کیت جانسون
کاهش شدید قیمت نفت به آمریکا و اتحادیه اروپا کمک کرده است تا بدون ترس از قطع صادرات نفت ایران به تشدید تحریم ها بپردازند بدون اینکه نگران آثار نامطلوب آن بر اقتصاد جهانی باشند.
اتحادیه اروپا روز دوشنبه تصمیم قبلی خود مبنی بر تحریم نفتی ایران را که قرار بود از اول ژوئیه اعمال شود تصویب کرد. ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا این تحریم ها را شدیدترین در نوع خود اعلام کرد و گفت بریتانیا در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته ای تحریم های بیشتری را پیش بینی خواهد کرد.
شاخص بهای نفت آمریکا در پایان وقت دوشنبه به 79.21 دلار برای هر بشکه در نیویورک رسید؛ این قیمت در ماه فوریه معادل 109 دلار بوده است. قیمت های نازل نفت اکنون به آمریکا و اتحادیه اروپا قدرت انعطاف بیشتری می دهد که در شروع سال جاری فاقد آن بودند.
در آن زمان نگرانی اصلی این بود که کاهش یا قطع صادرات نفت ایران باعث صعود قیمت های نفت خواهد شد که به نوع خود بهبود وضعیت اقتصاد جهانی را به تعویق خواهد انداخت.
الیوت آبرامز، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا در زمان جرج بوش گفت ایران «وضعیتی داشت که مساله تامین نفت و قمیت نفت را در نقطه مقابل مسائل امنیتی ملی قرار می داد.»
دولت اوباما معتقد بود که بازارها می توانند کمبود نفت ایران را تحمل کنند و این نکته را در ماه مارس و دوباره در ماه ژوئن تکرار کرد. با افزایش تولید نفت توسط آمریکا و عربستان سعودی و نیز بر اثر کاهش تقاضا، قیمت نفت از بهار سال جاری روبه کاهش گذاشته است.
این کاهش از یک سو نتیجه افت سرعت رشد اقتصاد چین بوده است که رشد سریع آن در دهه گذشته از عوامل مهم افزایش قیمت نفت بوده است.
براساس قانونی که توسط باراک اوباما به امضا رسید، دولت آمریکا از 28 ماه ژوئن می تواند هر کشوری را که با بانک مرکزی ایران معامله انجام دهد، مورد تحریم قرار دهد. آمریکا برخی کشورها مانند ژاپن، کره جنوبی و هند را از پیروی از این تحریم ها معاف کرده است؛ این کشورها بطور سنتی بخش مهمی از نفت ایران را خریداری می کنند و آمریکا از آنها خواسته است تا خرید خود را به تدریج کاهش دهند.
اغلب کشورهای اروپایی، پیش از اعمال تحریم های جدید از اول ماه ژوئیه، به تدریج خرید نفت از ایران را محدود کرده اند. تولید نفت خام ایران حدود 400 هزار بشکه در روز کاهش یافته است و از 3.5 میلیون بشکه در روز در سه ماهه چهارم سال گذشته به 3.1 میلیون بشکه در روز رسیده است.
مقامات دولت اوباما گفته اند که این ماه صادرات نفت ایران بین 1.2 میلیوین تا 1.8 میلیون بشکه در روز بوده است که در مقابل 2.5 میلیون بشکه در روز در سال گذشته قرار دارد.
حتی با ناامیدی که در مذاکرات هسته ای ایران با قدرت های بزرگ هفته گذشته پیش آمد، بازارهای نفتی همچنان با ثبات باقی ماندند. قیمت نفت خام کاهش یافت و قیمت قراردادها برای پایان سال جاری 1 دلار در هر بشکه افزایش یافت.
تحلیلگران می گویند: «بازارهای نفتی تا کنون توجهی به عقب نشینی پیش آمده در مذاکرات هسته ای از خود نشان نداده اند.»
نفت ارزان به واشنگتن امکان می دهد تا سیاست خارجی خود را با سهولت بیشتری دنبال کند. مقامات دولت اوباما گفتند بودجه ایران، که شدیدا به درآمدهای نفتی وابسته است، بر اساس نفت بشکه ای 85 دلار محاسبه شده است. یکی از دلایلی که ایران در اوائل سال جاری توانست بودجه خود را در حد پیش بینی شده نگاه دارد، بالا رفتن قیمت نفت بود. اکنون با کاهش صادرات همراه با کاهش قیمت نفت، رژیم ایران فشار به مراتب بیشتری را از تحریم ها تجربه خواهد کرد.
بطور کلی، تغییری که آمریکا در سیاست نفتی خود داده است که براساس آن هرچه بیشتر از تولید داخلی خود برای تامین نفت استفاده می کند، به این کشور اجازه داده است که از قید محدودیت های دهه قبل در سیاست خارجی خود رها شود.
آقای آبرامز گفت اگر آمریکا در مسیر استقلال انرژی پیش برود «گزینه های ما در سطح جهان به مراتب وسیع تر می شود.»
منبع: وال استریت ژورنال – 25 ژوئن
