یکی از مذاکره کنندگان سابق هسته ای ایران در مقاله ای در بوستون گلوب گفته است که اگر آمریکا و اروپا حق ایران را برای غنی سازی اورانیوم به رسمیت بشناسند امکان پایان دادن به یک دهه رویارویی غرب با ایران بر سر برنامه هسته ای این کشور، وجود خواهد داشت.
حسین موسویان، در این مقاله نوشته است: “مذاکرات میان ایران و گروه موسوم به 1+5 شامل پنج کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان، بهترین فرصت برای شکست بن بست 9 ساله در برنامه هسته ای ایران است.”
موسویان که فارغ التحصیل دانشگاه پرینستون نیو جرسی است به عنوان فردی میان رو در دولت ایران شناخته می شود. هرچند وی اکنون جزو تصمیم گیران دولتی ایران نیست ولی چنین اظهار نظر های علنی در ایران نادر است.
جمهوری اسلامی می گوید برنامه هسته ایش صلح آمیز است و اتهامات آمریکا و اروپا را در مورد اینکه به دنبال تولید سلاح اتمی است رد می کند. ایران از درخواست شورای امنیتی سازمان ملل برای توقف غنی سازی اورانیوم خودداری کرده است و می گوید حق داشتن انرژی هسته ای است.
این امر منجر به چهار دور از تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه صنایع هسته ای و موشکی این کشور و نیز علیه موسسات مالی، کشتیرانی و شرکت های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شده است.
در ماه های اخیر صحبت های زیادی در مورد احتمال حمله نظامی اسرائیل به تاسیسات هسته ای ایران منتشر شده است.
موسویان می گوید که در مذاکرات هسته ای که قرار است در اواسط ماه آوریل انجام شود، آمریکا و متحدان اروپایی آن باید روشن کنند که جنگ و زور تنها گزینه های ممکن نیست.
آنها باید به مذاکره و دیپلماسی با تهران روی آورند؛ موضعی که اوباما بارها تکرار کرده است.
موسویان می نویسد: “این برخورد موثر خواهد بود ؛ایران از سال 2003 به دنبال راه حلی پایدار و قابل قبول برای خاتمه دادن به این رویارویی است.”
موسویان بین سال های 2003 و 2005 و پیش از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد رئیس هیات مذاکره کننده ایران بود. به گفته ناظران غربی موسویان در آن زمان به رسیدن به راه حلی با غرب مشتاق بوده است.
او پس از برکناری از سمت مذاکره کننده هسته ای برای مدت کوتاهی به اتهام جاسوسی در سال 2007 زندانی شد. او از اتهام جاسوسی، که می توانست او را با مجازات مرگ روبرو کند، تبرئه شد ولی در اتهام “تبلیغ علیه نظام” مجرم شناخته شد.
تحلیلگران و دیپلمات ها می گویند اتهامات وارده به موسویان بیانگر مناقشه داخلی حکومت ایران در نحوه برخورد با برنامه هسته ای ایران است. برخی از ایرانیان خط میانه روی موسویان را در مساله هسته ای ترجیح می دهند درحالیکه گروهی دیگر از رویارویی احمدی نژاد با غرب حمایت می کنند.
موسویان می گوید برای رسیدن به راه حلی مورد قبول دو طرف باید “حداقل های” هر طرف مشخص شود.
وی می گوید: “برای ایران این حداقل به رسمیت شناخته شدن برنامه هسته ای کشور از جمله غنی سازی اورانیوم و عقب نشینی گروه 1+5 از موضع ضد-غنی سازی است.”
“برای کشورهای 1+5 حداقل عبارت از اطمینان کامل پیدا کردن از آن است که ایران برنامه ای برای ساخت بمب هسته ای ندارد و آژانس بین المللی انرژی هسته ای باید از این امر اطمینان حاصل کند.”
وی می گوید: “غرب هم باید مساله تغییر رژیم را کنار بگذارد و عمیقا قبول کند که تحریم ها، عملیات مخفیانه و حمله نظامی فقط می تواند برنامه هسته ای ایران را به تاخیر اندازد ولی نمی تواند آن را متوقف سازد.”
موسویان می نویسد: “در واقع برای درخواست از ایران برای توقف غنی سازی اورانیوم خیلی دیر شده. ایران فناوری غنی سازی را به دست آورده است و آنرا قویا ادامه داده است و از مرحله برگشت ناپذیر در سال 2002 عبور کرده است.”
منظور از مرحله برگشت ناپذیر توانایی غنی سازی در حد درجه خلوص مورد نیاز ساخت سلاح هسته ای است.
یک اتاق فکر در آمریکا گفته است که تفاوت میان درجه خلوص 5 درصد و درجه خلوص 90 درصد که برای ساخت بمب هسته ای ضروری است، فاصله زمانی ای را ایجاد می کند که می تواند از آن برای مذاکرات جدی استفاده کرد.
از میان سایر مواردی که غرب باید به ایران عرضه کند بسته ای است که شامل به رسمیت شناختن حق غنی سازی، پایان تحریم ها و “عادی سازی پرونده هسته ای” این کشور است. ایران نیز در عوض می باید در برابر آژانس هسته ای شفافیت کامل داشته و امکان بازرسی های گسترده را برای آن فراهم کند.
منبع: شیکاگو تریبون – 1 آوریل 2012
