محمود احمدی نژاد، شنبه دوم دی در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت که “برخی به خاطر انتخابات بعدی دولت را می کوبند”.
غلامحسین الهام هم که چند روزی است پس از دو سه سال وقفه، مجددا سخنگویی دولت احمدی نژاد را بر عهده گرفته، سه روز بعد از رئیس خود، از تلاش ناکام “برخی جریانات” برای “اسقاط دولت احمدی نژاد” در هشت ماه اخیر خبر داد.
او گفت که این “پروژه” با “هوشمندی و حمایت‌های” آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی از “گفتمان عدالت خواهی و ضد فساد” احمدی نژاد، شکست خورد.
اما امیر جلیل نژاد، دبیر سابق جنبش عدالتخواه دانشجویی در مصاحبه با “روز” می گوید: “موقع انتخابات که می شود همه مجموعه ها خودشان را به اشکال مختلف برای حضور در انتخابات آماده می کنند اما اینکه آیا واقعا یک گروهی چنین خواسته و اراده ای داشتند، قطعا آقای الهام و مجموعه دولت باید درباره آن صحبت کنند.”
هشت ماه اخیر را که سخنگوی دولت به آن اشاره کرده می توان یکی از نقاط عطف در رابطه میان محمود احمدی نژاد و دولتش با نهادهای دیگر حکومتی دانست.
متهمان اسقاط دولت
تا پایان عمر دولت دهم که دومین دوره چهار ساله ریاست جمهوری احمدی نژاد است کمتر از شش ماه باقی مانده اما از سخنان رئیس قوه مجریه و سخنگویش اینگونه بر می آید که برخی مقام ها و گروه های پر قدرت در درون حکومت، برنامه ریزی گسترده ای داشته اند تا این دولت همین شش ماه را هم دوام نیاورد.
سایت ها و منابع خبری و سیاسی نزدیک به دولت، افراد زیادی، از مجموعه اصولگرایان منتقد احمدی نژاد تا مقام های ارشد حکومتی را به عنوان کسانی که پیگیر زمین زدن دولت دهم هستند معرفی می کنند.
از دید دولتی ها اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نفر اول این لیست است. یکی از پرقدرت ترین مردان جمهوری اسلامی در ۳۰ سال گذشته که پس از شکست از احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ تا امروز، روز به روز از نفوذ و قدرت سیاسی او در ساختار جمهوری اسلامی کاسته شده است.
هاشمی رفسنجانی از ابتدای روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد، او را به ابوالحسن بنی صدر تشبیه کرد؛ نخستین رئیس جمهوری اسلامی که به علت اختلاف با آیت الله خمینی و روحانیون و سیاستمداران نزدیک به او در حزب جمهوری اسلامی و دیگر نهادهای حکومتی، در دوره اول مجلس شورای اسلامی با طرح عدم کفایت سیاسی مواجه و از سمت خود برکنار شد.
علی لاریجانی، رئیس و محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس، دیگر متهمان فهرست رسانه های نزدیک یا وابسته به دولت هستند که گفته می شود به دنبال برکناری احمدی نژاد پیش از پایان دوره ریاست جمهوری او هستند.
این فهرست البته افراد دیگری هم دارد. از علی اکبر ناطق نوری، رئیس دفتر بازرسی بیت رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفته تا احمد توکلی و علیرضا زاکانی، نمایندگان اصولگرای پرنفوذ مجلس.
احمدی نژاد در مناظره تلویزیونی مشهورش با میرحسین موسوی در ۱۳ خرداد ۱۳۸۸ خود را “در برابر یک مجموعه ای با محوریت هاشمی رفسنجانی” توصیف کرد.
تا احتمال عدم کفایت سیاسی
محمود احمدی نژاد “عزیز” اصولگرایان بود. حتی رهبر جمهوری اسلامی در نماز جمعه ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ و در اوج اعتراضات به نتایج انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، گفت که نظر او درباره اداره کشور به نظر محمود احمدی‌نژاد نزدیک‌تر است تا هاشمی رفسنجانی که او را آشنای ۵۲ ساله خود توصیف می کرد.
اما پس از آنکه احمدی نژاد دولت دوم خود را تشکیل داد و در یکی از نخستین اقداماتش، اسفندیار رحیم مشایی را که به علت اظهارنظرهای جنجالی، چهره نامطلوبی در میان اصولگرایان و روحانیون حاکم بود به عنوان معاون اول دولت منصوب کرد و بعدها در برابر حکم حکومتی آیت الله خامنه ای برای ابقای وزیر اطلاعات در سمتش، مقاومتی یازده روزه نشان داد، به شدت در بین اصولگرایان و نهادهای حکومتی مورد سوءظن قرار گرفت.
از آن پس بود که عنوان “جریان انحرافی” به عنوان رسمی نزدیکان و اطرافیان وی تبدیل شد که با محوریت رحیم مشایی، فعالیت می کردند.
دستگیری برخی نزدیکان دولت به اتهام مشارکت در تهیه فیلمی با موضوع نزدیک بودن ظهور امام زمان و زندانی شدن علی اکبر جوانفکر، مشاور مطبوعاتی احمدی نژاد و مدیرعامل خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا) در ماه های اخیر، عمق این اختلافات را بیشتر نمایان کرد.
اینها همه به جز در دستور کار قرار گرفتن طرح سئوال از احمدی نژاد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برای بار دوم است که با دخالت آیت الله خامنه ای متوقف شد.
پیش از ورود رهبر جمهوری اسلامی به این ماجرا، موسی الرضا ثروتی، یکی از نمایندگان مجلس گفته بود که اگر این بار احمدی نژاد به سئوالات نمایندگان جواب بد بدهد، ممکن است طرح عدم کفایت سیاسی او در دستور کار قرار بگیرد.
با وجود این، پس از آنکه آیت الله خامنه ای، طرح سئوال از رئیس جمهور را در مجلس متوقف کرد و درباره هرگونه تنش و ناآرامی در کشور تا زمان انتخابات ریاست جمهوری هشدار داد، بسیاری از ناظران و تحلیلگران به این نتیجه رسیدند که رهبر جمهوری اسلامی تمایل دارد دولت فعلی تا پایان فرصت قانونی به کار خود ادامه دهد.
انتخاباتی میان اصولگرایان
اما آیا برخی جریانات، آنگونه که محمود احمدی نژاد گفته به خاطر موفقیت در انتخابات آینده ریاست جمهوری، دولت دهم را می کوبند؟
جلیل نژاد می گوید: “انتخابات پیش رو انتخاباتی خواهد بود که شاید رقبای اصلی از میان اصولگرایان با هم رقابت کنند، بنابراین طبیعی است که خیلی از مباحث و موضوعات را با هم داشته باشند؛ چه آن چیزهایی که بعضی از مجلسیان نسبت به آقای احمدی نژاد دارند و چه جریان خود آقای احمدی نژاد نسبت به خیلی موضوعات مبتلابه امروز کشور.”
این تحلیلگر سیاسی نزدیک به جریان اصولگرا “یک آفت جدی ایران و بسیاری از کشورهای دیگر دنیا را در این می داند که وقتی نزدیک انتخابات می شود، تمام هم و غم و نگاه مسئولان مختلف در قوای مختلف و بخصوص خود قوه مجریه معطوف به انتخابات می شود.”
او می گوید: “این مسئله تأثیر جدی روی فرآیند کاری کشور در موضوعات مختلف می گذارد. برهه طولانی قبل از انتخابات کشور را درگیر بحث هایی می کند که شاید فایده ای برای مردم و نظام نداشته باشند. یک سری درگیری ها و بحث های گروهی و با اغماض بحث های حزبی بی حاصل.”
اصولگرایان منتقد دولت معتقدند که محمود احمدی نژاد و اطرافیانش برای انتخابات آینده برنامه دارند. آنها می گویند اسفندیار رحیم مشایی یا فرد نامشخص دیگری در انتخابات یازدهم از طرف احمدی نژاد کاندیدا می شود تا این جریان بتواند همچنان در قدرت حضور داشته باشد.
اما برخی منابع خبری می گوند افرادی مانند احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان و محمد یزدی، عضو بانفوذ دیگر این شورا، قسم خورده اند که رحیم مشایی را رد صلاحیت کنند.
آیت الله محمدرضا مهدوی کنی، رئیس مجلس خبرگان رهبری هم پیش از این گفته بود “دولت نباید فکر کند کاندیدایش در انتخابات بعدی رأی می آورد.”
برخی هم می گویند احمدی نژاد دنبال این است که با ریاست جمهوری فردی مانند مشایی یا یکی دیگر از چهره های نزدیک به خود، به عنوان معاون اول او منصوب شود و سپس در انتخابات بعدی که منع قانونی کاندیداتوری مجدد از بین رفت، مجددا نامزد بشود.
اصولگرایانی که اینگونه می اندیشند، نام این مدل را مدل “پوتین / مدودف” گداشته اند. اما احمدی نژاد و نزدیکانش بارها این مسئله را تکذیب کرده اند.
نگاه جلیل نژاد به این موضوع با بسیاری از اصولگرایان متفاوت است.
او می گوید: “آقای احمدی نژاد هم مثل هر فرد و گروه دیگری این حق را دارد به این فکر باشد که در فرآیند انتخاب رئیس جمهور بعدی، کاندیدای مطلوب خود را معرفی کند اما قطعا این حق تنها در حد معرفی کاندیدا قابل پذیرش برای همه است.”
او تأکید می کند: “نگاه یا انتخاب آقای احمدی نژاد در برایند انتخابات قطعا نباید تأثیر داشته باشد و ایشان باید به عنوان مجری به برگزاری بی طرف انتخابات التزام داشته باشند.”
