اسفندیار صفاری
یک سال پس از آنکه محمود احمدی نژاد نسل کشی یهودیان در جنگ دوم جهانی را افسانه خواند، وزارت خارجه جمهوری اسلامی امروز و فردا در تهران همایش بین المللی هولوکاست را برگزار می کند. منوچهر محمدی، یکی از معاونان وزارتخارجه، هدف از برگزاری همایش بین المللی “بررسی هولوکاست، چشم انداز جهانی” را “پاسخگویی بی طرفانه به سئوالات منطقی” ذکر کرده است.
منوچهر محمدی، معاون آموزش و پژوهش وزارت خارجه در کنفرانسی خبری در خصوص این همایش از حضور 67 مهمان خارجی از 30 کشور خبر داد و هدف از برگزاری آن را”فراهم آوردن فضایی علمی به دور از تبلیغات” و “شعارهای سیاسی و جهت دار در راه روشن کردن یک رخداد تاریخی در ابعاد گوناگون” عنوان کرد.
محمدی همچنین از حضور تعدادی از خاخام های یهودی در این همایش سخن گفت و اعلام کرد: “جمهوری اسلامی ایران می تواند با توجه به رابطه دیرینه خود با همه مذاهب به ویژه یهودیان در ایران به عنوان یک بی طرف، دیدگاههای متفاوت را مورد بررسی قرار دهد و هیچ گونه گرایش نژادی و مذهبی مدنظر برگزارکنندگان این همایش نیست”.
این در حالی است که محمود احمدی نژاد از یک سال پیش به این سو بارها هولوکاست را “افسانه” خوانده و گفته نسل کشی یهودیان در جنگ دوم جهانی و توسط نازی ها بزرگ شده است. احمدی نژاد علاوه بر این یک سال پیش پیشنهاد داد تا آلمان با اختصاص بخشی از خاک خود اجازه تشکیل یک کشور یهودی به جای اسرائیل را بدهد.
اگر چه مسئول برگزاری همایش هولوکاست در تهران می گوید این همایش “ضمن احترام به یهودیان” و”بی طرف” برگزار می شود، در بروشور این همایش آمده:“واژه هولوکاست که در خلال جنگ دوم جهانی وارد ادبیات سیاسی شد به مهمترین ابزار تبلیغات و توجیهات سیاسی قرن بیستم برای حمایت از یهودیان تبدیل گردید”. در این بروشور همچنین تاکید شده: “هولوکاست در دوران معاصر عاملی شد برای تأثیرگذاری بر تاریخ، جغرافیا و حتی سرنوشت ملتها و دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (وزارت خارجه جمهوری اسلامی) اعتقاد دارد که باید فرصت و فضای پژوهشی و علمی مناسبی برای محققین به وجود آورد تا زوایای پیدا و نا پیدای این مهمترین موضوع سیاسی قرن بیستم هر چه شفاف‌تر در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد”.
بر اساس اعلام برگزار کنندگان این همایش قرار است در دو روز برگزاری همایش هولوکاست محورهایی چون”ماهیت‌یهودستیزی”، “عوامل‌یهودستیزی؛مذهبی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی”، ”یهودستیزی در اروپا”، “یهودیان در جهان اسلام”، “یهودیان در ایران”، ”یهودستیزی و پیدایش صهیونیسم”، “مخالفت با صهیونیسم یا یهودستیزی”، نازیسم و صهیونیسم؛ همکاری یا دشمنی”، “جنگ جهانی دوم و هولوکاست”، “هولوکاست؛ مفهوم و مصداِق”، “نسل کشی، علل و عوامل”، ”مفهوم وریشه‌یابی هولوکاست”، ”هولوکاست ازمنظراسناد ومدارک”، “تجدیدنظرطلبان؛ مبانی، آراء و دیدگاه‌ها”، “اتاِق های گاز؛ اثبات یا انکار”، “پیامدها و بهره‌برداری‌ها”، “آزادی بیان و موقعیت منکران هولوکاست درغرب”، “قوانین موجود علیه هولوکاست”، “هولوکاست؛ تبلیغات و رسانه های غرب”، ”هولوکاست در آموزش و ادبیات و هنر غرب”، ”هولوکاست‌واسراییل”، “هولوکاست و مسأله غرامت‌خواهی”، “هولوکاست و کشتار فلسطینیان”، “هولوکاست و مهاجرت یهودیان به فلسطین”، “هولوکاست و جهان اسلام”، و “نقش هولوکاست در روابط بین الملل” مورد بررسی قرار گیرد.
اعتراض بین المللی
برگزاری همایش هولوکاست در تهران اما با واکنش تند بسیاری از کشورها و از جمله سازمان ملل مواجه شده است. سخنگوی دبیرکل سازمان ملل با اشاره به اینکه کوفی عنان در جریان سفر چندی پیش خود به ایران در این زمینه با رییس جمهور اسلامی صحبت کرد، از قول کوفی عنان اظهار داشت: “باید با هر گونه تلاش، که در واقعیت این واقعه غیرقابل انکار و هولناک، تردید ایجاد کند، مقابله شود”.
وزارت خارجه آلمان در واکنش به برگزاری همایش هولوکاست در تهران، این کار را اقدامی شوک انگیز و غیرقابل قبول عنوان و آن را محکوم کرد. ینس پلیوتنر، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور گفت: “دولت آلمان همه اظهاراتی را که در آنها نسبت به هولوکاست تردید شده باشد محکوم می کند”. وی تاکید کرد: “آلمان به عنوان کشوری که مسؤولیت تاریخی برای جنایات دوران نازیها را در آلمان برعهده دارد، مسؤولیت ویژه ای برای قربانیان این دوران به ویژه قربانیان هولوکاست دارد”.
پلیتنر اضافه کرد: “آلمان به خاطر چنین مسئولیتی همه تلاشهای گذشته و آینده کسانی را که قصد انکار و یا زیر سؤال بردن هولوکاست را دارند، محکوم می کند”. دولت آلمان همچنین در واکنش به برگزاری همایش هولوکاست در تهران، جمعه گذشته عباداله مولایی کاردار جمهوری اسلامی در برلین را به وزارت خارجه این کشور فراخواند و مراتب اعتراض رسمی آلمان به این اقدام جمهوری اسلامی را به او ابلاغ کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، نیز درباره برگزاری همایش هولوکاست در تهران گفته است: “این فقط عمل ننگ آور دیگری در این مورد خاص از سوی تهران است”. شان مک کورمک تاکید کرده که “آنگونه که من دریافته ام، هدف این نشست، برجسته کردن کسانی است، که هولوکاست را انکار می کنند”.
در حالی که منوچهر محمدی تعداد خارجیانی را که برای شرکت در همایش هولوکاست به تهران سفر می کنند 67 نفر اعلام کرده، اما تاکنون نام هیچ یک از این افراد اعلام نشده است. مقامات وزارتخارجه جمهوری اسلامی می گویند علت اعلام نکردن اسامی آن است که کشورهایی که این افراد از آن قصد عزیمت به تهران را دارند مانع سفر آنها نشوند. اما اخبار منتشر شده حکایت از آن دارد که طبق رأی دادگاه اداری کارلسروهه، گونتر دکرت، رئیس سابق حزب راست افراطی ناسیونالیسم دموکراتیک آلمان، باید گذرنامه خود را تحویل مقامات دولتی دهد.
در همین حال سخنگوی وزارتخارجه جمهوری اسلامی گفته: “غربی ها در پاسخ به سؤالات مطروحه درباره هولوکاست ناتوان مانده اند و به دنبال پاک کردن صورت مسأله هستند”. منوچهر محمدی، مسئول برگزاری همایش هولوکاست نیز دو روز پیش در جمع خبرنگاران گفت: “قرار است در این همایش به پرسشهایی از این دست که «آیا هولوکاست واقعیت دارد یا خیر؟ و چرا مردم فلسطین باید تاوان آن را بپردازند؟»، پاسخ داده شود”. او همچنین وعده داد که در این همایش”نمایشگاههای کتاب، فیلم، عکس و پایان نامه های دانشجویی نیز برپا می شود”.
به رغم اصرار مقامات جمهوری اسلامی در انکار هولوکاست پرسش هایی از این دست هنوز بی جواب مانده است: مردم ایران از اثبات یا انکار هولوکاست چه بهره ای خواهند برد؟ احمدی نژاد با انکار هولوکاست می خواهد از فلسطینیان دفاع کند، یا از نازی ها؟