از محمد مایلی کهن به عنوان یک مربی و مدیر خودی ورزشی نام برده می شود. هر گاه که یکی از تیم های مطرح بدون مدیر یا سرمربی باقی می ماند، مایلی کهن نامزد احتمالی آن پست می شود. او که اغلب پس از انقلاب نقش ”مربی ارزشی” را بازی کرده، پله های ترقی را به سرعت طی کرده است. گفته می شود پروین از افشاگری های او ترسید و به همین علت در سال های 68 و 69 او را در کادر فنی تیم پرسپولیس قرار داد. پس از آن وی به عنوان سرمربی اولین تیم ملی فوتسال مطرح شد و بعدتر تعجب همگان بیشتر برانگیخته شده، مربی گری و سرآخر سرمربی گری تیم ملی آن هم در 41 سالگی.
پس از برکناری علی دایی در 8 فروردین ماه به دلیل باخت تیم ملی فوتبال ایران مقابل عربستان از وی به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی سرمربی گری تیم ملی نام برده می شد تا روز 17 فروردین ماه که خبرگزاری فارس رسما این خبر را اعلام کرد. ساعتی بعد کفاشیان نیز این خبر را تایید کرد و گفت که از ابتدا گزینه اصلی برای سرمربی گری، مایلی کهن بوده است. دولت آرمانگرای نهم، قرار است هدایت تیم فوتبال ایران را در شرایطی حساس به مربی بسپارد که سالهاست نتیجه چندان رضایت بخشی در کارنامه اش نداشته و اغلب به عنوان یک چهره منتقد فوتبالی شناخته می شده است.
محمد مایلی کهن کیست؟
محمد مایلی کهن سال 1333 در بندر انزلی و در خانواده ای پرتنش متولد شد. پدرش ابراهیم شغل آزاد داشت و مادرش خانه دار بود. کمتر از دو سال سن داشت که مادر و پدرش از یکدیگر جدا شدند. او به دلیل وضع نامناسب پدر (به روایتی اعتیاد و بیکاری) به مادرش سپرده شد. مادر و فرزند هر دو به تهران مهاجرت کرده و در جنوب شهر تهران ساکن شدند. درآمد مادر از کارگری در خانه های قشر مرفه آن دوران تامین می شد. چندی نگذشت که مادرش کار ثابتی در خانه سرهنگ سمیعی پیدا کرد و او به همراه مادر در این خانه ساکن شد. هرچند تا پیش از آن کودکی اش به سختی می گذشت اما از آن پس وی در کنار فرزندان سمیعی زندگی خوبی را گذراند. او گرچه از آن خانواده خاطرات بسیار خوبی دارد، اما هنوز کار سخت مادرش مانند لباس شستن در زمستان های سرد را به خوبی یاد می آورد؛ ”مادرم با کار و بدبختی مرا بزرگ کرد.” آنچنان که خود گفته درسش نیز بد نبوده است.
آغاز با قصر یخ، پایان با پرسپولیس
محمد، 15 سالش بود که برای اولین بار در بازی های باشگاهی بازی کرد. او در سال 48 در تیم قصر یخ به خدمت گرفته شد. چندی نگذشته بود که به باشگاه نفت تهران رفت و تا سال 53 در این تیم بازی کرد. عمده شهرت دوران جوانی خود را مدیون بازی در این تیم به مربی گری حمید شیرزادگان است. او در ترکیب همین تیم در سال 53 توانست آقای گلی باشگاه های تهران را از آن خود کند. سال بعد (بهمن سال 54) جذب باشگاه پرسپولیس تهران شد. ناگفته نماند که وی در سال 51 موفق شد دیپلم خود را اخذ کند و به دلیل شرایط خانوادگی اش از خدمت سربازی معاف گردیده بود. او در همان دوران مشغول به تحصیل در رشته تربیت بدنی شد. 4 سال پس از ورود به باشگاه پرسپولیس او به خدمت سازمان ترتبیت بدنی در آمد.
بازی او در آن سال ها تحت تاثیر بازیکنانی بود که وی در کنارشان قرار گرفته بود. امثال پروین و دادکان و بعد از انقلاب پیوس و محمدخانی که فرصت ستاره شدن را از وی گرفته بودند. در سال 57 وی به تیم ملی دعوت نیز دعوت شد. اما کارنامه چندان مشخصی از وی در دست نیست تنها بازی بوتان که وی به لیدر تماشاگران توهین می کند و بازی های ایران در بازی های دهلی نو در سال 1982 که مخالفتش برای تعویض هنوز در خاطر فوتبال دوستان ایرانی مانده است. در بحبوحه انقلاب، چنان که دیگر قشر ضعیف جامعه ایران در آن روز از سرمایه داران بیزار بود. او می گوید از همان دوران جوانی به جمعیت های مذهبی تمایل داشته و در آن ها شرکت می جسته است.
دادکان چه گفت؛ مایلی کهن بهایی است!
پس از کسب نتایج ضعیف تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی 2006 و برکناری محمد دادکان از ریاست فدراسیون فوتبال ایران، او در جمعی خصوصی درباره مایلی کهن ناگفته هایی را به زبان آورد. مایلی کهن از جمله منتقدان صریح دادکان و سرمربی انتخابی اش یعنی ایوانکویچ بود. لبه تیز این انتقادات سرانجام صدای دادکان را در آورد تا او در مورد دورانی که با مایلی کهن همبازی بود اینچنین بگوید که؛ “آن زمان فعالیت سیاسی علیه رژیم می کردم، اما همین محمد مایلی کهن با واسطه هایی که داشت مرا به ساواک لو داد، ساواک نیز مرا گرفت و به زندان برد.”
دادکان در بخش دیگری از سخنانش در این محفل خصوصی تاکید کرده بود که مایلی کهن بهایی زاده است و اصلا سابقه فعالیت سیاسی و مذهبی پیش از انقلاب نداشته و بعد از انقلاب اینچنین تغییر کرده است. مایلی کهن اما این همه را بهتان می داند و خود را یک انقلابی تمام عیار می داند که مدافع حفظ ارزش های دینی است. او برای این موضوع رونالدینیو را مثال می زند که پس از هرگل صلیبی بر سینه خود می کشد و اعتقاد دارد ایرانیان نیز باید دین اسلام را با فوتبال به جهانیان معرفی کنند.
از دستیاری پروین تا سرمربی گری تیم ملی
محمد مایلی کهن از آن پس هم در سازمان تربیت بدنی شاغل بود و هم در باشگاه پرسپولیس بازی می کرد. او که از سال 57 تا 61 در بازی های ملی به میدان رفته بود در سن 35 سالگی و در سال 68 وی از فوتبال خداحافظی کرد و همزمان به عنوان دستیار علی پروین در این تیم مشغول به کار شد. دو سال بعد و همزمان با مربیگری علی پروین در تیم ملی فوتبال، وی به عنوان کمک مربی علی پروین مشغول به کار شد. در همین دوران وی قهرمانی جام در جام باشگاه های ایران و همچنین قهرمانی ایران در بازی های آسیایی 1990 به کارنامه اش افزود.
سال 71 وی به عنوان اولین سرمربی تیم ملی فوتسال، تیم ملی ایران را در بازی های جهانی هدایت کرد و توانست با این تیم به مقام چهارم جهان دست یابد. همان سال و پس از عدم راهیابی ایران به مرحله نهایی جام جهانی وی به همراه علی پروین خانه نشین شد. او در سال 73-74 هدایت تیم ملی ایران را برای بازی های جام ملت های آسیا در سال 96 به عهده گرفت این در حالی بود که در همان حال دستیار بهمن صالحیار در تیم ملی جوانان ایران بود. قرار بود اتو فیستر مربی تیم ملی ایران شود، و هیچ کس انتظار نداشت که مایلی کهن هدایت تیم ملی ایران را برعهده گیرد.
وی توانست با تیم ملی که تا پیش از وی عملا وجود نداشت، به مقام سومی آسیا دست یابد. معرفی تیمی که توانست کره جنوبی را با نتیجه 6 بر 2 و عربستان را 3 بر 1 پشت سر بگذارد و بازیکنانی همچون منصوریان، سعداوی، شاهرودی، دایی، باقری و خداد عزیزی از جمله افتخارات وی محسوب می شود. کسب این نتایج سبب شد که وی به عنوان سرمربی تیم ملی برای بازی های مقدماتی جام جهانی انتخاب شود. اما کسب نتایج ضعیف ایران را به بازی پی آف کشاند، موج انتقادات سبب شد که مایلی کهن در آبان سال 76 از کار برکنار شود.
کسب نتایج نه چندان امید بخش در لیگ و تیم ملی امید
او از همان سال به اتاق کارش در سازمان تربیت بدنی بازگشت، همچنین به عنوان مشاور و یا عضو هیئت مدیره برخی تیم های دولتی عضویت داشت. دو سال بعد به تیم سایپا رفت و کمی بعد از آن در تیم شهرداری تبریز مشغول به کار شد. سال 82 وی دوباره به تیم های ملی بازگشت اما این بار در نقش سرمربی تیم ملی امید به ایفای نقش پرداخت، اما نتوانست تیم ایران را به المپیک 2004 آتن رهنمون سازد و از این سمت برکنار شد.
در همان سال 82 به مدت یک سال هدایت تیم سایپا را بر عهده گرفت و پس از کسب نتایج نه چندان قوی از این تیم رفت و به تیم پیکان پیوست. چندی بعد تیم پیکان دستخوش تغییر و تخولاتی شد و دوباره مایلی کهن از کار برکنار شد. سپس هدایت تیم فولاد را در سال 85-86 به عهده گرفت و پس از برکناری، در سال 87 دوباره به سایپا بازگشت تا هدایت این تیم را در لیگ برتر برعهده گیرد.
با همه دشمن، دشمن خونی با علی دایی…
او تقریبا با هر مدیری و سرمربی مشکل دارد. تقریبا هر آنکس که محبوب شود، مایلی کهن با او مشکل دارد. دید او البته انتقادی است وبه دلیل خودی بودن نیز تریبون های بسیاری در اختیارش قرار دارد. اما مهمترین فردی که وی با او به دشمنی پرداخت، علی دایی بود. علی دایی که پا به سن گذاشته بود و توان دویدن و بازی موثری نداشت، از همه مهمتر شانس از او رویگردان شده بود در بازی های جام جهانی 2006 به سیبل حملات مایلی کهن تبدیل شد. تا جایی که در برنامه ای که پس از ناکامی ایران در جام جهانی در تلویزیون تهیه شده بود وی حاضر شد و ادعا کرد که تمام مشکلات تیم ملی به علی دایی بر می گردد.
او گفته بود که ایمان مبعلی به خاطر تکل بر علی دایی به تیم ملی دعوت نشده و همچنین مربیان اجازه تعویض وی را ندارند. مایلی کهن گفته بود که علی دایی باعث برکناری داریوش مصطفوی در سال 76 با بدگویی نزد رئیس جمهور وقت شده بود. او همچنین در مصاحبه های دیگرش علی دایی را مافیای فوتبال ایران اعلام کرد. دایی از وی شکایت کرد، اما مایلی کهن در دادگاه حرفهایش را تکرار کرد، قرار بود مایلی کهن به دلیل عدم پوزش خواهی به شلاق و زندان محکوم شود، اما نفوذ او سبب شد که پرونده اش پیگیری نشود گرچه هیچ گاه با علی دایی نیز از در صلح در نیامد. جمله معروف او درباره دایی در حالی که بیش از 50 سال سن داشت این بود که؛ “اگر به من هم اجازه می دادند تا الان فوتبال بازی می کردم!“
ارتباط با احمدی نژاد
مایلی کهن می گوید: “گناه من این است که در انتخابات ریاست جمهوری از دکتر محمود احمدی نژاد حمایت کردم و در این زمینه دلایل و مستنداتی دارم. در دوره‌های گذشته انتخابات ریاست جمهوری به هیچ عنوان از نامزدی اعلام حمایت نکردم. فقط در این دوره از آقای احمدی نژاد حمایت کردم؛ آن هم در شرایطی که از دفتر نامزدهای دیگر برای حمایت از آنها دعوت شده بودم. پاسخ منفی دادم؛ ولی با وجود آنکه از سوی احمدی نژاد دعوت نشده بودم، بر اساس اعتقادم، از ایشان حمایت کردم.
زمانی‌که آقای احمدی نژاد شهردار تهران بودند کارها و خدمات ایشان نظرم را جلب کرده بود و مدام امور ایشان را پیگیری می کردم، برای افتتاح ورزشگاهی در منطقه18 تشریف آورده بودند و مرا هم دعوت کرده بودند، ایشان را آنجا ملاقات کردم و حرکات، سکنات، لباس پوشیدنش و عملکردش را پسندیدم. هنر یک مدیر آن است که بهترین عملکرد را با کمترین هزینه داشته باشد. شاید برخی مدیران با بریز و بپاش عملکرد خوبی داشته باشند؛ اما مثل مدیر صرفه‌جو ارزشمند نیست. این فاکتور باعث شد جذب دکتر احمدی‌نژاد شوم و پیگیر شوم تا ببینم میتینگ‌های انتخاباتی ایشان کجا برگزار می شود.
اولین میتینگ انتخاباتی آقای احمدی نژاد در سالن هفتم تیر بود که بین جمعیت نشسته بودم و مرا بردند کنار ایشان. آخرین میتینگ انتخاباتی هم در سالن افراسیابی برگزار شد. زمانی که از آقای احمدی نژاد حمایت کردم، دنبال چیزی نبودم. با این حال، حمایت از ایشان ریسک بزرگی بود و هیچکس تصور نمی‌کرد در حالیکه رجالی مانند هاشمی رفسنجانی، لاریجانی و قالیباف، با پشتوانه های سیاسی زیاد در انتخابات حضور دارند، دکتر احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور شوند؛ اما بر اساس اعتقادم عمل کردم و جلو رفتم. اکنون نیز هر روز بیشتر از روز قبل اعتقادم به احمدی نژاد بیشتر می‌شود.
او در ادامه از دست هایی می گوید که وی را از احمدی نژاد دور کرده است، اما سرانجام موفق شده که وی را ببیند و با وی از نزدیک گفت و گو کند؛ “بعد از انتخابات ریاست جمهوری یک روز خدمت رئیس جمهوری محترم رسیدم؛ در شرایطی که پروتکل الحاقی امضا شده بود و مشکل هسته‌ای را به دامن دولت نهم انداخته بودند. با این حال، با آقای احمدی‌نژاد 45 دقیقه صحبت کردم و حرف‌های من را گوش کردند و گفتند هیچ تلفنی وصل نشود؛ مگر آنکه تیم مذاکره کننده از وین تماس بگیرند. متوجه شدم رئیس جمهوری ورزش و اهالی ورزش را به خوبی می شناسد. ایشان ورزش را خوب می‌شناسند و آن را به دقت دنبال می کنند.”
زندگی فعلی
مایلی کهن همه گاه به عنوان کارشناس، مسئول، مدیر بخش های ورزشی سازمان تربیت بدنی مشغول به کار بوده و سال 88، سی امین سال خدمت دولتی وی محسوب می شود. وی هم اکنون به عنوان کارشناس مسئول دفتر مدیریت و توسعه ورزش کشور در سازمان تربیت بدنی مشغول به کار است. ناگفته نماند که وی سال 83 دوباره به تحصیل روی آورد و توانست از دانشگاه آزاد تهران فوق لیسانس تربیت بدنی اخذ کند. مایلی کهن متاهل است و درجه آ مربی گری نیز دارد.
