علی اکبر دارینی
تحریم های آمریکائی-اروپائی نتوانسته جلوی حسن صفدری را در صادرات قطعات الکترونیک از کشور کوچک هم پیمان آمریکا به سرزمین مادری اش در آنسوی خلیج فارس بگیرد. اما تجار ایرانی را وادار به تغییر شیوه تجارت کرده است.
اغلب بانک های امارات از حمایت مالی صادرات وی و یا انتقال پول به ایران، که به فاصله یک پرواز کوتاه فاصله دارد، خودداری می کنند. به همین دلیل، صفدری به دلال های پول یا صرافی های پرهزینه متوسل شده است.
او گفت: « راه دور زدن را پیدا کرده ام اما هنوز باید کارم را از طریق نفر سوم انجام بدهم.» این هزینه تجارت را بالا می برد.
صفدری گفت: «محدودیت های بانکی به طور مشخص به تجارت ما ضربه زده است، اما آنها هرگز جلوی تجارت خارجی با ایران را نگرفته اند. می خواهم بدانم چگونه می توان کشوری را که با 15 کشور دیگر مرز خاکی و آبی دارد، به طور یکجانبه تحریم کرد؟»
اتحادیه اروپا در ماه ژوئن تحریم های جدیدی را علیه ایران منظور کرد و محدودیت های مالی را علیه برخی شرکت های ایرانی به کار گرفت که به گفته آنها، با برنامه هسته ای کشور مرتبط هستند. این اتحادیه در قدرتمندترین اقدام خود، دارائی های بانک ملی را به عنوان بزرگترین بانک ایران مسدود کرده و انجام معاملات با آن را ممنوع اعلام کرد.
بااینحال، به نظر نمی رسد تحریم های اتحادیه اروپائی و آمریکا که از سال گذشته در حال اجرا هستند به نقش امارات متحده عربی- خصوصاً شهر دوبی با رونق مالی خاص خود- به عنوان دروازه کلیدی تجارت با ایران پایان ببخشد.
پیوندهای تجاری میان امارات و ایران عمیق است. امارات سالانه 8 میلیارد دلار کالا را به ایران صادرات مجدد می کند که این خود درسال گذشته، نزدیک به یک پنجم کل واردات ایران بود.
حدود نیم میلیون ایرانی در امارات زندگی می کنند و دارائی آنها 300 میلیارد دلار تخمین زده می شود. 300 پرواز هفتگی نیز این دو کشور را به هم متصل می کند. ناصر هاشم پور، نائب رئیس شورای تجارت ایران در دوبی گفت در امارات 9500 شرکت وجود دارد که دارای یک شریک ایرانی با سهم 49 درصد است.
این روابط اقتصادی نزدیک امارات را مجبور می کند که با احتیاط گام بردارد.
عبدالله عبدل خالق- کارشناس برجسته سیاسی در دانشگاه امارات- می گوید: «ما نمی خواهیم با همسایه مان ایران مخالفت کنیم و یا دوستمان آمریکا را ناراحت کنیم. نمی خواهیم به آمریکا خیلی نزدیک شویم و در عین حال از ایران فاصله بگیریم.»
او گفت: «تحریم های جامع سازمان ملل همه کشورها را پایبند می کند و امارات هم در اجرای آنها مسؤولیتی دارد. اما تحریم های آمریکا و اروپا الزام آور نیستند. ما عضو آنها نیستیم و توجهی هم به (آن تحریم ها) نمی کنیم.»
تحریم های درنظر گرفته شده علیه بانکهای ایرانی درصورتیکه فراتر از محدوده آمریکا بروند، قابلیت وارد آوردن صدمات گسترده تر تجاری را دارند.
تعداد بیشتری از بانک های بین المللی مشغول به کار در امارات به دلیل ترس از واکنش واشنگتن، از معامله با ایرانی ها دچار نگرانی شده اند. استوارت لوی معاون تروریسم و اطلاعات مالی وزارت خزانه داری آمریکا سال گذشته به دوبی سفر کرد و به بانکداران اماراتی هشدار داد که از معامله با ایران دست بردارند یا آماده رویاروئی با تحریم های آمریکا شوند.
اغلب بانک های محلی و بین المللی در امارات تعداد کمتری اعتبار برای شرکت های تحت مالکیت ایرانی ها صادر می کنند. چنین اوراقی در تجارت بین المللی برای ابراز اطمینان از اینکه خریدار موجود در یک کشور دیگردیون خود را به فروشنده پرداخت خواهد داد، دارای اهمیت حیاتی هستند.
انتقال پول بین بانک ها هم مشکل شده است. بانک ها از دلیل این انتقال و ماهیت کاربرد محموله انتقالی سؤالاتی می پرسند.
چاره ای که پیش روی بسیاری از شرکت های کوچک ایرانی در امارات باقیمانده ، روی آوردن به دلالان پول محلی و صرافی هاست. اینها مراکز قانونی هستند و به خاطر نداشتن دارائی در آمریکا، نمی توانند آسیبی از تنبیهات آن کشور ببینند.
ماشاء الله بمانعلی قریبی- یکی از تجار ایرانی- گفت اگر امارات به اعمال تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا دست بزند، «سرمایه های ایرانی از امارات خارج خواهند شد.» او گفت ممکن است چین، ترکیه و آسیای مرکزی مقصد بعدی این شرکت ها باشد.
قریبی با اشاره به منطقه بستکیا که در آن پنجره های بلند به سبک ایرانی، خانه های با سنگ مرمر و درهای چوبی کنده کاری شده نشان از ارتباط محکمی با ایرانی ها دارد، گفت: «دوبی حدود 40 سال پیش یک روستا بود. ایرانی ها اولین کسانی بودند که در اینجا ساکن شدند.»
او گفت: «مسؤولان اماراتی نه می توانند این ارتباط را فراموش کنند، و نه می توانند از پس عواقب خروج ایرانی ها برآیند.»
منبع: بوستون گلوب- 18 اوت