روایتی از هشت مارس و ماه اسفند

نویسنده

shirinmomeni.jpg

اگر به تاریخ هشت مارس و مبارزات پیگیر زنان و مردان آزادی طلب و‏‎ ‎برابری خواه نگاه کنیم، به وضوح ‏پیداست که هیچ جامعه ای نمیتواند آزاد و انسانی‎ ‎باشد و داعیه پیشرفت و فلاح و توسعه داشته باشد، مگر ‏اینکه موضوع برابری انسانها و‏‎ ‎حقوق زنان عملا در زیربنای قانونی و حقوق مدنی آن کشور قرار گیرد‎.‎

هشتم مارس سال 1906 زنان کارگران نیویورک و شیکاگو به برگزاری‎ ‎تظاهرات آرام دست زدند. اما با ‏برخورد شدید پلیس مواجه شدند. این زنان که عمدتا‎ ‎کارگران کارخانجات نساجی و پس از پایان کار در سالنی ‏اجتماع کردند، با حمله خشونت‏‎ ‎بار پلیس مواجه شدند و تعداد زیادی از آنان کشته و زخمی و دستگیر شدند. ‏همچنین گروه‎ ‎زیادی نیز اخراج شدند. سال بعداز آن در سالگرد حمله پلیس نیویورک به زنان، تظاهرات‎ ‎وسیعی در نیویورک انجام شد که طی آن زنان کارگر زیادی ضمن یادبود آن روز، به زیادی‎ ‎ساعات کار، ‏حقوق کم، بهره کشی از کودکان و نداشتن حق رای برای زنان، اعتراض‎ ‎کردند. تظاهرات آن سال هم ‏سرکوب شد. اما حرکتهای مانند آن در سال های بعد ادامه‏‎ ‎پیدا کرد و از مرزهای آمریکا به اروپا رسید‎.‎

در سال 1910 کلارا زتکین از زنان مبارز، انقلابی و آزادی خواه و‏‎ ‎برابری طلب آلمانی در کنگره بین المللی ‏زنان پیشنهاد داد تا هر سال روز 8 مارس به‏‎ ‎نام روز جهانی زن نامیده شود. این پیشنهاد یکسال در محافل ‏مختلف مورد بررسی قرار‏‎ ‎گرفت و سر انجام به تصویب گروهها و کشورها رسید و رسما 8 مارس روز ‏جهانی زن نامیده‎ ‎شد‎.‎

حال باید ببینیم در آن سالها یا پیش از آن اوضاع زنان کشور ما چگونه‎ ‎بوده است‎.‎

کشور ایران با تاریخی مستند بر کشف آثار باستانی، قدمت 7500 ساله و‏‎ ‎با آثار فرهنگی و نوشتاری به خط و ‏زبان آن دوران، تاریخی برابر با 3700 سال، یکی‎ ‎از پیشروان فرهنگ برابری زن و مرد بوده است. ‏نزدیکی زمان 8 مارس با روز 29 بهمن به‏‎ ‎تاریخ خورشیدی و 5 اسفند به تاریخ زرتشتی (سپندارمزدگان) را ‏می توان به فال نیک‎ ‎گرفت و فرصتی برای یکصدائی بیشتر با زنان جهان دانست. در باور ایرانیان باستان‎ ‎اسفندارمز یا همان اسفند، “امشاسپندسپندارمز” نگهبان و “ایزد بانوی زمین سرسبز” و‎ ‎نشان و نمادی از ‏باروری و زایش است. همچنین در فرهنگ اساتیری و دیگر باورهای‎ ‎ایرانی، نخستین زن و مرد جهان به نام ‏مشی و مشیانه از ریشه دوگانه گیاهی به نام‏‎ “‎مهرگیاه” و از دل زمین به وجود آمده و آفریده شده اند و زمین و ‏نگهبان آن‎ ‎سپندارمز، مادر نخستین زمین دانسته میشده. پس هسته بنیادین زمین “امشاسپند” مادینه‎ ‎مهرورزی، ‏عشق راستین، زایندگی، ازخودگذشتگی و پروراندن است و نشانگر نقش زن و مادر‏‎ ‎در اندیشه و باور ‏ایرانیان باستان است. از همین خواستگاه است که واژه های زیبا و دل‎ ‎انگیزی همچون زبان مادری، مادر ‏طبیعت، مام میهن و سرزمین مادری به وجود آمده و‏‎ ‎فراگیر شده است‎.‎

تعلیماتی که آن زمان در این سرزمین پهناور (چه بر پایه دین و چه بر‎ ‎تربیت فرهنگی) داده شده، چنان تاثیری ‏داشته که با وجود حملات بسیار کشورهای اطراف‏‎ ‎و یا قدرتهای آن زمان به خاک و مردم و فرهنگ این ‏سرزمین آریائی، بخصوص بعد از تضعیف‎ ‎روحیه مردمانش که با حمله اعراب و درپی آن یورش مغول ‏صورت گرفته بود، هرگز این‎ ‎روحیه و فرهنگ بطور مطلق از بین نرفت چرا که ایران کشوری است که در ‏دوران هخامنشیان‎ ‎دارای رئیس خزانه داری زن (آریا میدخت) بوده، در دوران ساسانیان سلطنتی به ریاست‎ ‎زنی به نام پوراندخت را تجربه کرده است، و آتوسا مادر خشایارشاه نخستین زن شاعر و‎ ‎ادیب ایرانی و ‏مشوق سواد آموزی به خط و زبان آن دوران برای ایرانیان بوده است. این‎ ‎تعلیم و تربیت ریشه ای دارای ‏چنان خواستگاه محکمی بوده که درهمان دورانی که زنان در‏‎ ‎آن سوی آبها در تلاش و مبارزه جهت برابر ‏خواهی بودند، درکشور ما نیز حرکتهای حق‏‎ ‎طلبانه بسیاری جریان داشته “در سال 1307 یعنی 79 سال پیش ‏بانو سکینه پری در رشته‎ ‎جراحی سرطان شناسی تخصص گرفت. یا در سال 1314یعنی 72 سال پیش حق ‏ورود زنان به‎ ‎دانشگاه داده شد.مسلما این اجازه، بدون تلاش زنان در آن دوران نبوده. در سال 1968‏‎ ‎یعنی ‏‏40 سال پیش دکتر مهرانگیز منوچهریان برنده جایزه صلح حقوق بشر سازمان ملل‏‎ ‎شد‎.“‎

پس روز زن برابر است با روز برابری خواهی، روز عدالت جوئی، روز‎ ‎استحکام جایگاه زن به عنوان ‏همسری یگانه برای شوهرش، مادری دلسوز و مهربان برای‎ ‎فرزندان پاکش، و یاوری صدیق و درستکار ‏برای همراهانش در راه باروری فرهنگی و‏‎ ‎اقتصادی و سیاسی در کشورش‏‎.‎

اما دراین دوران می بینیم با وجود تمامی این نشانه ها و خیلی بیشتر‎ ‎از اینها، زنان مورد ستم و استثمار قرار ‏میگیرند و هنوز همگی آنان از زبان یکی از‏‎ ‎پیش روهای فرزانه، شاعری آزادیخواه، سیمین بهبهانی فریاد بر ‏میآورد که‎ :‎

لاف ز برتری کم زن‏

سنگ برابرت هستیم

تیر به ما چه میباری

نیمه ی دیگرت هستیم

خالق این جهان ما را

واسطه کرد در خلقت

حرمت ما نگه میدار

از دل خود اگر پرسی

همدل و همسرت هستیم

حق طلبانه همراهیم

زنده و شاد و برپاییم

گام بزن بیا با ما

ما، همه، یاورت هستیم

حق حیات کاملتر

گرچه به کام شیر اندر

مطلب ماست، باور کن

طالب باورت هستیم

نظم جهان فردا را

همت و همدلی باید

دست به دست ما بسپر

یار دلاورت هستیم

هستند زنان و مردانی که معنا و مفهوم حقیقت و زیبایی واقعی زندگی را‏‎ ‎در وجود برابری و مساوات بی چون ‏و چرای زن و مرد میدانند و اعتقاد دارند تا زمانی‎ ‎که زن دربند تفکرات تبعیض و نیمه بودن بر مبنای جنسش ‏شمرده میشود هیچ انسانی نخواهد‏‎ ‎توانست برخوردار از آزادی و روزی بر از هستی وجود خود دراین دنیای ‏آفریده شده توسط‎ ‎یک خدای واحد باشد.‏

منبع: مدرسه فمینیستی