جنگ روانی میان ایران و آمریکا

جان هیوز

ایران و آمریکا بالاخره به منظور مذاکره با یکدیگر دیدار کردند، اما از سوی دیگر دو طرف فشارهای خود را بر یکدیگر افزایش داده اند. رویدادهای جالب توجه جدیدی در جنگ روانی میان ایران و آمریکا در جریان است.

شبکه خبری ABC هفته گذشته گزارش داد جرج بوش رئیس جمهوری آمریکا به سازمان اطلاعات آمریکا اجازه انجام عملیات پنهانی یا “سیاه” را به منظور بی ثبات کردن رژیم ایران داده است. واژه “بی ثبات کردن” طنین شومی دارد، اما این پروژه صرفا ً مستلزم آن است که “خونین و مرگبار” نباشد. به عبارت دیگر قرار نیست کسی ترور شود، اما انتظار می رود رژیم ایران به واسطه تبلیغات، مقالات منتشر شده در روزنامه ها، پخش برنامه و یا شاید ایجاد اختلال در نظام پولی کشور تضعیف شود.

شبکه ABCبه خاطر افشای این عملیات پنهانی به شدت مورد انتقاد علنی قرار گرفت، اما هیچگونه درخواستی از سوی دولت آمریکا برای پنهان نگه داشتن این موضوع مطرح نشد. در عوض طبق روال معمول گفته شد که “ما اظهارات عنوان شده در مورد مسائل اطلاعاتی را تأیید و یا تکذیب نمی کنیم.”

سال ها شرایط بدین منوال بوده که وقتی سازمان های ارتباط جمعی، خواسته اندعملیات پنهانی دولت را گزارش کنند و یا احتمالا ً آنها را به مخاطره اندازند، ادارات گوناگون به سردبیران روزنامه ها و مدیران خبر تلویزیون تأکید کرده اند که به خاطر مسائل امنیت ملی از پخش گزارش صرفنظر کنند. اما در این مورد چنین درخواستی صورت نگرفت و این خود حاکی از آن است که احتمالا ً دولت بوش از رسیدن این خبر به ایرانیان کاملا ً ناخشنود نخواهد بود. در واقع خیلی طول نخواهد کشید که ایرانیان از این عملیات “پنهانی” که شامل تبلیغات، مقالات روزنامه ها و پخش برنامه است، مطلع شوند.

از سوی دیگر وزارت اطلاعات ایران روز شنبه اعلام کرد که حلقه های جاسوسی سازماندهی شده توسط آمریکا و متحدان غربی اش را که از طریق عراق به داخل ایران رخنه کرده اند و شامل “گروههای عراقی” است، کشف کرده است. گفته می شود این عناصر نفوذی در غرب، جنوب غربی و مرکز ایران فعالیت داشته اند. اما کاخ سفید یک بار دیگر با محافظه کاری پاسخ داد: “ما اظهارات عنوان شده در مورد مسائل اطلاعاتی را تأیید و یا تکذیب نمی کنیم.”

با در نظر گرفتن ممانعت ایران از انجام بازرسی های مشخص سازمان ملل از برنامه هسته ای به سرعت پیشرونده این کشور و ایراد اظهارات خصمانه بر علیه اسرائیل، تعجب آور نخواهد بود اگر آمریکا عملیات های زمینی را از طریق خاک عراق و به منظور جمع آوری اطلاعات و تکمیل کردن مراقبت های ماهواره ای انجام دهد. سیمور هرش روزنامه نگار آمریکایی نیز مطالبی را در مورد واحدهای ویژه عملیاتی آمریکا که در مورد ایران اطلاعات جمع آوری می کنند، به رشته تحریر درآورده است.

در همین حال مانورهای گسترده ای نیز توسط ناوگان جنگی آمریکا در خارج از سواحل ایران انجام شده که با وجود اینکه نیروی دریایی آمریکا آنها را تکراری می خواند، اما توجه ایرانیان را به خود جلب کرده است و بخشی از جنگ روانی آمریکا بر علیه ایران تلقی می شود.

جالب اینکه همه این رویدادها در آستانه مذاکرات میان ایران و آمریکا در بغداد رخ داده است. این مذاکرات به گفتگو در مورد ناآرامی های عراق محدود بود و روی هم رفته هیچگونه ارتباطی با روابط ایران و آمریکا نداشت. در واقع تغییر سیاست های مهم هر دو کشور در مذاکرات اساسی دیگری که در سطوح بالاتر دیپلماتیک برگزار خواهد شد، مورد گفتگو قرار می گیرد. این در حالی است که مقامات آمریکایی که خواهان مذاکرات جدی میان دو کشور هستند، معتقدند نشست سفرای دو کشور می تواند مقدمه ای برای مذاکرات اساسی تر باشد.

اما از سوی دیگر چنین به نظر می رسد آمریکا که به شدت در عراق گرفتار شده و ظاهرا ً تمایلی به حمله نظامی بر علیه ایران ندارد، فشارهای روانی خود را بر ایران افزایش داده است. ایرانیان نیز به نوبه خود در این جنگ روانی حرکت های تحریک آمیزی انجام داده اند. آنها با بی اعتنایی به تحریم های سازمان ملل، درخواست های این سازمان را در خصوص کند کردن روند غنی سازی اورانیوم نادیده گرفته و در اقدام تحریک آمیز دیگری به گروگانگیری اتباع ایرانی ـ آمریکایی که هیچگونه تهدیدی برای ثبات ایران به شمار نمی روند، مبادرت ورزیده اند.

اما در این میان با وجودی که عقل می گوید جنگ با گلوله به نفع هیچ یک از این دو کشور نیست، اما، موضع گیری فعلی آنها نیز پیشرفت سریع مناسبات دوستانه میان دو کشور رانشان نمی دهد.