دن پری
در نشست های مختلفی که در اجلاس داوس بین سیاستگذاران و کارشناسان آمریکایی، اروپایی و خاورمیانه برگزار شد یک نتیجه به دست آمد: ضد حمله ایران در صورت حمله نظامی به این کشور، می تواند ویرانگر باشد.
دیپلمات سابق آمریکایی، ریچارد هاس، در جریان اجلاس داوس گفت که در صورت شکست راهکار دیپلماسی در برابر ایران، گزینه مناسب دیگری وجود ندارد. وی تلاش کرد تا در اظهارنظر خود درباره برنامه هسته ای ایران، از دیگر مقامات آمریکایی که گزینه کارآمد در قبال ایران را حمله نظامی می دانستند، فاصله بگیرد.
هاس در گفت و گوهای خود، بارها و بارها با “ترکی الفیصل” شاهزاده سعودی و رئیس سابق سازمان اطلاعات و امنیت عربستان سعودی مشاجره کرد، زیرا الفیصل اصرار داشت که آمریکا باید با تحت فشار قرار دادن رژیم صهیونیستی به منظور دست کشیدن از تسلیحات هسته ای گزارش شده اش، ایران را نیز به تعلیق برنامه تسلیحات هسته ای، وا دارد.
پاسخ ریچارد هاس در برابر این اظهارنظر الفیصل، این بود که با توجه به سرعت و شتاب برنامه هسته ای ایران، زمانی برای انجام این کار وجود ندارد. هاس در ادامه این نشست اظهارنظر “علی باباجان ” معاون نخست وزیر ترکیه را رد کرد که گفته بود احتمال غیرنظامی بودن برنامه هسته ای ایران وجود دارد.
نشست روز گذشته اجلاس داووس همچنین اختلاف نظرهای اساسی را که باعث جدایی قدرت های جهانی می شود و تلاش های دیپلماتیک برای رسیدگی به موضوع هسته ای ایران را به هم می ریزد، منعکس کرد: به نظر می رسد تمام اعضای شرکت کننده در این اجلاس، مخالف فرضیه تولید سلاح هسته ای در ایران هستند اما در زمینه باور اظهارات ایران مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه هسته ای آن، اختلاف نظرهایی بین آنها وجود دارد و این مسئله حل نشده که آیا حمله نظامی به ایران بدتر از تسلیم شدن در برابر برنامه هسته ای این کشور است یا نه .
دیپلمات سابق آمریکایی که ریاست شورای سیاست خارجی آمریکا که یکی از اتاق های فکر متنفذ آمریکاست، بر عهده دارد، مدعی شد: ایران علاقه ای به تولید جدی برق ندارد، بیائید خودمان را فریب ندهیم. موضوع مورد بحث ما درباره تعهد پایدار ایران به دو موضوع است که یا تسلیحات هسته ای تولید کنند و یا 90 درصد راهی را که می خواهند بروند؛ راهی که از طریق آن شاید ایران با این باور که می تواند بیشترین سود را بدون پرداخت بیشترین هزینه ها بدست آورد، به عنوان کشوری که در آستانه دستیابی به تسلیحات هسته ای قرار دارد، اکتفا کند.
بیشتر اعضای شرکت کننده در این نشست که به میزبانی شبکه ماهواه ای “العربیه” انجام شد، تاکید داشتند که به کارگیری دیپلماسی در برابر ایران، باید کانون تلاش های آنها باشد.
زو گوتنبرگ، وزیر دفاع آلمان نیز در این نشست گفت: “ما باید از هر فرصت دیپلماتیک برای دستیابی به هدف خود استفاده کنیم.”
استدلال “علی باباجان”، معاون نخست وزیر ترکیه این بود:« سوءتفاهم های زیادی بین جهان غرب و برخی از کشورهای خاورمیانه از جمله ایران وجود دارد که باعث به دردسر افتادن و انزوای رو به رشد ایران می شود و در چنین شرایطی نمی توان راه حلی برای رسیدگی به برنامه هسته ای ایران پیدا کرد.»
هاس در پاسخ به این اظهارنظر باباجان گفت که مقامات ایرانی، از دیپلماسی به عنوان تاکتیکی برای خرید زمان در جهت پیشبرد برنامه هسته ای خود استفاده می کنند، و من فکر نمی کنم که به کار گیری دیپلماسی در قبال ایران جوابگو باشد. من نگران این هستم که در نهایت مجبور شویم بین دو گزینه غلط “ پذیرش ایران هسته ای ” و یا “حمله نظامی به ایران “، که البته این گزینه دوم تا حدی می تواند باعث به تعویق افتادن پیشرفت هسته ای ایران شود و در عین حال دارای درصد موفقیت پائینی است، یکی را انتخاب کنیم.
من بر این باورم که اعمال فشار در این زمینه یک گزینه جدی است. ایران هسته ای، منطقه خاورمیانه را روی لبه تیغ قرار می دهد. ایران هسته ای به منطقه ای ناپایدار و بسیار خطرناکی تبدیل خواهد شد و این موضوع می تواند عواقب عظیمی در پی داشته باشد که ما نباید آن را دست کم بگیریم.
الفیصل، شاهزاده عربستان سعودی که به عنوان سفیر آمریکا فعالیت می کرده است، در پاسخ به این سؤال که آیا این احتمال وجود دارد که پافشاری برای اعمال دموکراسی در خاورمیانه نگران کننده تر از ایران هسته ای باشد یا نه، گفت: “من نمی دانم چون در عربستان سعودی ما نه تسلیحات هسته ای داریم و نه دموکراسی.”
خالد البوعینین، یکی از مقامات عالیرتبه نظامی سابق خلیج فارس گفت:“احتمال حمله ایران به نیروهای آمریکایی و اسرائیلی مستقر در خلیج فارس و درگیری دولت های حاشیه خلیج فارس هم وجود دارد.”
ترکی الفیصل، رئیس سابق سازمان اطلاعاتی عربستان سعودی و برادر سعود الفیصل وزیر آن کشور گفت: “ایران هر کجایی از جهان را که بتواند مورد حمله متقابل قرار خواهد داد و به این ترتیب کشور من و سایر کشورها در خط آتش قرار خواهند گرفت. ایران در هر جایی از جهان که بتواند از آن استفاده کند، ذخایری دارد.”
گوتنبرگ، وزیر دفاع آلمان گفت: “از آنجائی که اگر خاورمیانه در خط آتش قرار بگیرد، احتمال درگیری اروپا نیز وجود دارد ، و به این ترتیب فاجعه ای محض به وجود خواهد آمد، پس بیایید از روی سیاست از تصور چنین درگیری هایی دوری کنیم.”
هاس در ادامه درباره احتمال مانع تراشی های ایران در زمینه نفتی اظهار نظر کرد و گفت: “من در جلسه گذشته آمریکا که مربوط به بررسی راهکارهای ممکن در قبال برنامه هسته ای کره شمالی مطرح بود، شرکت داشتم. در آن جلسه موضوع اعمال فشار بر کره شمالی نیز مطرح شد. با وجود کره شمالی و پاکستان که در حال حاضر هر دو تسلیحات هسته ای در اختیار دارند، واکنش جهان در برابر این کشورها بیش از حد آسان گیرانه و بی قید بوده است: اگر مجموعه ای از تروریسم و مواد هسته ای مطرح باشد، احتمال اینکه این مجموعه خطرناک در طول عمر ما از پاکستان سرچشمه بگیرد، وجود دارد.”
در پایان این اجلاس، ترکی با اعلام “سناریوی وحشتناک”، عاقبت با سایر اعضای آمریکایی این اجلاس موافقت کرد.
واشنگتن پست، 28 ژانویه
