مگر ذات خبیث انگلیس تغییر کرده ؟

نویسنده
مریم کاشانی

» اعتراض به بازگشایی سفارت بریتانیا

بیست و هفتم خرداد ماه، ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی اعلام کرد که تا چند هفته آینده سفارت انگلیس در ایران بازگشایی خواهد شد. او در عین حال تاکید داشت: “در ابتدا گروهی کوچک در سفارت بریتانیا در تهران مستقر و خدمات محدودی ارائه خواهد شد، اما این خدمات در مراحل اولیه شامل صدور روادید نخواهد بود.” این خبر مورد توجه رسانه های داخلی ایران نیز قرار گرفت. از جمله خبرگزاری مهر با اشاره به سخنان وزیر خارجه انگلیس، درباره سابقه بسته شدن این سفارت نیز نوشته بود: “سفارت انگلیس در تهران از سال ۲۰۱۱ میلادی و پس از آنکه بواسطه دخالت های بریتانیا در امور داخلی ایران، به صورت خودجوش مورد حمله مردم قرار گرفت تعطیل است.”

بلافاصله پس از انتشار خبر احتمال بازگشایی سفارت انگلیس، اصولگرایان کنایه هایی مبنی بر نزدیکی دولت روحانی به انگلیس را منتشر و نسبت به این بازگشایی اعلام نارضایتی کردند.

روزنامه وطن امروز در گزارشی با عنوان “ بازگشت انگلیسی‌ها یعنی اعتدال!” نوشته بود: “رفتار سفارت انگلستان در فتنه ۸۸ و نقش کلیدی آن در هماهنگی با دستگاه‌های جاسوسی دنیا علیه جمهوری اسلامی ایران نیز موضوعی نیست که قابل فراموش شدن باشد. این مساله، از اعترافات صریح محکومان فتنه ۸۸ و شواهد و قرائن کشف شده در جریان فتنه ۸۸ نیز به خوبی قابل دریافت است. نکته قابل توجه اینکه خود انگلیسی‌ها این موضوع یعنی سعی در تغییر رژیم ایران را نه تنها تکذیب نکرده‌اند بلکه در اظهارات و عمل خود بارها بر آن صحه گذاشته‌اند و با این اوصاف علت ذوق زدگی جریان اصلاح‌طلب و حامی دولت از بازگشایی سفارت انگلستان می‌تواند حاوی پیام مهمی باشد. بررسی این موضوع در کنار مواضع رسانه‌های اصلاح‌طلب در جریان فتنه ۸۸ می‌تواند ارزیابی جامعی را در این باره به مخاطب ارائه دهد.”

نویسنده این روزنامه اضافه کرده بود: “اکنون در دولت روحانی احتمال بازگشایی سفارت انگلیس مطرح شده و وزیر خارجه انگلستان صراحتا آن را به زبان آورده است. همچنین روابط نزدیک روحانی و ظریف با جک استراو که سفر چند ماه پیش وی به ایران نیز در همین چارچوب ارزیابی می‌شود، قطعا نقش موثری در بازگشایی سفارت انگلستان در تهران داشته است اما نگاهی به اظهارات ویلیام هیگ درباره بازگشایی سفارت کشورش در تهران و نوع ادبیات وی چه در مجلس عوام و چه بعد از آن در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی باز هم تکرار ادبیات بالا به پایین غرب در قبال ایران را نشان می‌دهد.”

این روزنامه در یادداشتی دیگر آورده است: “انگلیسی‌ها به خوبی می‌دانند باید طوری افراد را آموزش دهند که تا آخر عمر یادشان نرود فرهنگ انگلیسی، سیاست انگلیسی، اجتماع و اقتصاد انگلیسی یعنی چه و چه شاخصه‌هایی را باید پیاده کنند تا همواره بر لب‌های انگلیسی‌ها لبخند را بنشانند و همواره این اشخاص در ایران به ایفای نقش پرداخته و کماکان مدافعان آن رویه‌ها به شمار می‌آیند. این خیلی عجیب نیست که کسانی در روزهای اخیر سعی کرده‌اند با وارد‌کردن دولت به فاز فشارهای سیاسی و رسانه‌ای بسترهای لازم برای بازگشایی سفارت انگلیس در ایران را فراهم بیاورند، چرا که برخی از این قلم‌ها و برخی از این قبیل اندیشه‌ها در انگلیس آموزش دیده‌اند و چه باک که منتقدان خود را به متوهمان توطئه محکوم کنند، کسانی پیش‌تر در تاریخ نوشته‌اند و دیگرانی نیز می‌دانند کسانی که مدافع حضور انگلیس در ایران هستند از کدام جنسند و برای کدامین هدف فعالیت می‌کنند.”

همچنین خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران گفتگویی با دبیر تشکیلات اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان منتشر کرد که گفته بود: “سئوال ما از کمیسیون امنیت ملی مجلس این است که آیا مگر در ذات خبیث دولت انگلیس و ماهیت این کشور تغییری رخ داده است که می‌خواهیم این دزد سیاسی را که مدتی پیش با خفت از کشور بیرون کرده‌ایم دوباره با سلام و صلوات به کشور بازگردانیم؟”

 او پرسیده بود: “آیا می‌خواهیم با بازگشایی سفارت انگلیس، رفت و آمدهای آقازاده‌ها را به این کشور آسان کنیم یا جاده را برای فتنه انگیزی‌های دیگر این کشور صاف کنیم.”

 دبیر جامعه اسلامی دانشجویان تاکید کرده بود: “مگر ما خیانت‌های انگلیس را فراموش کرده‌ایم؟ مگر حجازی که در قتل ندا آقاسلطان نقش داشت با نقشه سفارت انگلیس از کشور فرار نکرد و مگر خاوری با حمایت انگلیس‌ها از کشور خارج نشد؟ بازگشایی سفارت انگلیس در سالروز فتنه ۸۸ پیام خوبی برای مردمی که حماسه 9 دی را آفریدند ندارند و ما قطعا نخواهیم گذاشت که دزدان سیاسی را که از کشور بیرون کرده‌ایم به کشور برگردانند مگر اینکه به خاطر رفتارهای گذشته خود عذرخواهی کنند.”

هر گاه که احتمال بازگشایی سفارت انگلیس افزایش یافته ، اعتراض هایی نیز نسبت به آن صورت گفته است. چندی پیش مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه در امور آمریکا و اروپا در گفتگویی با خبرگزاری ایسنا درباره احتمال عذرخواهی ایران از انگلیس، گفته بود: “عذرخواهی رسمی مورد بحث نیست. چیزهای زیادی وجود دارد که در گذشته اتفاق افتاده اما ما هیچگاه به خاطر آن‌ها عذرخواهی دریافت نکرده‌ایم اما اکنون در خصوص اتفاقی که افتاده با دولت انگلیس در ارتباط هستیم. پرداخت غرامت یکی از موارد مورد بحث است.”

این سخنان نارضایتی روزنامه کیهان را به دنبال داشت، چنانچه در خبری نوشته بود: “معاون وزیر خارجه در این گفت‌وگو به سوابق ممتد خباثت و خیانت رژیم انگلیس علیه ملت ایران طی ۱۵۰ سال گذشته و تحمیل دو کودتا و رژیم استبدادی پهلوی به کشورمان اشاره‌ای نکرده همچنان که رفتارهای موذیانه رژیم انگلیس در مواردی نظیر حمایت از گروهک‌های ضد انقلاب، حمایت از رژیم صدام در جنگ تحمیلی، حمله به سفارت ایران، راه‌اندازی فتنه سلمان رشدی علیه قرآن کریم و پیامبر اعظم(ص)، نقش‌آفرینی در تحریم‌های اقتصادی غیرقانونی، کارشکنی در مذاکرات هسته‌ای و نقش‌آفرینی در فتنه و آشوب سال ۸۸ سزاوار حداقل عذرخواهی و پرداخت غرامت‌های سنگین است.”

جناح های سیاسی جمهوری اسلامی علاقه مندند یکدیگر را متهم به “انگلیسی بودن” کنند. یکی از اولین ماجراها در این زمینه افشای سخنان محمدجواد اردشیر لاریجانی با نیک براون یکی از مدیران وقت وزارت خارجه انگلیس در سال ۱۳۷۶ است. لاریجانی در آن زمان از هواداران ناطق نوری، رقیب سیدمحمد خاتمی و کاندیدای نیروهای چپ اسلامی بود. او در این گفتگو به طرف انگلیسی اطمینان داده بود که انتخاب ناطق نوری خلاف منافع انگلیس نخواهد بود. انتشار سخنان لاریجانی جنجالی بزرگ به پا کرد و علاوه بر ضربه ای که به حیثیت ناطق نوری وارد شد، خود لاریجانی هم شانس بدست آوردن مقامی در حد وزارت را برای همیشه از دست داد.

اتهام “انگلیسی بودن” راست سنتی در ایران یکی از حربه هایی است که در سالهای گذشته بارها استفاده شده است. حالا هم حسن روحانی که از میان “راست سنتی” برخاسته متهم به انگلیسی بودن شده است، اما اینبار متهم کنندگان جریانات افراطی جمهوری اسلامی هستند.

گفتنی است آیت الله خامنه ای نیز در سالهای اخیر بارها علیه دولت انگلیس موضع گرفته و آن را انگلیس خبیث نامیده است. او از جمله در مهر ماه سال ۱۳۹۱ گفته بود: “ مردم ما از خیلی از کشورهای اروپائی خاطره‌ی بدی ندارند. ما از فرانسه، از ایتالیا، از اسپانیا خاطره‌ی بدی نداریم. بله، از انگلیس خیلی خاطره‌ی بد داریم؛ انگلیس را میگوئیم «انگلیس خبیث»؛ لیکن کشورهای دیگر اروپائی نه. با این کاری که اینها دارند میکنند - همراهی با آمریکا - که به نظر ما کاملاً غیرخردمندانه است، دشمنی ملت ایران را به خود جلب میکنند؛ خودشان را در چشم ملت ایران منفور میکنند.”

او در سخنرانی فروردین ماه سال ۱۳۹۲ نیز گفت: “دولت انگلیس خبیث هم با ملت ایران دشمنی میکند؛ این هم یکی از دشمنان سنتی و قدیمی ملت ایران است؛ منتها دولت انگلیس نقش مکمل آمریکا را در این میدان بازی میکند. خود دولت انگلیس استقلالی ندارد که انسان او را یک دشمن مستقلی به حساب بیاورد؛ دنباله‌روِ آمریکا است.”