خود برخیزند.
ونیز سبز
جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۰۹، در پی حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران، رنگ سبز به خود گرفت.
در ونیز شیرین نشاط با فیلم «زنان بدون مردان» حضور داشت و حنا مخملباف هم با فیلم «روزهای سبز»، فیلمی در باره اعتراضات مردمی پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در بخش خارج از مسابقه شرکت کرد.
فیلم «زنان بدون مردان» جایزه شیر نقرهای جشنواره ونیز را از آن خود کرد.
«تهرون» ساخته نادر تکمیل همایون، فیلمساز ایرانی مقیم پاریس و «چاله» به کارگردانی علی کریم نیز در شصت و ششمین دوره جشنواره سینمایی ونیز در بخش مسابقه هفته منتقدان به نمایش درآمدند.
در حاشیه این جشنواره، محسن نامجو و گلشیفته فراهانی کنسرت موسیقی مشترکی برگزار کردند.
جایزه امی برای شهره آغداشلو
شهره آغداشلو، بازیگر سرشناس ایرانی سینما و تلویزیون آمریکا، جایزه معتبر «امی» را برای ایفای نقش مکمل زن دریافت کرد.
این جایزه به دلیل ایفای نقش همسر صدام حسین در مجموعه تلویزیونی «خانه صدام» به خانم آغداشلو اهدا شد.
شهره آغداشلو که پیش از این در سال ۲۰۰۴ برای بازی در فیلم «خانه‌ای از شن و مه» نامزد جایزه اسکار شده بود، نخستین بار بود که نامزد جایزه امی می‌شد. وی جایزه خود را از دست کوین بیکن، بازیگر مشهور سینمای آمریکا، دریافت کرد.
شیرین نشاط در سال رو به پایان میلادی «مردان بدون زنان» را ساخت.سن سباستین هم سبزپوش شد
روز ۲۴ سپتامبر، با نمایش فیلم «روزهای سبز» ساخته حنا مخملباف، هیئت داوران جشنواره فیلم سن سباستین در اقدامی نمادین با پوشیدن شال سبز، این جشنواره را نیز در همراهی با اعتراضات مردم ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری سبزپوش کردند.
«روزهای سبز» به همراه «کسی از گربه های ایرانی خبر ندارد» در بخش خارج از مسابقه این جشنواره به نمایش درآمدند.
فیلم «کشتزارهای سفید» ساخته محمد رسول اف نیز در بخش مسابقه این جشنواره حضور داشت.
فیلم‌های ایرانی در جشنواره یاری
در روزهای ۲۵ تا ۲۷ سپتامبر، هفت فیلم سینمایی و چند فیلم مستند در نهمین دوره جشنواره یاری در شهر اوپسالا در سوئد به نمایش درآمدند.
«بچه‌های ابدی» ساخته پوران درخشنده، «ترانه تنهایی تهران» به کارگردانی سامان سالور، «سه زن» ساخته منیژه حکمت، «بیست» به کارگردانی عبدالرضا کاهنی، «شب» ساخته رسول صدرعاملی، «سوپراستار» ساخته تهمینه میلانی و «همیشه پای یک زن در میان است» به کارگردانی کمال تبریزی در این جشنواره به نمایش درآمدند.
«بخارای من» ساخته لاله برزگر، «گردآفرید» به کارگردانی هادی آفریده، «مادرم ایران» ساخته مایر حسین کیانی، «مهربانو» به کارگردانی مهدی باقری، «حیاط خلوت خانه خورشید» و «ما نیمی از جمعیت ایرانیم» ساخته رخشان بنی اعتماد، «سرود‌ای ایران« ساخته سامان مقدم، «در یک اتاق بسته» به کارگردانی امیرعلی عبایی، «مشی و مشیانه» ساخته حسن نقاشی، «تهران انار ندارد» به کارگردانی مسعود بخشی و «دختر مگسی» ساخته روناک قیصری نیز فیلم‌های مستندی بودند که در این جشنواره به نمایش درآمدند.
ایران در جشنواره فیلم لندن
«زنان بدون مردان» ساخته شیرین نشاط، «در باره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی و «کسی از گربه‌های ایرانی خبر ندارد» ساخته بهمن قبادی در پنجاه و سومین دوره جشنواره فیلم لندن که در اواخر اکتبر برگزار شد، به نمایش درآمدند.
در جشنواره فیلم لندن، علاوه بر نمایش این فیلم ها، نشستی در باره سینمای ایران نیز برگزار شد.
فیلم‌های ایرانی در جشنواره استکهلم
سه فیلم بلند داستانی و دو فیلم مستند ایرانی در بیستمین جشنواره بین‌المللی فیلم استکهلم در روزهای ۱۸ تا ۲۹ نوامبر به نمایش درآمدند.
در جشنواره فیلم استکهلم، فیلم های «حیران» به کارگردانی شالیزه عارف پور»، «داستان مرزی» ساخته بابک جلالی و «کسی از گربه‌های ایرانی خبر ندارد» اثر بهمن قبادی به همراه دو مستند «روزهای سبز» ساخته حنا مخملباف و «بسیجی» ساخته مهران تمدن به نمایش درآمدند.
فیلم بسیجی در جشنواره سه قاره
هفته آخر نوامبر، فیلم مستند «بسیجی» ساخته مهران تمدن در جشنواره فیلم «سه قاره» در شهرنانت فرانسه به نمایش درآمد.
مهران تمدن مقیم فرانسه است و «بسیجی» اولین فیلم بلند او است که در پی شناختن دنیای بسیجیان در ایران است.