یاشار سعیدی
رضا علیجانی فعال ملی- مذهبی در دیدار با اعضای کمیته سیاسی دفتر تحکیم وحدت با تاکید بر اینکه “انتخابات پایان تاریخ نیست و فضای داخلی تشکلها نباید رو به کدورت برود” اظهار داشت: “اگرچه انجمنها در شرایط فعلی با بحران انگیزه روبرو هستند اما مثل گذشته نگاه به قدرت نداشته و فضای درونی سالم تری دارند”.
در این دیدار ابتدا مهدی عربشاهی، دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت با اشاره به برنامه کمیته سیاسی برای دیدار با صاحبنظران ونخبگان سیاسی، مهمترین خواسته دانشجویان را طلب کردن برنامه ای روشن از سیاستمداران برای گشودن مسیر دموکراسی و توسعه دانست. وی انتخابات مجلس هشتم و پرونده هسته ای را از مهمترین مسایل سیاسی ایران دانست و افزود: “دفتر تحکیم با عدم مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری گذشته، گفتمان اصلاحات انتخابات محور به سبک اصلاح طلبان را با توجه به نتایجش ناکافی و غیرموثر دانست که درباره ان بحثهای گوناگونی نیز شده و نقدهایی هم به عملکرد دانشجویان و هم عملکرد اصلاح طلبان در آن دوران وارد شده است. اما امروز با گذشت بیش از 2 سال، آنچه که برای مردم عینیت دارد دولت احمدی نژاد و سیاستهای نادرست آن است. در این شرایط ما نیازمند همفکری و ارائه طرحی ایجابی برای خروج از این وضعیت هستیم و کسانی نیز که قصد شرکت در انتخابات آینده را دارند باید طرحی ایجابی برای خروج از این وضعیت ارائه کنند.از این رو این دیدار نخستین جلسه از سلسله برنامه های کمیته سیاسی دفتر تحکیم برای گفتگو با صاحبنظران در جهت تحلیل فضای سیاسی و تصمیم گیری در مورد نوع مواجهه اتحادیه با بن بست سیاسی فعلی می باشد”.
انسجام تشکیلاتی
در ادامه این جلسه رضا علیجانی از دانشجویان خواست تا نظر خود را در مورد انتخابات بگویند و اینکه آیا در صورت حمایت از اصلاح طلبان آنها می توانند در مجلس اکثریت شوند؟ و آیا رای آوردن آنها به سود تحول خواهان خواهد بود؟ همچنین وی در مورد تاثیر اصلاح طلبان بر فضای کشورو بر تصمیم گیریهای کلان، راهکاری برای نظارت بر وعده هایی که اصلاح طلبان می دهند، امکان تایید صلاحیت آنها در انتخابات آینده و نگرانی از تکرار فرایندی بیهوده و در نهایت تداوم برخی از بداخلاقیها از سوی برخی از اصلاح طلبان سئوالاتی مطرح کرد که اعضا کمیته سیاسی دفتر تحکیم وحدت در این موارد نظریات خود را مطرح کردند.
در ادامه جلسه علیجانی با اشاره به اینکه حتی احزاب هم به طور جدی در مورد انتخابات بحث چندانی نکرده و در این مورد سردرگم هستند، تصمیم دانشجویان را در شکل دادن به فضای نهایی و تصمیم گیری مردم در آخرین لحظه بسیار موثر دانست. وی مهمترین مساله را در مورد انتخابات توجه به انسجام تشکیلاتی دانست و گفت: ”انتخابات ریاست جمهوری از نظر تشکیلاتی تجربه موفقی برای گروهها نبود و اکثر جریانها چند پاره شده و دچار بحران تشکیلاتی شدند. باید توجه کرد که انتخابات پایان تاریخ نیست و فضای داخلی تشکلها نباید رو به کدورت برود. بیش از هر چیزی باید به تبعات درونی تصمیم خود توجه کنید تا هیچ کس احساس نکند که در فرایند تصمیم گیری حذف شده است”.
این فعال ملی- مذهبی افزود: ”اگرچه انجمنها در شرایط فعلی با بحران انگیزه روبرو هستند اما مثل گذشته به قدرت نگاه ندارند و فضای درونی سالم تری دارند”.
فضای نیمه باز اعتراض
علیجانی سپس نیروهای سیاسی را فاقد پروژه کوتاه مدت تعیین کننده و دقیق دانست و ادامه داد: “اصلاحات انتخابات محور قابل پیشروی نیست چرا که اصلاح طلبان ضعیف بازی کرده و اقتدارگرایان نیز همه منافذ را بسته اند. اگر از طریق انتخابات، مسایل ملی حل می شد بهترین راه حل بود، امااین نوعی آرزواندیشی است”.
وی شرایط امروز را دوران تعلیق استراتژی دانست و با تاکید بر صبر، اعتراض، انباشت و ارتباط به توضیح آنها پرداخت و گفت: ”صبر به معنی داشتن دید بلند مدت و تحمل فاصله بین پایان یک استراتژی و تولد استراتژی جدید است. در شرایط روانی خاص دوران تعلیق، بسیاری از گروهها با یکدیگر درگیری های سطحی پیدا می کنند و بسیاری نیز صحنه فعالیت را ترک می کنند اما آنها که می مانند دید بلند مدت به مسایل پیدا می کنند. فرایند شکل گیری استبداد در ایران چند هزار ساله است و حل آن هم نیاز به زمان دارد”.
علیجانی با ابراز خوشحالی از اینکه هنوز فضای نیمه بازی برای اعتراض وجود دارد، اعتراض را یک وظیفه اخلاقی دانست و ادامه داد: ”هر کس میوه ممنوعه آگاهی را بخورد دیگر نمی تواند بی تفاوت شده و به زندگی روزمره تن دهد. اعتراض و انتقاد در این دوره چندان معطوف به نتیجه نیست اما نمی توانیم طور دیگری زندگی کنیم و با اعتراض و انتقاد در موارد نقض حقوق شهروندی، منافع ملی و حقوق اساسی ملت همچنان در صحنه خواهیم بود تا فراموش نشویم.“
وی انباشت را مهمترین وجه 4 مورد ذکر شده دانست و افزود: ”باید به جمع بندی آنچه که گذشت بپردازیم و جنبش دانشجویی هم می تواند به ارزیابی انتقادی گذشته خود دست بزند. تجارب تئوریک و استراتژیک و حتی اخلاقی را باید با یک دید رو به جلو بازخوانی کرد و نباید به مرثیه خوانی بپردازیم. شاید مهمترین نقد اخلاقی به برخورد ابزاری بخشی از اصلاح طلبان با دانشجویان برگردد که آثار آن تا امروز هم ادامه یافته است”.
این فعال ملی- مذهبی ارتباط بیشتر میان نهادهای مدنی و اجتماعی را نیز ضروری دانست و در مورد انتخابات گفت: ”با انتخابات و شرکت یا عدم شرکت در آن نباید به صورت ایدئولوژیک برخورد کنیم. با توجه به شرایط ایران باید در هر انتخابات نیمه آزاد و نیمه موثر شرکت کرد و اگر کسانی باشند که بتوانند حداقل رفاه را برای جامعه و حداقل امنیت را برای فعالان جامعه مدنی تامین کنند باید به آنها رای بدهیم”.
وی انتخابات را در ایران مثل بازار دستفروشی دانست که به دلیل ریشه دار نبودن احزاب، برخی چهره ها و گروهها یک شبه ظهور می کنند و شعارهایی می دهند و از مردم رای می گیرند اما به کسی پاسخگو نیستند. به همین دلیل باید “برنامه محور” بود و از احزاب برنامه های عملی خواست و نه شعارهای کلی. او اضافه کرد: ”به نظر می رسد بهترین مواجهه دانشجویان با انتخابات این باشد که وعده های کوچک و عملی از کاندیداها بخواهند و ببینند آیا آنها می توانند به طور مثال مشکلات دانشجویان ستاره دار و محروم از تحصیل را حل کنند و برای فعالیت های دانشجویی بستر مناسب تری مهیا کنند یا خیر؟”
علیجانی تجربه اقلیت های اصلاح طلب در مجلس، شوراها و مجمع تشخیص را موفق ندانست. از نظر این فعال سیاسی نیروهای سیاسی ایران ضمن پرهیز از خود بزرگ بینی باید بپذیرند که “ایران جامعه متکثری است و در شرایط آزاد هیچ کس در آن اکثریت مطلق نخواهد داشت.“