مایکل اسلکمن
در یکی از سردترین زمستان هایی که مردم ایران تاکنون تجربه کرده اند، دولت در امر گازرسانی به دهها هزار نفر از ایرانیان سراسر کشور که روزها و حتی هفته ها را در سرما سپری کرده اند، با شکست روبرو شده است. در تهران یک ماه است که خاموشی های پی در پی شبانه، مردم را بدون برق و ساعت ها بدون گرما گذاشته است.
به گفته مقامات دولتی، دیپلمات ها و تحلیلگران سیاسی ایران، بحران سرما در این کشور صادر کنندۀ نفت به تضاد میان نفوذ روزافزون ایران در خارج از کشور و ضعف داخلی این کشور دامن زده است. از اصولگرایان گرفته تا اصلاح طلبان جملگی دربارۀ نیاز به یک رویکرد عملگراتر داد سخن سر می دهند، رویکردی که دست کم تا اندازه ای گفتار ضدغربی را تعدیل کند و بیشتر بر بهبود مدیریت کشور و بازگرداندن سلامت اقتصادی ایران تمرکز نماید.
چالش های فزاینده داخلی، که جدی ترین آنها دوران طاقت فرسای تورم توأم با رکود است، ظاهرا ً باعث عمیق شدن تنش های میان احمدی نژاد و تشکیلات مذهبی شده است که باید در نهایت پاسخگوی آنها باشد. این تنش ها در آستانه بیست و نهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و برگزاری انتخابات مجلس در 14 ماه مارس، کمک کرده اند یک تجدید نظر گروهی دربارۀ عملکرد احمدی نژاد صورت گیرد.
نادر طالب زاده فیلمساز حامی احمدی نژاد می گوید:” تصور می کنم انقلاب اسلامی وارد یک بحران هویتی شده و در تلاش است به بلوغ برسد. ما داریم به تدریج بالغ می شویم.” با این وجود، نشانه ها بیش از پیش حاکی از آن است که دولت ایران علاقه ای به شنیدن حرف های دیگران ندارد و در عوض به حفظ قدرت خود از طریق سرکوب منتقدان می اندیشد. در خصوص انتخابات مجلس نیز، تاکنون حدود 70 درصد از کلیه کاندیداهای اصلاحات رد صلاحیت شده اند.
اگرچه حامیان احمدی نژاد معتقدند که رد صلاحیت اصلاح طلبان بر اساس موازین حقوقی مانند عدم وفاداری به نظام اسلامی و یا عدم اعتقاد به وجود مقام رهبری صورت گرفته است، اما به گفته اصلاح طلبان، این امر تلاشی برای کنار گذاشتن آنها از قدرت بشمار می رود.
هفته گذشته دولت مهم ترین مجله فمینیستی ایران را که 16 سال منتشر می شد، تعطیل کرد. مسئولان نیز گروه کوچکی از دانشجویان را پس از اعتراض در دانشگاه تهران بخاطر شرایط نامساعد خوابگاه دستگیر کردند. در بحبوحۀ زمستان برفی و یخبندان، زنان بخاطر عدم پوشش مناسب اسلامی دستگیر می شوند. پوشیدن کلاه روی روسری و چکمه روی شلوار می تواند دردسرآفرین باشد.
مراد سقفی نویسنده مستقر در تهران می گوید:” واکنش شدید مقامات دولتی نسبت به همه چیز نشان می دهد که آنها خیلی احساس آسیب پذیری می کنند. آنها 10 دانشجو را دستگیر می کنند چون فکر می کنند که اگر این کار را نکنند، تعداد آنها 100 تا می شود. بله، آنها احساس ضعف می کنند.“
در هفته های اخیر حتی آیت الله خامنه ای نیز لحن خود را نسبت به رئیس جمهور تغییر داده و در اقدامی نادر علنا ً از او انتقاد کرده است. وی در عین حال موضع گیری خود را بعنوان کارگزار سیاست های خارجی و هسته ای ایران مجددا ً اعلام کرده است.
سعید لیلاز، اقتصاددان، می گوید:” رهبر معظم می داند که اقتصاد این کشور دیگر عمل نمی کند. او تلاش می کند آن را از درون بازسازی کند.” یکی از مشاوران رهبر نیز معتقد است که “در خصوص نیاز به مدیریت بهتر اجماع وجود دارد.” اما به گفته تحلیلگران سیاسی، سیاستمداران و حامیان احمدی نژاد، مادامی که حس و حال تغییر و تحول در سران سیاسی ایران بوجود نیاید، رئیس جمهور ناگزیر به تغییر رویکرد خود نیست. به علاوه، مشکلات کنونی باعث کاهش حمایت او در میان قشر فقیر و مؤمن نشده است. آنها معتقدند که احمدی نژاد همواره محبوب است و به او به چشم یک اخلاق گرای دارای حسن نیت نگریسته می شود.
کاوه بیات، مورخ، می گوید، تمایل افرادی مانند احمدی نژاد برای صدور انقلاب مجددا ً بازگشته است. او می گوید:” این عقیده که شما باید انقلاب را صادر کنید یا اینکه از هستی ساقط شوید، یکی دیگر از المان های به شدت ریشه دار انقلاب است که در دوره رفسنجانی و خاتمی مسکوت ماند، اما مجددا ً بیدار شده است. ما تلاش کردیم آن را فراموش کنیم، اما دوباره به معرض ظهور رسیده است.“
منبع: اینترنشنال هرالد تریبیون، 3 فوریه