لادن ربیعی
علی مزروعی در جلسه انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان، ضمن سخنانی پیرامون “نقش مطبوعات در توسعه‌ی فرهنگی” گفت: “در مجلس ششم می‌خواستیم قانون مطبوعات را به قوانین مشابه سال 63 بازگردانیم که اتفاقات نامطلوبی مانع این کار شد.“
در ابتدای این مراسم، محمد احسانی دبیر انجمن اسلامی دانشجویان با یادآوری بازداشت سه دانشجوی دانشگاه امیر کبیر و دو عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم گفت: “حاکمیت اقتدارگرا تصور می‌کند با به کارگیری ابزاری مانند زندان اوین، شکنجه فعالین دانشجویی در بند این زندان و فشار به رهبران جنبش دانشجویی می‌تواند به هدف خود که از میان بردن صدای منتقد است، دست یابد، اما جنبش دانشجویی در ایران نشان داده است که با بازداشت دانشجویان، صدور احکام کمیته‌ی انضباطی و تعطیلی تشکل‌های دانشجویی منتقد از پا نمی‌افتد و به مسیر خود ادامه خواهد داد.“
آنگاه علی مزروعی به پشت تریبون رفت و سخن خود را با ارائه‌ی تاریخچه مختصری در مورد مطبوعات آغاز کرد و از جمله اظهار داشت: “تا سالهای بسیار زیاد بعد از نشر اولین مطبوعه در ایران جریان مستقل و آزاد روزنامه‌نگاری به وجود نیامد و همه‌ی نشریات تا پیش از انقلاب مشروطه به خاندان حکومتی وابسته بود اما با اوج‌گیری انقلاب مشروطه در ایران برای اولین بار آزادی مطبوعات در ایران به رسمیت شناخته شد.“
این عضو دفتر سیاسی حزب مشارکت با اشاره به اینکه به توپ بستن مجلس در عصر استبداد صغیر، ضربه‌ای مهلک به فعالیت مطبوعاتی در ایران زد گفت: “اعدام روزنامه‌نگارانی چون صور‌اسرافیل توسط محمدعلی شاه هزینه‌ی سنگینی بر دوش مشروطه خواهان و روزنامه‌نگاران آن دوران وارد کرد تا جائیکه فعالیت‌های مطبوعاتی تقریباً تا آغاز جنگ اول جهانی به حالت معلق درآمد.“
مزروعی سپس با اشاره به اوج‌گیری مجدد مطبوعات آزاد پس از جنگ اول جهانی گفت: “متاسفانه این جریان نیز در ایران چندان دوام نیافت و با قدرت گرفتن رضاخان و دستگیری و قتل روزنامه‌نگاران بار دیگر از رونق خود افتاد.“
او آنگاه با اشاره به نوسانات جریان مطبوعات آزاد در ایران بین سالهای 1320 و 32 گفت: “فضای پر نشاط و فعال این سال‌ها با کودتای 28 مرداد 32 بار دیگر دچار رکود گردید و این روند تا اواخر رژیم پهلوی نیز ادامه داشت.“
مزروعی سپس به فضای مطبوعاتی ایران در سالهای انقلاب اسلامی و بعد از آن رسید و گفت: “با پیروزی انقلاب این فضا شکست و تا سالهای 1360 شاهد اوج‌گیری مطبوعات بودیم به نحوی که هر فردی و هر گروهی یک نشریه منتشر می‌کرد. اما فضای مذکور در طول سالهای جنگ تحمیلی به شدت افت کرد.“
دکتر مزروعی با ارائه‌ی این تاریخچه به روزنامه‌نگاری آزاد در حال حاضر در ایران پرداخت و گفت: “تاریخ 180 ساله‌ی مطبوعات شاهد افت و خیزها‌ی فراوانی بوده است. بررسی تطبیقی این دوران ما را به یک جمع‌بندی کلی نزدیک می‌کند آن هم اینکه رشد و آزادی مطبوعات با فضای باز سیاسی از سوی حاکمیت موجود همراه بوده و تعطیلی مطبوعات با حکومت‌های اقتدارگرا همزمان گردیده است. لذا مطبوعات نتوانسته‌اند در زمان‌های مقتضی از فضای کشور استفاده‌ی مناسب نمایند.“
ایشان در ادامه با اشاره به مطبوعات کشورهای پیشرفته گفت: “تجربه‌ی مطبوعات ما با هیچ جای دنیا مطابقت ندارد و اصولاً نقش مطبوعات در غرب و در ایران بسیار متفاوت از هم هستند. در کشورهای غربی دانشگاهیان به عنوان مغز متفکر جامعه هستند اما در ایران به ویژه بعد از سال 68 این مطبوعات بودند که بسیاری از مطالب را بیان کردند. یکی دیگر از تفاوت‌های مطبوعات در ایران و سایر کشورها سیستم مجوز دهی و نظارتی موجود در ایران است. در کشورهایی مانند پاکستان که شاخص توسعه‌ی کمتری از ایران دارند هم نظارت و قوانین مشابه ایران وجود ندارد.“
نماینده‌ی مردم اصفهان در مجلس ششم در پاسخ به این سوال دانشجویان که بحث مطبوعات در مجلس ششم چگونه بود گفت: “آن ایام حداکثر اصلاحی که مد نظر ما بود این بود که می‌خواستیم قانون مطبوعات را به قوانین مشابه سال 63 بازگردانیم که اتفاقات نامطلوبی مانع این کار گردید.“
وی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون آزادی مطبوعات گفت: “آزادی مطبوعات هم مانند حقوق شهروندی باید در چارچوب قانون توسط نمایندگان مجلس تعیین شود.“
رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران در پاسخ به سوالات دانشجویان درباره‌ی شرایط کنونی مطبوعات اظهار داشت: “نشریات بسیاری در دوره‌ی فعلی تعطیل شده‌اند. متاسفانه این نشریات بر خلاف دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی نمی‌توانند مجوز نشریه‌ی جدیدی را بگیرند بعلاوه در دوره‌ی کنونی فشارها و خط قرمزهای بسیاری بر روی نشریات به وجود آمده است. وظیفه‌ی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران حمایت از دست‌اندرکاران و کارمندان نشریاتی است که در اثر این سیاست‌ها بیکار شده‌اند.“