سخنگوی سازمان غذا و دارو هشدار داده که خبرنگاران اخبار مربوط به وجود روغن پالم در محصولات لبنی را دنبال نکنند. محمد هاشمی صراحتا گفته است: “سازمان غذا و دارو نسبت به این موضوع حساسیت داشته و در صورت انتشار اخباری در مورد روغن پالم، خبرنگاران را مورد پیگرد قضایی قرار می دهد، زیرا با این اقدام احتمال برهم خوردن افکار و اذهان عمومی نسبت به مصرف مواد لبنی تقویت می‌شود.” رسول دیناروند رئیس این سازمان هم انتشار اینگونه اخباررا “سوء استفاده از فضای ایجاد شده در خصوص فرهنگ سازی با هدف کاهش مصرف روغن، مصداق تشویش اذهان عمومی و قابل پیگیری حقوقی” خوانده است.
عابد فتاحی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اما نظری متفاوت دارد و به “روز” می‌گوید: “ما از این خبرنگاران نهایت تشکر را داریم. اگر این خبرنگاران نباشند و دقت و زحمت این قشر نباشد حتما جامعه به سمت و سویی می رود که کنترل آن از دست خواهد رفت. ما در این خصوص به شدت ازخبرنگاران دفاع می کنیم، زحمات آنها را ارج می‌نهیم و آنان را در این رابطه تشویق می‌کنیم.”
او تاکید می‌کند: “خبرنگاران باید هر کجا مشکلی دیدند آن را گزارش کنند.”
به اعتقاد این نماینده اصلاح‌طلب مجلس، گزارش‌های رسانه‌ای موجب بیداری اذهان عمومی، مسئولین و نمایندگان مجلس می‌شود: “ما از تمام خبرنگارانی که در این رابطه زحمت کشیدند و برای سلامتی مردم دل سوزاندند تشکر می‌کنیم، حتی اگر گزارشاتی که داده‌اند بیش از حد معمول باشد. چرا که همین گزارش‌ها در راستای حفظ سلامتی مردم بر بدنه‌ی حوزه سلامت شوک وارد کرد.”
سخنان تهدیدآمیز مقامات سازمان غذا و دارو در پی انتشار اخباری در خصوص روغن پالم در شیر خشک عنوان شده؛ خبری که این سازمان آن را تکذیب کرده است.
عابد فتاحی در پاسخ به سئوالی در مورد صحت و سقم این موضوع می‌گوید: “اخباری در این زمینه شنیده‌ایم اما تکذیب شد. با این حال تاکید کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بر این است که وزارت بهداشت نظارت کامل داشته باشد تا دیگر روغن پالم را در هیچ یک از محصولات نداشته باشیم.”
او می گوید نمی‌تواند به طور قطع بگوید روغن پالم در شیر خشک وجود داشته یا نه، چرا که تاکنون موردی به کمیسیون بهداشت و درمان گزارش نشده است.
از هشدار وزیر تا تعامل با متخلفان!
چندی پیش بود که خبر استفاده از روغن پالم برای تولید محصولات لبنی توسط وزیر بهداشت اعلام شد؛ خبری که خیلی زود به یکی از جنجالی‌ترین اخبار حوزه‌ی سلامت بدل شد. افشای مصرف روغن مضر پالم در محصولات لبنی که به صورت روزانه در سبد غذایی مردم کشور قرار دارد، موجی از نگرانی عمومی را برانگیخت.
قاضی‌زاده هاشمی گفته بود: “روغن پالم به دلیل کیفیتی که دارد برای سلامتی مضر است و تخلفات موجود در لبنیات به بازار آمده نشان می‌دهد که به جای چربی طبیعی از بدترین نوع چربی صنعتی استفاده کرده‌اند.”
وزیر بهداشت وعده داده بود که “از لبنیات موجود در بازار نمونه‌گیری می‌شود تا شرکتهای متخلف شناسایی شوند. چرا که حق سایر شرکتهاست که اسامی متخلفان را اعلام کنیم تا هم آنها متهم نشوند و هم مردم بتوانند از محصول سالم خریداری کنند.”
پس از آن اما محمدهاشمی، معاون وزارت بهداشت اعلام کرد: “تعاملات خوبی با صنایع لبنی در کمیته فنی بازنگری مصرف روغن پالم در فرآورده‌های غذایی صورت گرفت… و مقرر شد تا اسامی شرکتهای متخلف هیچ‌گاه اعلام نشود.”
اعلام وجود روغن پالم در محصولات لبنی، موضع‌گیری برخی صاحبان این صنایع را هم به دنبال داشت و اعتراض‌هایی هم در قالب گفت‌وگو با رسانه‌ها از سوی آنان مطرح شد. نمایندگان مجلس هم به موضوع ورود کرده و جلسه‌ای با حضور نمایندگان جهاد کشاوری، وزیر بهداشت و دیگر نمایندگان نهادهای مرتبط برگزار کردند.
عابد فتاحی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در خصوص مباحث مطرح شده در این جلسه به روز می‌گوید: “با توجه به عوارض زیادی که مصرف این روغن بر بدن انسان و به ویژه بر دستگاه گوارش و قلب و عروق دارد نتیجه مذاکرات این شد که به هیچ شکل و شیوه‌ای از این مواد استفاده نشود و در این رابطه وزارت بهداشت و به ویژه معاونت غذا و دارو نظارت مادام و دائمی داشته باشند.”
پیش از این و در روز ۲۰ مرداد، سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در اطلاعیه‌ای مشترک از توقف عرضه محصولات لبنی غیر مجاز خبر دادند. همچنین بنا بر بخشنامه “بازنگری استفاده از چربی گیاهی در محصولات لبنی” استفاده از روغن پالم در تمام محصولات غذایی از اول مهر ممنوع می‌شود و برای پنیر و خامه تولیدی و وارداتی که دارای چربی گیاهی باشند مجوز بهداشتی صادر نخواهد شد. وزارت بهداشت همچنین وعده داده که “با جدیت” کاهش واردات روغن پالم را پیگیری کرده و سهم روغن پالم از روغن‌های وارداتی را از پنجاه درصد به سی درصد کاهش خواهد داد.
در متن اطلاعیه مشترک وزارت بهداشت و موسسه استاندارد آمده: “نتایج بررسی ها در این خصوص نشان دهنده بروز تخلف در تعدادی از واحدهای تولیدی فرآورده های لبنی پرچرب بوده است که با مدیریت و نظارت سازمان ملی استاندارد، سازمان غذا و دارو، تولید و عرضه آنها به بازار ممنوع شده است. کما اینکه در ایام قبل نیز هر دو سازمان با تخلفات انجام شده برخورد قانونی به عمل آورده اند و در تمامی مواردی که بروز تخلف در آزمایشهای تکمیلی احراز شود، متخلفین به دستگاههای قضایی معرفی شده و پروانه های کاربرد علامت استاندارد و پروانه های بهداشتی تولید و ساخت فرآورده های مذکور باطل می‌شود.”
رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی هم به تازگی خبر داده است همه پروانه های تولید با چربی گیاهی که قبلا ازجانب وزارت بهداشت صادر شده بودند، لغو شده اند.
پیگیری رسانه‌ها و تشویش اذهان عمومی؟
بنا بر گزارش‌های رسمی تنها در سال گذشته ۵۰۰ هزار تن روغن پالم وارد کشور شده است. مشخص نیست که چه حجم از این روغن مورد مصرف صنایع لبنی قرار گرفته و اگر ناچیز بوده، چرا از سوی شخص وزیر بهداشت اعلام عمومی شده است. چگونه وقتی عالی‌ترین مقام بهداشتی کشور از این خطر عمومی صحبت می‌کند، ناگهان همه چیز به خوبی و خوشی تمام می شود و حالا رسانه‌ها تهدید می‌شوند تا از پیگیری موضوع دست بردارند؟ اگر مشکلی وجود ندارد، پیگیری رسانه‌ای چگونه ممکن است منجر به تشویش اذهان عمومی بشود؟
