سیاست های اطلاع رسانی صدا و سیما، صدای سایت الف، متعلق به احمد توکلی را هم در آورد. به نوشته این سایت، مسئولان سازمان صدا و سیما علاوه بر اینکه خود دارای “انگاره های کودکانه” هستند، مردم را نیز “کودکانی خرد” تصور می کنند. الف افزوده که “چنین انگاره هایی در دراز مدت” نه تنها به زیان صدا و سیما است بلکه حتی به “زیان حکومت” هم تمام می شود و موجب “تضعیف جایگاه” آن خواهد شد.
سایت الف، این “انگاره ها” را چنین برشمرده است:
- اوضاع همیشه به سود جبهه خیر است. خیر بی خطا و شر همواره بر محور خطاست.
- اهمیت اخبار وابسته به درجه مقامات است.
- اگر واقعیتی بایکوت شود هیچکس نخواهد فهمید.
- تکرار مکرر حقایق به تقویت آن خواهد انجامید.
- تملق و چاپلوسی به سود خیر و بدگویی همیشه به ضرر شر است.
سایت الف متعلق به احمد توکلی، از نمایندگان بانفوذ اصولگرا در مجلس شورای اسلامی و کاندیدای چند دوره انتخابات ریاست جمهوری است.
به نوشته این سایت، صدا و سیما همواره اخباری را منتشر می کند که در آن “هیچگاه ایران و یا اسلام دارای روند منفی نبوده و در عوض اوضاع جبهه غرب و مخالفان ما در حال نزول و فروپاشی” است اما هیچگاه به این “پرسش درونی” پاسخ نمی دهد که “اگر اوضاع اینطور بود چرا ما به عرش اعلا و غرب به قعر بدبختی وارد نمی شود؟”
الف همچنین پرسیده که “چه عیبی دارد ما خیر باشیم ولی در موضوعی و یا زمانی اوضاع به ضرر ما بوده باشد؟”
سایت متعلق به احمد توکلی از اینکه “اگر مقامات بالای کشور یک حرکت کوچک انجام داده باشند در صدر اخبار جای گرفته و بر فرض یک اتفاق بد و یا خوب بزرگ برای مردم عادی رخ داده باشد در انتهای اخبار به آن پرداخته می شود” به شدت انتقاد کرد.
این در حالی است که به نوشته الف، با انجام این روش “نه تنها مقامات بزرگ نخواهند شد” بلکه “تنفر عمومی به احتمال بیشتری سراغ این مقامات را خواهد گرفت”.
الف اضافه کرده که در واقع صدا و سیما با این کار “در ظاهر خوش خدمتی کرده ولی در باطن عمل دوستی خاله خرسه را انجام داده است”.
زندگی در صدسال پیش و تکرار مشمئزکننده
در ادامه این نوشته انتقادی بی سابقه، آمده است که “گاهی صدا و سیما واقعیاتی بسیار پر رنگ را انکار کرده و یا به سکوت می سپارد” و این سازمان “در این انگاره خود در صد سال پیش زندگی می کند و می پندارد واقعیات به هیچ وجه از کانالی دیگر به گوش مخاطب نخواهد رسید”.
الف در مثالی برای توضیح این موضوع آورده که در صدا و سیما “حرفی از نزدیک شدن مخالفان به دمشق گفته نمی شود و یکباره بعد از یک ماه که آنها عقب رانده می شوند با آب و تاب این خبر” اعلام می شود.
این سایت وابسته به جناح حاکم اصولگرا بر این اساس نوشته که در چنین شرایطی “مخاطب تازه می فهمد خوب پس اینها چقدر جلو آمده بودند که حالا عقب رفته اند و این یعنی ایجاد عدم اعتماد و سوق دادن مردم به اخبار از سوی دشمنانی که با زیرکی مخاطب را جلب کرده و ماهرانه او را فریب می دهند.”
الف با انتقاد از اینکه “صدا و سیما در حد مشمئز کننده ای به تکرار مطالب می پردازد”، نوشته که در برنامه ها این رسانه “آنقدر از بدی شر صحبت کرده و اخبار و مطالب حتی بی اهمیت از آن می گوید که اعصاب مخاطب خرد شده و گاهی نیز برعکس آنقدر از خیر صحبت می کند که مردم از خیر مورد نظر دلزده می شوند.”
انتقاد از چاپلوسی مقامات
این سایت سپس در اشاره ای بدون نام بردن از رهبر جمهوری اسلامی افزوده که “تملق و چاپلوسی گاهی در صدا و سیما موج می زند”.
به نوشته این سایت، “گاهی قبل و بعد از اسم برخی از افراد مورد نظر، آنقدر القاب و عناوین به کار می رود که اثر معکوسی بر مخاطب می گذارد”.
“صدا و سیما در این فرض می پندارد تملق برای افراد موجب افزایش قدرت و محبوبیت متصور در مخاطبان شده که این موضوع در دنیای امروزه هر روز کمتر از قبل اثر داشته و حتی اثر معکوس می گذارد. با این روش مردم خیر بودن مقامات مورد نظر صدا و سیما را مورد تشکیک قرار داده و می پندارند ادعاهای صدا سیما از روی تملق است نه واقعیات.”
الف پیش از این و در آبان ۱۳۸۹ نیز از بخشیدن حالت “ملکوتی و ماورایی” به رهبر جمهوری اسلامی توسط صدا و سیما انتقاد کرده بود.
این سایت در آن هنگام در مطلبی با عنوان “صدا و سیما چگونه به جایگاه رهبری می پردازد؟” خواستار “پیگیری مطالبات و فرامین رهبر انقلاب” به جای “مداحی” علی خامنه ای شده بود.
رهبر جمهوری اسلامی در آن هنگام به شهر قم سفر کرده و آنگونه که سایت توکلی نوشته بود، صدا و سیما با استفاده از “تمهیدات صوتی و تصویری” وسیع به انعکاس حواشی این سفر و استقبال از خامنه ای پرداخت.
این مطلب سایت الف، با واکنش روزنامه کیهان روبرو شد. این روزنامه که مدیرمسئول آن (حسین شریعتمداری) نماینده ولی فقیه در موسسه کیهان است، در مطلبی با انتقاد از سایت الف، نوشت صدا و سیما در به نمایش گذاردن ابعاد استقبال از آقای خامنه ای در قم، کم کاری هم کرده است.
به نوشته این روزنامه “چرا ما نباید از این رخداد مبارک، خوش نباشیم و چرا تقیه؟ و غلو نام نهادن انعکاس بخش کوچکی از حقیقت؟ و چرا دعوت صدا و سیما به سکوت؟ و چرا نکته گیری بی جا؟ و چرا چون و چرا؟ آنهم وسط معرکه!”
الف اما در واکنش به این انتقاد کیهان، در مطلب جداگانه دیگری با تاکید بر موضع قبلی خود نوشت: “برخی دوستان گمان میبرند اگر صدا و سیمای جمهوری اسلامی، مقام معظم رهبری را با حرکت آهسته و لحن تملق آمیز نشان دهد و یا اگر در طول سفر ۹ روزه ایشان به قم، برخلاف اصول حرفهای، نیم ساعت اول همه بخشهای خبری اصلی سیما را به پخش دیدارهای ایشان و حواشی آن اختصاص دهد؛ به تعمیق جایگاه والای رهبری در جامعه کمک کرده و تکلیف خود درباره رهبری نظام عمل کرده است.”
به نوشته این سایت “اگر کمیت ساعات اختصاص یافته به رهبری با انتشار نظرات و ارتقای جایگاهشان ارتباط مستقیم داشت که خوب چرا صداوسیما هر ۲۴ ساعت درباره ایشان یا سخنرانی های ایشان برنامه پخش نمی کند؟”
رسانه ملی یا میلی؟
الف در نتیجه گیری مطلب اخیر خود در انتقاد از “انگاره های کودکانه” صدا و سیما نوشت که این رسانه با این موارد نمی تواند “خیر مورد نظر خود را بسط داده و تقویت کند”.
به نوشته این سایت، “برخی از موفقیت های فعلی صدا و سیما در جلب مخاطب، مسئولان آن را به اشتباه انداخته و موفقیت ها را نتیجه روش ها می دانند که اینگونه نیست” زیرا برخی از موفقیت ها “به خاطر ذات صدا و سیما و اینکه انحصار در برخی از اخبار دارد و زبان گویای حکومت است” به دست آمده است.
الف نوشته “مردم مجبورند مخاطب او [صدا و سیما] باشند اما “بر صدا و سیماست که اگر خود را و حکومت را دوست دارد به اصلاح این انگاره های کودکانه خود بپردازد.”
بر اساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی، نصب، عزل و قبول استعفای رئیس سازمان صدا و سیما از وظایف و اختیارات رهبر جمهوری اسلامی است.
انتقاد برخی اصولگرایان از عملکرد صدا و سیما در حالی است که این سازمان خود را “رسانه ملی” می داند اما عملکرد آن همواره با انتقاد نیروهای سیاسی منتقد و مخالف دولت و بسیاری از مردم رو به رو بوده است.
مصطفی تاج زاده، فعال سیاسی اصلاح طلب که چند سالی است در زندان اوین زندانی است، پیش از این از صدا و سیما به عنوان “رسانه میلی” نام برده بود.
بر اساس گزارش های رسمی و غیر رسمی میزان مخاطبان صدا و سیما در سال های اخیر و بخصوص پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ و گسترش فعالیت شبکه های ماهواره ای و سایت های خبری که اخباری متفاوت با اخبار صدا و سیما منتشر می کنند، به شدت افت کرده است.