پیامدهای آزار جنسی در کودکان

حنیفه نوحه خوان
حنیفه نوحه خوان

در موضوع انحرافات و جرائم جنسی، سنت و عقلانیت از دیرباز در کشمکش با یکدیگر بوده‌اند. حیا و شرم در این میان سعی در کتمان این واقعیت دارد. اغلب مردم چنین تصور می‌کنند که با کتمان کردن این معضل بر رفع آن اقدام کرده‌اند. درحالی که با بازگو نکردن مشکلات باعث رشد صعودی، عوارض و پیامدهای آن‌ها می‌شوند. در علم جرم‌شناسی و روانشناسی آزار جنسی کودکان زیرمجموعه‌ای از جرائم جنسی است، نه انحرافات جنسی. لیکن با نپرداختن به این موضوع و عدم چاره اندیشی در این خصوص، راه را برای مرتکبانش هموار خواهیم ساخت. آزارگران جنسی کودکان برای ارتکاب فعل پس از اغواگری اولیة خویش به زور متوسل می‌شوند؛ گاهی نیز با تهدیدهای شفاهی یا آزارهای جسمی- خفیف یا شدید- کودکان را مورد تجاوز قرار می‌دهند. آزار جنسی شاید زمان زیادی به خود اختصاص ندهد، اما آثار ویرانگر روانی آن تا پایان زندگی گریبانگیر فرد خواهد بود.

در این نوشتار خشونت جنسی علیه کودکان به دو قسمت تقسیم می‌شود.

 الف) ازدواج اجباری کودکان

 ب) تجاوز جنسی به کودکان بدون در نظرگرفتن جنسیت

قانون مدنی ایران در ماده ۱۰۴۱ ازدواج کودکان نابالغ را منوط به اذن ولی و تایید دادگاه، کرده است و ضمانت اجرای عدم رعایت این مهم، در مادة ۶۴۶(۸۷۲) قانون مجازات اسلامی‌مصوب ۱/۲/۱۳۹۲ پیش بینی شده است.در این ماده ازدواج نابالغ بدون اذن ولی ممنوع اعلام شده و برای خاطی حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۲ سال تعیین شده است. به نظر می‌رسد در این ماده به رضایت طرفین عقد توجه نشده است. باوجود اینکه قانونگذار اذنِ ولی کودک را معتبر ندانسته و این اذن را منوط به تشخیص دادگاه دانسته است، هیچ ضمانت اجرایی برای عدم اخذ مجوز قانونی ذکر نشده است. این خلأقانونی حاکی از سهل انگاری قانونگذار در برابر حقوق کودکان است و نگاه نه چندان علمی‌آن مرجع را نشان می‌دهد.

 آسیب‌های حاصل از تجاوزهای جنسی کودکان

در کل این عوارض به ۲ بخش عمدة پیامدهای مرگبار و غیر مرگبار تقسیم می‌شود.پیامدهای غیرمرگبار خود سه عارضه ازجمله الف) عوارض روانی – اجتماعی، ب) عوارض مقاربتی و باروری، ج) عوارض حاد و مزمن جسمی‌را شامل می‌شود.

۱.پیامدهای مرگبار

قتل، خودکشی، مرگ ناشی از ایدز،مرگ حین زایمان، فرزندکشی یا سقط جنین.

برخی از مرتکبان این جرم،قربانیان خود را با فجیع‌ترین حالت به قتل می‌رسانند.یا قربانی احتمال دارد بدلیل انگ اجتماعی و سرزنش دست به خودکشی بزند.

۲.پیامدهای غیر مرگبار

الف) عوارض روانی و اجتماعی: پیامدهای روانیِ هر فعل مجرمانه ای معمولا دور از انظار می‌ماند در حالی که غیر قابل جبران ترین عوارض را دربرمی‌گیرد و شامل موارد زیر می‌شود: استرس پس از حادثه، افسردگی، ترس و اضطراب، عصبانیت، احساس شرمساری و عدم امنیت، تنفر از خود و سرزنش خود، بیماری روانی، تمایل به خودکشی، کاهش عزت نفس، سرزنش زبانی از دیگران، از دست دادن نقش و کارکرد در جامعه، فرار از خانه، کاهش کارکرد آموزش، انگ اجتماعی( به قربانی انگ می‌زنند) و طرد اجتماعی و منزوی شدن. ترس،شایع‌ترین عارضة اولیه پس از آزار جنسی کودک است که این وضعیت از ۴۵ تا ۸۳ درصد موارد در ۶ماه ابتدای آزار ملاحظه می‌شود. افسردگی، گوشه‌گیری و خودکشی در نزدیک به نیمی‌از دختربچه‌هایی که مورد آزار جنسی قرار گرفته اند ملاحظه می‌شود. برخی از قربانیان کودک آزاری جنسی به وسیله معطوف کردن خشم و پرخاشگری خود به بیرون واکنش نشان می‌دهند. این واکنش در نوجوانان آزار دیده شایع‌تر است.

 نزدیک به ۶۰درصد آزار دیدگان جنسی دچار احساس حقارت می‌شوند، هر چه سن آزار دیدگان کمتر باشد این احساس هم کمتر است.

ب) عوارض مقاربتی و باروری: این مشکل در کودکان دختر به چشم می‌خورد؛که از جمله می‌توان به، عوارض مقاربتی و باروری، سقط جنین، ناباروری به‌دلیل سقط جنین یا عفونت‌های زنانگی، اختلال در قاعدگی، بیماری‌های زنان، عفونت‌های واگیردار و اختلالات و رفتارهای نامناسب جنسی اشاره کرد.

ج)عوارض حاد و مزمن جسمی: جراحت، بیماری، عفونت‌های مزمن، دردهای مزمن، اختلال در تغذیه، اختلال در خواب، مصرف موادمخدر و الکل ازجمله آثار جسمی‌این رفتار ضداجتماعی است. طبق یک بررسی، یک سوم از قربانیان در عرض ۹ ماه دچار مشکلات خواب و در حدود یک پنجم آنان دچار بی اختیاری ادرار و مدفوع شده بودند. در تاریخچه زندگی بیمارانی که مشکلات روانپزشکی دارند احتمال یافت شدن آزار جنسی تا سه برابر کل جمعیت است. با تمام این اوصاف خلأهای قانونی و عدم آگاهی خانواده‌ها باعث می‌شود که قربانی علاوه بر تحمل آثار جسمی، بار روانی بیشتری را به دوش بکشد. امید است،مسئولان درجهت حمایت از آسیب دیدگان و رفع نگاه سوء جامعه به این افراد فرهنگ سازی کرده و خانواده‌ها را در راستای پیشگیری آگاه سازد.

وکیل دادگستری، عضو کمیته حقوقی انجمن حمایت از حقوق کودکان

منبع: روزنامه قانون