البرز محمودی
همزمان با “پاسخ سرد” رییس جمهور جدید آمریکا به نامه محمود احمدی نژاد، برخی از چهره های سیاسی در داخل کشور به این اقدام احمدی نژاد واکنش نشان دادند و حتی آن را “غیر قابل دفاع” دانستند. در چنین شرایطی، نزدیکان احمدی نژاد که بار دیگر نامه وی را بی پاسخ دیده اند،خبر داده اند که “مواضع ایران در قبال آمریکا تغییر نکرده ” و نامه احمدی نژاد برای “منتخب مردم آمریکا” بوده نه “رییس‌جمهور آمریکا”.
احمد توکلی از جمله نمایندگان اصولگرای تهران عصر دیروز نامه ای خطاب به احمدی نژاد نوشت که در آن از اقدام ”رییس جمهوری ایران” انتقاد شده است. وی هر چند در ابتدای این نامه از تلاش احمدی نژاد “برای ارایه چهره‌ای منطقی از ایران اسلامی به عنوان کشوری خواهان صلح عادلانه و انسانی” تقدیر کرده اما آن را برخلاف “حفظ عزت” دانسته است.
رییس مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به “تلاش چند باره احمدی نژاد برای باز کردن باب مراوده با آمریکا”، نامه به بوش، اعلام آمادگی به مذاکره با اوباما و مک‌کین و تبریک اخیر به اوباما را از جمله مصادیق آشکار این مساله دانسته و پرسیده است: “بگذریم از اعلام آمادگی‌های مکرر و سهل و آسان برای از سرگیری ارتباط با آمریکا این تلاش یک جانبه که مرتبا با بی‌اعتنایی طرف مقابل و یا بدتر از آن برخوردهای متکبرانه رایج‌شان روبرو شده، چگونه با شرط حفظ عزت سازگار است؟”
توکلی با بیان این نکته که “بیش از یکبار نمی‌توان از ظرفیت نوشتن نامه مستقیم رییس جمهور به رییس جمهور سلطه‌جوی کشور متخاصم بهره جست” از اصرار احمدی نژاد برای نامه نگاری انتقاد کرده و پرسیده است: “وقتی اقدامات پیشین جواب درخور نیافت چرا باید با تکرار اقدامات مشابه، فرصت‌های جدید را سوزاند؟”
نماینده منتقد دولت که با توجه به هزینه‌های برشمرده در این نامه معتقد است نامه اخیر احمدی نژاد “قابل دفاع نیست” به موضع “متکبرانه اوباما” در قبال این نامه نیز اشاره کرده: “اساسا این گونه اقدامات در کنار مواضع به حق ضد استکباری شما این سوال را برمی‌انگیزد که سیاست دولت آقای احمدی‌نژاد در قبال دولت امریکا چیست؟”
نامه و واکنش سرد
تنها یک روز پس از آنکه سناتور باراک اوباما به عنوان رییس جمهور جدید ایالات متحده آمریکا انتخاب شد، محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری اسلامی با ارسال پیامی به وی، انتخابش را تبریک گفت و به وی توصیه کرد با استفاده از فرصت، نام نیکی از خود به جای بگذارد. احمدی نژاد در متن نامه اش خطاب به اوباما نوشت: “از اینکه توانستید آرای اکثریت شرکت کنندگان در انتخابات را به خود جلب کنید، تبریک می گویم.“
احمدی نژاد با زود گذر توصیف کردن “فرصت هایی که خداوند به بندگان هدیه می کند”، به اوباما توصیه کرده: “با ترجیح مصالح حقیقی مردم و انصاف و عدالت بر تقاضاهای سیری ناپذیر اقلیتی خودخواه و ناصالح، از فرصت خدمت، حداکثر استفاده را به عمل آورید و نام نیکی از خود به جای بگذارید.“
احمدی نژاد در بخش دیگری از این نامه ابراز امیدواری کرده که تحولی اساسی در سیاست داخلی و خارجی دولت امریکا ایجاد شود.
در سی سال گذشته این اولین بار است که یک مقام عالی در جمهوری اسلامی ایران، پیروزی یک کاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را تبریک می گوید. در طول حیات 30 ساله جمهوری اسلامی در ایران،چهار رییس جمهور شامل رونالد ریگان، جرج بوش، بیل کلینتون و جورج دبلیو بوش در انتخابات پیروز شدند اما این اولین بار است که رییس جمهوری اسلامی پیام تبریکی به واشینگتن مخابره می کند.
هرچند این نامه، پیام تبریک برای رییس جمهور منتخب آمریکاست، اما ناظران معتقدندسرنوشت این نامه هم مانند سایر نامه های احمدی نژاد خواهد بود چرا که روز پنجشنبه، باراک اوباما، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود در جمع خبرنگاران درباره نامه تبریک محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران به گفتن اینکه از ارسال نامه آقای احمدی نژاد آگاه است بسنده کرد. او اما بلافاصله افزود که برنامه “هسته ای تسلیحاتی ایران” قابل قبول نیست و تاکید کرد که نیاز به تلاشی جهانی برای متوقف کردن این اقدامات ایران است. رئیس جمهوری منتخب آمریکا همچنین گفت که حمایت ایران از سازمانهای تروریستی باید پایان یابد.
باراک اوباما در عین حال گفت که نامه رئیس جمهوری ایران بررسی خواهد شد و به طور مناسب به آن واکنش نشان داده خواهد شد. این پاسخ از سوی برخی رسانه های اصولگرایان همچون سایت خبری شهاب نیوز، واکنشی “سرد و متبخترانه” لقب گرفته است.
در این میان روزنامه همشهری نیز در یادداشت تندی علیه این اقدام رییس جمهور ایران، آن را “کاری خلاف عرف سیاسی جمهوری اسلامی در طول 30 سال گذشته” نامید و نوشت: “ارسال پیامی به مناسبت انتخاب باراک اوباما، چنان غیرمترقبه بود که به‌هیچ روی در مسیر سیاست عالی جمهوری اسلامی در رویارویی با انتخابات اخیر ایالات متحده قرار ندارد.”
پیش از این روزنامه جمهوری اسلامی هم که به اردوگاه محافظه کاران تعلق دارد، در ستون “جهت اطلاع” از این اقدام رییس جمهوری ایران انتقاد کرده و آن را “اقدامی مطالعه نشده” خوانده بود.
دفاع از نامه احمدی نژاد
با این حالمنابع نزدیک به احمدی نژاد از این اقدام وی دفاع کرده اند؛ حمید مولانا، مشاور رییس جمهور که این روزها اصلی ترین مشاور وی در امور مربوط به آمریکاست، تنها ساعاتی پس از پاسخ اوباما به نامه احمدی نژاد، در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، با تاکید بر اینکه “مواضع ایران در قبال آمریکا تغییر نکرده است” عنوان کرد که: “باید توجه داشت که آقای احمدی‌نژاد برای منتخب مردم آمریکا نامه ارسال کرده نه برای رییس‌جمهور آمریکا و این یک مساله مهم است و باید تفاوت این دو را برای مردم تبیین کرد تا مردم فکر نکنند رییس‌جمهور ایران برای رییس‌جمهور آمریکا پیام تبریک فرستاده است.“
این مشاور مقیم آمریکای احمدی نژاد که تاکید کرد”پیام تبریک آقای احمدی‌نژاد به اوباما مثل تبریک روسای سایر دولتها به وی است و در واقع یک خوش‌آمدگویی است”، مشخص نساخت چرا دادن پیام تبریک به رییس جمهور آمریکا در هفت دوره ریاست جمهوری آمریکا در سی سال گذشته انجام نشده بود.
مجتبی ثمرههاشمی مشاور ارشد رئیسجمهورهم با تاکید بر اینکه “نامه احمدی‌نژاد به اوباما یک‌رسالت تاریخی بود”، گفت: “در این پیام رئیسجمهور ایران بر حفظ حقوق انسانها، پرهیز از تحقیر ملتها و دعوت به حرکت در مسیر صلاح و آنچه که انبیاء الهی ترسیم کردهاند، تاکید کرده است.”
در این میان هرچند روزنامه کیهان هنوز موضعی در قبال ارسال این نامه نگرفته، اما سایت خبری رجا نیوز نزدیک به رییس دولت نهم، این نامه را ”پاتک” احمدی‌نژاد به اوباما قبل از “تک” احتمالی پیشنهاد مذاکره خوانده است.
روزنامه اصولگرای رسالت نیز در یادداشتی با قلم حشمت الله فلاحت پیشه، پیام تبریک احمدی نژاد به اوباما را بر خلاف نامه او به جرج بوش، قابل دفاع خوانده و نوشته است: “رسال پیام احمدی‌نژاد قابل دفاع است”.
برخی از دیگر سایت های نزدیک به دولت نیز بخشی از اظهارات محمد علی ابطحی مشاور و رییس دفتر رییس جمهور سابق را مورد توجه قرار داده اند که نامه تبریک احمدی نژاد به اوباما را “استفاده از فرصت تغییر در آمریکا” دانسته است.