پنج قدرت بزرگ دنیا، روز جمعه، پیش از مذاکرات جهانی هستهای، ایران و کره شمالی را “چالشی جدی” برای امنیت هستهای جهان عنوان کردند.
بیانیه مشترک انگلیس، چین، فرانسه، روسیه و آمریکا خواستار خاورمیانه عاری از سلاح هستهای شد. این بیانیه پیش از برگزاری نشست ژنو برای بازبینی پیمان عدم تکثیر سلاح هستهای منتشر شده است. این پیمان در سال 1970 توسط کشورهای متعددی امضاء شده و هدف آن جلوگیری از گسترش سلاح هستهای است. ایران عضو این معاهده است اما کره شمالی، هند، پاکستان و اسرائیل نیستند.
این پیمان کشورهای بدون سلاح هستهای را از بدست آوردن آن منع میکند و آنهایی را که دارند به برداشتن قدمهایی برای از بین بردن سلاح متعهد میکند. تمام امضاء کنندگان توافق دارند که همه حق استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای را دارند.
کشورها هر پنج سال یک بار برای بازبینی این پیمان با یکدیگر دیدار میکنند و سعی میکنند راههایی برای برخورد با مشکلات قدیمی پیدا کنند. نشست بعدی در سال 2015 خواهد بود و دیدارهای مقدماتی مثل دیدار ژنو، به دنبال همکاری بیشتر بین اعضای دائم شورای امنیت است.
ایران میگوید تنها به منظور استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای، اورانیوم را غنیسازی میکند و اصرار دارد که هیچ علاقهای به ساخت سلاح هستهای ندارد. اما آمریکا، اسرائیل و دیگر متحدانشان به خاطر پنهانکاریهای هستهای تهران، بیم آن دارند که ایران اورانیوم با غنای مناسب برای ساخت سلاح هستهای تولید کند و مخفیانه به دنبال ساخت سلاح باشد.
شورای امنیت سازمان ملل از سال 2006 طی قطعنامههایی خواستار توقف غنیسازی در این کشورها شده است. کره شمالی با غذا و سوخت و سرمایهگذاری چین سرپا مانده است. اما پس از آزمایشهای هستهای ماه فوریه توسط کره شمالی، چین نیز قطعنامههای شدیدتر تحریمها علیه کره شمالی را امضاء کرد.
با این وجود، سن پانگ، مدیرکل اداره کنترل سلاح و خلع سلاح وزارت امور خارجه چین روز جمعه در یک کنفرانس خبری نسبت به “چرخه بدخیم” مقابله با کره شمالی که میتواند به جنگ منجر شود هشدار داد.
وی گفت: “مسئله اصلی کمبود امنیت و کمبود اعتماد دوجانبه است. افزایش نیروی نظامی از جانب هر کدام از طرفین باعث ناامنی طرف مقابل میشود و موجب واکنش متقابل خواهد شد.”
کره شمالی در سال 2005 طی توافقی با چین، ژاپن، روسیه، کره جنوبی و آمریکا متعهد شد برنامه هستهای خود از جمله انبار سلاحهای خود را کنار بگذارد. در عوض قول کمک و مشوقهای دیپلماتیک داده شد. اما پیونگیانگ در سال 2009 از مذاکرات کنار کشید و پس از آن به آزمایش هستهای پرداخت.
اخیرا کره شمالی هشدار داده است در مقابل دشمنانش به حالت آمادهباش درآمده است اما برنامهای برای انجام یک آزمایش دیگر یا شلیک موشک اعلام نکرده است. گریگوری بردنیکوف، سفیر ارشد وزارت امورخارجه روسیه که میزبان این کنفرانس خبری بود گفت: “به نظر ما تمام طرفین باید در این موقعیت بسیار حساس خودداری نشان دهند.”
منبع: میل - 19 آوریل