نماینده سنندج و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اعلام آمارهایی تکان دهنده از وضعیت اقتصادی استان کردستان گفته این استان پس از انقلاب همواره در رتبه‌های انتهایی شاخص‌های توسعه‌ای قرار داشته است. چند روز پیش از این اظهارات، استاندار کردستان نیز شاخص‌های توسعه در این استان را “بسیار نگران کننده” توصیف کرده بود.
سالار مرادی، نماینده سنندج، کامیاران و دیواندره که طی روزهای گذشته در دو نوبت به اساسی‌ترین مشکلات اقتصادی استان کردستان پرداخته، از حسن روحانی خواسته است به وعده کارگروه جبران عقب ماندگی کردستان عمل کند.
نرخ بیکاری در استان کردستان طبق آمارهای رسمی ۲۸ در صد است.
نماینده سنندج روز چهارشنبه، سوم اردیبهشت گفته است نرخ بیکاری در شهرهای کردستان ۳۱ درصد و در روستاهای این استان ۲۳ درصد است و این نرخ ۲۸ درصدی بیکاری بدون احتساب‌شغل‌های کاذب و بیکاران فصلی، معضل بزرگی در کردستان محسوب می‌شود.
این اظهارات حدود ۱۰ روز پس از ابراز نگرانی استاندار کردستان از وضعیت اقتصای این استان در نخستین جلسه شورای برنامه ریزی و توسعه کردستان در سال ۹۳ می‌آید که گفته بود: “کردستان به دلیل قرار گرفتن در جنگ تحمیلی مشکلات زیادی را داشته است، اما بعد از آن نیز نتواسته از منابع کشور در راستای جبران عقب‌ماندگی‌های استفاده کنند.”
عبدالمحمد زاهدی شاخص‌های توسعه در استان کردستان را بسیار نگران کننده خوانده و ابراز تاسف کرده بود که “استان کردستان در اکثر شاخص‌ها بین ۳۱ استان کشور در رده‌های آخر قرار می‌گیرد.”
سالار مرادی نماینده سنندج، دیواندره و کامیاران حالا با “شدید” توصیف کردن محرومیت استان کردستان در بخش‌های صنعت، معدن، کشاورزی و اشتغال گفته با وجود طرح مطالبات مردم از تریبو‌ن های مختلف اما اقدامات اندکی در راه توسعه این استان از سوی مسولان دولتی انجام شده است.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس که روز چهارشنبه سوم اردیبهشت ماه انتقادات خود را در گفتگو با خبرگزاری مجلس مطرح کرده، یک روز قبل از آن در صحن علنی مجلس طی نطق میان دستور خود گفته بود مردم از “دولت تدبیر و امید از دولت تدبیر و امید توقع و انتظار بیشتری دارند چرا که کردستان نسبت به سایر استان‌ها از محرومیت‌های بیشتری رنج می‌برد.”
او گفته که این محرومیت درحالیست که مردم کردستان به برنامه‌های روحانی بیش از ۷۰ درصد رای آری گفتند.
کردستان؛ غنی اما محروم
کردستان با وجود ذخایر طبیعی و استعدادهای بهره وری اقتصادی همواره از جمله استانهای محروم در ایران بوده است.
اقتصاد استانهای کردنشین بیشتر مبتنی بر کشاورزی و دامدارست اما با توجه به ذخایر طبیعی، از جمله مناطق مستعد برای کارآفرینی و توسعه اقتصادی به شمار می‌روند. در این میان استان کردستان از نظر ذخایر معدنی به‌ویژه سنگهای تزئینی از پتانسیل‌های قابل توجهی برخوردار است.
وجود کانسارهایی از سنگ آهن در شهرهای بیجار، دیواندره، سقز و قروه، معادن منگنز و مس، کانسارهای سلیس و فلداسپات، وجود ذخایری از خاکهای، صنعتی از نوع کائو لیمیتی و دیکیت، آنتی موان، فلورین، مصالح ساختمانی، فراوان از قبیل سنگ آهک، خاک رس، شیل، مصالح رودخانه‌ای (شن و ماسه)، پوکه معدنی، سنگ گچ، معادن نمک از جمله ذخایر طبیعی و اشتغال‌زای استان کردستان است.
به گفته عبدالمحمد زاهدی استاندار کنونی استان کردستان منابع و استعدادهای این استان در بسیاری زمینه‌ها از جمله، آب و خاک، گردشگری، موقعیت جغرافیایی و نیروی انسانی قابل توجه است که اگر به درستی مدیرت و بهره‌گیری شود، می‌تواند شرایطی فراهم کند که کردستان بسیار توسعه یافته‌تر باشد.
با وجود این تاکیدات که در گذشته هم توسط دیگر مسئولان تکرار شده، کردستان همچنان جزو محروم ترین استانهای کشور است و به لحاظ شاخص‌های مختلف در پایین ترین سطوح قرار دارد.
استاندار کردستان بخش عمده مشکلات استان را “فراهم نشدن زیرساخت‌های توسعه در گذشته” دانسته؛ به گونه‌ای که به گفته او “هم اکنون در زیرساخت حمل و نقل استان مشکل جدی وجود دارد.”
سالار مرادی، نماینده سنندج بخش صنعت و معدن در تولید و اشتغال‌زایی کردستان را ۶.۳ درصد اعلام کرد در حالی که متوسط کشوری این سهم ۳۱.۳ درصد است.
به گفته او در استان کردستان کارگاه‌های ۵۰ نفر به بالا رتبه ۲۷ را دارند این مهم به این معنا است که در کردستان بیش از ۱۹ واحد تولیدی فعال نیستند.
پس وعده‌های روحانی چه شد؟
علاوه بر بحران اقتصادی چند سال گذشته که باعث تعطیلی گسترده واحدهای بزرگ و کوچک تولیدی در کردستان بوده، این استان به دلیل تنش‌های سیاسی سالهای آغازین انقلاب چندان مورد توجه سرمایه‌داران دولتی قرار نگرفته است.
روسای جمهور دولت‌های پی در پی جمهوری اسلامی، همواره در زمان انتخابات، توسعه اقتصادی این استان را در صدر وعده‌های خود قرار داده‌اند؛ این علاوه بر وعده‌های سرمایه‌گذاران حکومت برای فعالیت اقتصادی در این منطقه است که به گفته نمایندگان در این زمینه هم اقدامی صورت نگرفته است.
سالار مرادی، نمایند سنندج در مورد عمل به وعده‌ها گفته است: “تا این لحظه هیچ کدام از این وعده ها محقق نشده و آمارها و شاخص‌های پایین توسعه کردستان روی نرخ رشد جمعیت این استان تاثیرات سوء داشته است به طوریکه نرخ رشد جمعیت کردستان که همیشه از میانگین کشوری بالاتر بوده است در حال حاضر به کمترین حد یعنی ۷ /۰ درصد رسیده است که جای تامل دارد.”
این نماینده مجلس با انتقاد از عمل نکردن روحانی به وعده‌ها در مورد سرمایه‌گذاری دولتی در کردستان، گفته: “امروز که ۹ ماه از عمر دولت گذشته است از کدام یک نخبگان کُرد و مدیران اهل سنت در بدنه عریض و طویل دولت استفاده شده است؟… رئیس جمهور قول داده بود کارگروه جبران عقب‌ماندگی کردستان راه‌اندازی شود پس چه شد؟ قول داده بودند در اولین فرصت به کردستان سفر کنند پس چه شد؟”
حسن روحانی و تیم همراه او در زمان انتخابات، در دیدارهای مختلف با برخی از اصلاح طلبان و فعالان کردستان وعده‌های زیادی برای بهبود وضعیت اقتصادی این استان داد.
روحانی به هنگام انتخاب استاندار کردستان نیز بار دیگر با تاکید بر توسعه استان کردستان این موضوع را از اهداف بسیار مهم دولت دانست و اظهار امیدواری کرد که معضلات بیکاری و فقر در پرتو اهتمام جدی به موضوع توسعه رفع شود.
او گفت: “در زمان انتخابات صحنه‌های باشکوهی از شوق و ذوق مردم این استان را مشاهده کردیم و به تمام وعده‌هایی که در آن زمان به مردم اعلام شد، وفاداریم.”
