رییس پلیس تهران خبر داد که از شامگاه شنبه ۵ بهمن تا ظهر روز یکشنبه، ۸۸ تن از افرادی که پلیس آنها را “اراذل و اوباش” می‌نامد، دستگیر شده‌اند. همچنین اعلام شد که صفحه فیس‌بوکی “شرارت” هم توسط ناجا هک شده و گرداننده اصلی آن دستگیر شده است.
این هفتمین دورِ طرح “مبارزه با اراذل و اوباش و اخلال گران نظم و امنیت جامعه” است که از سوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در تهران برگزار می‌شود. به گفته سردار حسین ساجدی‌نیا، بیشتر افراد دستگیر شده اهل مناطق مرکزی و جنوبی پایتخت و “قریب به اتفاق دستگیرشدگان” دارای سابقه مجرمیت بوده‌اند.(عکس: 1، 2، 3 )
بنا به توضیحات رییس پلیس تهران، دستگیر شدگان به سه سطح دسته‌بندی میشوند و “اراذل و اوباش” دستگیر شده در طرح اخیر از سطح دو و سه بودند که غالبا ۱۸ تا ۲۲ سال سن داشتند. او با بیان اینکه “خوشبختانه با توجه به اقدامات پلیس اراذل سطح۱ کاهش قابل توجهی داشته و در حال حاضر تحرکی ندارند” گفته است: “ما در ۶ ماه اخیر در حوزه نزاع و شرارت شاهد کاهش آمار خوبی بودیم.”
ساجدی‌نیا همچنین از دستگیری “گرداننده صفحه اینترنتی حامی اراذل و اوباش” هم خبر داده است: “پلیس فتای ناجا پس از اعلام گزارشات مرتبط با فعالیت این صفحه اینترنتی موفق به هک و شناسایی گرداننده‌های این صفحه شد و پلیس امنیت تهران بزرگ نیز موفق به دستگیری این فرد شد.” به گفته او، گرداننده این صفحه “در محل دستگیری” به اتهامات خود اعتراف کرد.
اشاره رییس پلیس تهران به صفحه فیس‌بوکی “شرارت” است که نزدیک به ۳۶ هزار نفر آن را لایک کرده بودند اما بیش از ۱۰ روز پیش، با گزارش کاربران، از فیس‌بوک حذف شد اما این اقدام به هک شدن از سوی پلیس فتا نسبت داده شده است.
او در دی ماه مدعی شده بود که فردی در خارج از کشور، مسوول این صفحه است که شناسایی او و همکارانش در دستور کار قرار دارد.
شرارت در فیس‌بوک پرطرفدار شد
“یکیمون حبسی و یکیمون بنگی، یکی فقط یه عکس رو قاب، یکی دیگه رو قبرش خاک”. این شرح صفحه شرارت بود(عکس کاور) که فروردین ماه امسال در فیس‌بوک راه‌اندازی شد و به سرعت مورد توجه قرار گرفت.
در این صفحه عکس افراد شرور از تهران و سایر شهرستان‌ها منتشر و با ادبیات مخصوص این قشر از آنها تجلیل می‌شد(عکس: 1، 2، 3 ).
یکی از زیرمجموعه‌های رادیو فرانسه هم در مورد این صفحه به سراغ حسین قاضیان، جامعه‌شناس رفت و نظر او را جویا شد. به اعتقاد این جامعه‌شناس “هوادار یافتن این صفحه نیز نشانه ای دیگر از انحطاط همگانی اجتماعی است که این روزها دامنگیر ایران شده است.” او گفته بود: “زمانی در ایران فرهنگ «لاتی و لوطی» گری، خرده فرهنگ نسبتا مقبولی در محدوده خودش بود. حتی رفتارهای خشونت آمیزش هم نشان دهنده مردی و غیرت و ناموس پرستی به حساب می آمد. گاهی حریم محافظت ناتوانان بود در مقابل ستمگران. در این سالها این خرده فرهنگ هم دچار پسروی شده است.”
قاضیان گفته بود: “ گرچه ممکن است «لات های» ناموس پرست و «با مرام» و «با غیرت» دیگر در واقعیت، ما به ازای چندانی نداشته باشند، اما تصور وجود این «سجایای اخلاقی» در جمعیتی که با آنها در حال حاضر پیوند زده میشوند باقی مانده است. در نتیجه برای کسانی که با این خرده فرهنگ همدلی دارند، تصویری از آن ارزشهای مرتبط با خرده فرهنگ لاتی قدیمی باقی مانده که می تواند توضیح دهنده رغبت افراد به این صفحه و به کاراکترهای مرتبط با این خرده فرهنگ باشد.”
جمع‌آوری “اراذل و اوباش” و سئوالات بی‌جواب
طرح‌های جمع‌آوری “اراذل و اوباش” از ابتدا همواره مورد انتقاد بسیار قرارگرفته است. در دورهای نخستین، دستگیری این افراد با ضرب و شتم شدید صورت می‌گرفت و عکس این برخوردهای شدید در رسانه‌ها منتشر می‌شد. ضمن اینکه دستگیری‌ها و ضرب و شتم‌ها در انظار عمومی صورت می‌گرفت تا به زعم پلیس، هیبت و هیمنه دستگیرشدگان شکسته شود. به تدریج این رفتارها متعادل شده و یا حداقل از سوی رسانه‌ها گزارش نشده است.
انتقاد بعدی به نبود قانونی در مورد تعریف دقیق مصداق اراذل و اوباش برمی‌گشت و اینکه پلیس بر چه اساسی این افراد را شناسایی و دستگیر می‌کند. آیا آن گونه که در هنگام دستگیری و با اصرار به عکاسان رسانه‌ها نمایش داده می‌شود(عکس: 1، 2، 3 ) به همراه داشتن چاقو و مشروبات الکلی و یا خالکوبی و جای زخم چاقو، معیاراست؟
گزارش‌های زیادی هم موجود است که نشان می‌دهد در تخلفاتی مانند زورگیری و یا برهم زدن نظم عمومی، مجرمان سابقه‌داری حضور داشته‌اند که نشان دهنده آزادی دستگیر شدگان و بازگشت به رویه سابق است. در واقع هیچ گزارش رسمی در دست نیست که نشان دهد دستگیرشدگان با چه اتهامی محاکمه شده، چگونه دوره محکومیت خود را سپری کرده اند و آیا این محکومیت تاثیری در اصلاح آنان داشته یا خیر.
عکس: یکی از عکس‌های منتشر شده در صفحه شرارت متعلق به وحید […] در زندان رجایی‌شهر
