یک مقام ایرانی روز دوشنبه اعلام کرد، ایران از آژانس بین المللی انرژی اتمی انتظار دارد در گزارش بعدی خود در مورد برنامه هسته ای ایران که تعیین کننده تحریم های بیشتر سازمان ملل بر علیه ایران است، بر همکاری های هسته ای تهران تأکید کند.
مقامات بلندپایه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در دور سوم مذاکرات روز دوشنبه و سه شنبه در مورد پیشنهاد تهران در خصوص شفاف سازی بیشتر گفتگو خواهند کرد. این پیشنهاد بخشی از تلاش ایران به منظور ممانعت از صدور سومین قطعنامه تحریم های سازمان ملل بر علیه تهران است.
ایران تحت فشار سازمان ملل برای تعلیق فعالیت هسته ای خود که به ظن غرب سرپوشی برای ساخت بمب های اتمی است، در ماه ژوئن توافق کرد به منظور دسترسی بیشتر آژانس اتمی به سایت های هسته ای و رفع ابهامات ایجاد شده در مورد حد و حدود فعالیت اتمی تهران، ظرف 60 روز پیشنویس “طرح عملیاتی” را آماده کند.
دو دور اول این مذاکرات در ماه ژوئیه و اوت برگزار شد. محمد سعیدی معاون رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز دوشنبه این مذاکرات را “ بسیار خوب و سازنده ” خواند، اما در عین حال اظهار داشت این گفتگوها هنوز باید مسیر طولانی را طی کنند.
به گفته دیپلمات های غربی، ایران در طی سال ها دریافته است که چه مسائلی نیاز به شفاف سازی دارند و تهران احتمالا ً برای به تعویق انداختن مجازات بیشتر وقت کشی می کند. اما برخی از دیپلمات ها نیز معتقدند آژانس اتمی به زمان نیاز دارد.
یک دیپلمات بلندپایه اروپایی در وین گفت:” مذاکرات امروز و فردای تهران به ما اجازه خواهد داد میزان همکاری های طرف ایرانی با آژانس اتمی را بهتر ارزیابی کنیم. بسیاری از ابهامات گذشته را می توان نسبتا ً سریع برطرف کرد و این مسأله باید هم اکنون اتفاق بیافتد.”
قرار است گزارش جدید آژانس اتمی تا اوایل ماه سپتامبر منتشر شود. قدرت های جهانی دست کم تا آن زمان تلاش های خود را برای تشدید تحریم ها علیه ایران به تعویق انداخته اند. ایران تأکید دارد که فعالیت هسته ای این کشور با هدف تولید برق صورت می گیرد تا بتواند بخش بیشتری از منابع انبوه نفت و گاز خود را صادر کند.
محمد سعیدی به خبرگزاری ایرنا گفته است:” انتظار ما از محمد البرادعی مدیر آژانس این است که به این همکاری ایران در گزارش خود اشاره کند. البته این مسیر (مذاکرات) مسیری خواهد بود که زمان زیادی طول خواهد کشید.” البرادعی گفته است، قول ایران در مورد تهیه طرح عملیاتی فرصت هایی را برای رفع بن بست میان ایران و غرب بر سر ممانعت تهران از تعلیق غنی سازی اورانیوم بوجود آورده است.
یک دیپلمات بلندپایه وین که با پرونده هسته ای ایران آشناست، اظهار داشته است:” مدت هاست که استراتژی تعلیق شکست خورده است. بنابراین، غرب چاره دیگری ندارد جزء اینکه منتظر بماند و به آژانس اجازه دهد زمان مورد نیاز را در اختیار بگیرد. هیچ راه عملی دیگری وجود ندارد.”
مذاکرات جاری میان اولی هینونن معاون مدیر کل آژانس اتمی و جواد وعیدی معاون مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران به رفع مسائل مشکل ساز مانند منشأ اورانیوم بسیار غنی شده که در برخی از تجهیزات هسته ای دیده شده اند و همچنین وضعیت تحقیقات در مورد سانتریفیوژهای پیشرفته ای که در غنی سازی کاربرد دارند، خواهد پرداخت.
واشنگتن که رهبری تلاش ها برای به انزوا کشاندن ایران را بر عهده دارد، می گوید تهران فقط با توقف فعالیت حساس اتمی می تواند از تحریم های بیشتر جلوگیری کند. گریگوری شولته نماینده آمریکا در آژانس اتمی به خبرگزاری رویترز گفته است:” شورای امنیت سازمان ملل از ایران خواسته است به طور کامل با آژانس اتمی همکاری کند و فعالیت های حساس تکثیر و گسترش را به حال تعلیق درآورد. همکاری که نسبی و مشروط باشد یا وعده آن برای آینده داده شود، کافی نیست. “
روسیه عضو دیگر دائمی شورای امنیت سازمان ملل معتقد است، مادامی که آژانس اتمی شانس رفع اختلافات اساسی با ایران را دارد، با تحریم های بیشتر علیه تهران مخالف است.
منبع: نیویورک تایمز، 20 اوت