لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه به احتمال زیاد در روزهای آینده به تهران سفر خواهد کرد و این موضوع باعث بروز اعتراض‌هایی در برخی رسانه‌های داخلی و شبکه‌های مجازی شده است. او که پیش از این و در جریان مذاکرات هسته‌ای نیز مورد حمله کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته بود این بار به دلیل صادرات خون‌های آلوده به ایران مورد توجه قرار گرفته است. البته به نظر می‌رسد مخالفت‌ها و اعتراضات فعلی یک اقدام خودجوش و بدون برنامه‌ریزی قبلی نیست چرا که از حمایت رسانه‌هایی مانند روزنامه جوان و خبرگزاری فارس برخوردارست؛رسانه‌هایی متعلق به سپاه پاسداران، که مجموعه مطالبی را درباره سفر فابیوس به ایران تهیه و منتشر کرده‌اند.
کمپینی برای عذرخواهی فابیوس
قاتل خندان، قاتل هزاران ایرانی، عامل ورود ایدز به ایران، ملعون، آدمکش…؛ اینها القابی است که در پوسترهای تهیه شده به فابیوس داده شده است. سیاستمدار ۶۹ ساله و کهنه‌کار فرانسوی با داشتن نخست‌وزیری و و ریاست پارلمان در کارنامه سیاسی خود، بیش از سه سال است که وزارت امور خارجه این کشور را برعهده دارد. او در آبان ماه سال ۹۲ هم به ناگاه سوژه اول فضای مجازی برای ایرانیان شد و صفحه فیس‌بوکی او در کمتر از چند ساعت پر از کامنت‌هایی شد که عموما به زبان فارسی به او و دولت فرانسه اعتراض می‌کردند. دلیل این اقدام گزارش‌های رسانه‌ای مبنی بر نقش موثر فرانسه در سخت‌تر شدن دستیابی به توافق میان ایران و گروه ۵+۱ بود.
اما این بار موضوع دیگری در میان است. خبرگزاری فارس گزارش داده که “فارغ از سیاست‌های خصمانه و دو گانه این کشور با ایران و نمایندگی لابی صهیونیست در روند دیپلماتیک دو ساله اخیر” لوران فابیوس برای سفر به ایران باید عذرخواهی کند چرا که صادرات خون‌های آلوده به ایدز به ۱۰ کشور دنیا از جمله ایران، با دستور مستقیم او صورت گرفته است.
این خبرگزاری موضوع خون‌های آلوده را با سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط آمریکا مقایسه کرده که بیش از ۳ هزار ایرانی را گرفتار یک بیماری مهلک کرده و جان بسیاری را گرفته است.
فارس همچنین از راه‌اندازی کمپین “فابیوس عذرخواهی کن” خبر داده که هدف آن “تلاشی هر چند کوچک برای دریافت غرامت قربانیان و عذر خواهی رسمی لوران فابیوس برای انجام چنین جنایتی” است.
این خبرگزاری سپاه پاسداران پیش از این به سراغ برخی چهره‌های سیاسی رفته و از آنها نیز درباره سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران پرسیده بود. از جمله زهره طبیب‌زاده، نماینده راستگرای تهران در مجلس ضمن مخالفت با حضور فابیوس در ایران،آن را “دادن دستخوش به مباشران تحریم ظالمانه آمریکا” دانست و گفت: “دولت به جای استفاده از موقعیت تحریم روسیه و ارتباط قوی‌تر با این کشور و چین متأسفانه تدارک ماه عسل با آلمان و فرانسه را چیده است و این بزرگترین خطای استراتژیک دولت جمهوری اسلامی است.”
محمد اسماعیل کوثری، سردار سابق سپاه و دیگر نماینده تهران هم به فارس گفت که “فرانسوی‌ها هیچگاه برای رونق اقتصاد ایران به کشورمان سفر نمی‌کنند و دلشان هم برای ما نسوخته اما دولتمردان ما نسبت به این مسائل بیگانه هستند.”
مجتبی ذوالنور، مشاور نماینده ولی فقیه در سپاه نیز عنوان کرد که فرانسه در دوران جنگ ایران و عراق بیشترین خدمت را به عراق کرده و فابیوس هم به دنبال تسهیل و بهبود روابط ایران و فرانسه نیست بلکه موضوع عادی‌سازی روابط ایران و اسرائیل را در دستور کار دارد.
از سوی دیگر سیدرضا تقوی، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه هفته گذشته تهران گفت: “ما می‌گوییم این وزیر خارجه صهیونیست فرانسه که تیم دیپلماسی ما را بیش از دیگران آزار داد، حالا می‌خواهد به ایران بیاید. چرا فرش قرمز پیش رویش پهن کنیم؟”
البته به تدریج در روزهای اخیر از حجم مخالفت‌های سیاسی با آمدن فابیوس به ایران کمتر شده و رسانه‌های اصولگرای مخالف دولت رفته اند سراغ موضوع پرونده خون‌های آلوده.
ایران کوتاهی کرد یا فرانسه مقاومت؟
موضوع خون‌های آلوده به سال ۱۳۶۳ برمی‌گردد؛ زمانی که لوران فابیوس ۳۷ ساله از سوی فرانسوا میتران به نخست وزیری انتخاب شده بود و عنوان جوان‌ترین نخست‌وزیر جمهوری فرانسه را در اختیار داشت.
در آن زمان که ایران درگیر جنگ با عراق بود، از شرکت مریو(Mérieux) فرانسه خون خریداری کرد. در سال ۱۳۷۰ یک روزنامه‌نگار فرانسوی از صادرات خون‌های آلوده به ۱۰ کشور که در میان آنها آلمان، ایتالیا، ایران و عراق هم قرار داشتند پرده برداشت. این خون‌ها به ویروس HIV و هپاتیت آلوده بودند.
اما سه سال طول کشید تا در ایران این موضوع به طور رسمی پیگیری شود و از سال ۱۳۷۶ در دستور کار مراجع قضایی قرار گرفت. به این ترتیب پرونده خون‌های آلوده تبدیل به طولانی‌ترین پرونده پزشکی تاریخ ایران شد که البته هنوز هم به سرانجامی نرسیده است.
روایت‌های رسانه‌های اصولگرا و برخی مقامات حاکی از آن است که اساسا ایدز در ایران وجود نداشته و همین خون‌های آلوده باعث ورود ایدز به ایران شده است. ضمن این که مقاومت دولت فرانسه را عاملی برای عدم احقاق حقوق قربانیان و آسیب‌دیدگان این حادثه معرفی می‌کنند. اما ماجرا به این سادگی نیست.
در پیگیری قضایی پرونده، سازمان انتقال خون ایران به دلیل اهمال در دریافت خون آلوده مقصر شناخته شد و وزارت بهداشت موظف به جبران خسارت و درمان بازماندگان شد. اما هیچ کدام از این موارد عملی نشد. در روایت‌های غیررسمی گفته می‌شود که کمبود بودجه وزارت بهداشت عامل اصلی عدم پرداخت خسارت به آسیب‌دیدگان است و این مبلغ باید از جای دیگری تامین شود.
این سوال هم تاکنون بی‌جواب مانده که چرا دست اندکاران واردات خون های آلوده معرفی نشده و با آنها برخوردی نشده است؟
از طرف دیگر و به طور موازی، ایران از شرکت فرانسوی صادر کننده خون‌های آلوده نیز شکایت کرده است. اما چرا این شکایت به جایی نرسیده است؟ علی صابری، عضو فعلی شورای شهر تهران و یکی از وکلای اصلی پرونده خون‌های آلوده در این باره توضیح داده است: “در پرونده کیفری، دفتر خدمات حقوقی ریاست جمهوری وقت از وزارت بهداشت استعلام کرد و گفت که اگر چیزی علیه «مریو» و کشور فرانسه وجود دارد، بگویید که ما در مجامع بین‌المللی اقامه دعوا کنیم اما از طرف وزارت بهداشت تکذیب شد و گفتند ما واردات خون‌های آلوده نداشتیم.دلیلش هم این بود که وزیر وقت و معاون وزیر ترسیدند که اگر زور دولت به خارجی‌ها نرسید یقه آنها را بگیرند و بنا از اینجا بد گذاشته شد.”
او همچنین عنوان کرده که “ما وقتی اقامه دعوای مدنی کردیم نماینده وزارت بهداشت گفت بهتر است بروید فرانسه و اقامه دعوا کنید و خسارت را آنجا بگیرید اما کدام آدم و کدامیک از خانواده این قربانیان توان این را دارد که در پاریس اقامه دعوا کند؟ من که نمی‌توانم بروم، نه من، بلکه هیچ وکیلی چون مجوز بین‌المللی نداریم، ما مجبوریم از وکیل فرانسوی استفاده کنیم، برای این کار هم همان ابتدا باید پول بدهیم، این پول را باید چه کسی بپردازد؟ این امکان از عهده شهروند ایرانی خارج است که بخواهد با فابیوس مبارزه کند، این مبارزه یک مبارزه نابرابر است.”
با این حال این وکیل دادگستری موافق است که موضوع احقاق حقوق آسیب‌دیدگان در سفر فابیوس به ایران طرح و پیگیری شود.
