با گذشت بیش از ۱۰ روز از رسانه‌ای شدن اسیدپاشی سریالی در اصفهان، هنوز اطلاعات دقیقی از عوامل این اسیدپاشی منتشر نشده است.
در میان فرضیه‌های متعدد طرح شده، از انگیزه شخصی و عقده‌های روانی گرفته تا تا حرکت‌های سازمان یافته برای ارعاب زنان، همچنان این روایت پرطرفدار است که حمله‌ها سازمان یافته و به قصد حمله به زنانی بوده که مقامات مذهبی و تندروها آنها را “ بدحجاب” می‌خوانند؛ روایتی که البته مقامات آن را به شدت رد می‌کنند.
با اطلاع‌رسانی ضعیف و ضد و نقیض انجام شده، افکار عمومی که با حساسیت اخبار مربوط به این حوادث را دنبال می‌کند هنوز قانع نشده و به دنبال این جواب است که چه کسانی به زنان اصفهانی اسید پاشیده و زندگی آنها را دگرگون کرده‌اند؟ چه کسانی دست به خشونت گسترده علیه زنان زده و ترس و ناامنی برای‌شان به ارمغان آورده‌اند؟ این سئوالات در تجمعات انجام شده در اصفهان و تهران علیه اسیدپاشی نیز پرسیده شده است. با مریم رحمانی، فعال حقوق زنان که در تجمع روز چهارشنبه ۳۰ آبان، در تجمع مقابل مجلس شورای اسلامی در اعتراض به اسیدپاشی‌های اخیر حضور داشته است، گفت‌وگو کرده‌ایم. او معتقد است این خشونتی که امروز به شکل اسیدپاشی روی زن ها بروز پیدا کرده نتیجه یک تفکر ضدزن و یک خوانش دگم از اسلام است.
رحمانی می‌گوید: “در جامعه ما افراد دین داری هستند که کاری به رفتار و اعمال دیگران ندارند. چون اصولا در قرآن هم ذکر شده هیچ اکراهی در پذیرش دین نیست بنابراین این عده با مسالمت با کسانی که قیودات مذهبی هم سطح آنها ندارند، برخورد می کنند. اما افرادی هم هستند که معتقدند راه درست و صواب همان است که آنها می پندارند و موظف‌اند به زور هم شده چارچوب فکری خود را به دیگران تحمیل کنند.”
فرضیه وجود انگیزه‌های سیاسی و مذهبی
”اگر به خبرگزاری فارس بعد از این تجمعات اخیر نگاه کنیم می بینیم تیتری با عنوان «با رسانه‌های اسیدپاش چه باید کرد» به کار برده و گفته که این اسیدپاشی‌ها تمام شده است و تاکید کرده که نباید جریان را کش داد و رسانه‌های داخل نباید همگام با رسانه‌های خارجی در این خصوص باشند.” این را مریم رحمانی فعال حقوق زنان می‌گوید و ادامه می‌دهد: “تمام این‌ها، فرض اینکه گروهی با انگیزه‌های سیاسی و مذهبی این خشونت‌ها را مرتکب شده و براثر خبری شدن مجبور به اتمام این پروژه شده‌اند را تقویت می‌کند.”
رحمانی با اشاره به اینکه در تاریخ ما این نگاه به دین همیشه حضور داشته و افرادی خودشان را قیم دیگران می دانند، می‌گوید: “این تفکر به هرطریقی با زنها و مردهایی که مطابق میل آنها رفتار نمی‌کنند، برخورد می‌کند و با توجه به شواهد می‌توان گفت این دیدگاه در دهه‌های اخیر تشدید شده است.”
او درپاسخ به این سئوال که چرا خشونت به این میزان و اقداماتی مانند اسیدپاشی رسیده، می‌گوید: “به نظر می‌رسد زمانی که به لحاظ سیاسی دولت اندک اختلاف فازی در مسائلی مانند پوشش و سبک زندگی افراد با این تفکر دارد و به زعم این‌ها مثلا «بدحجابی» بیشتر می‌شود، این گروه‌ها دست به انجام یک سری فعالیت‌های این چنینی می‌زنند. مثلا قتل‌های سریالی زنان در مشهد در زمان ریاست جمهوری خاتمی نمونه‌ای از رفتار این گروه است. در دولت احمدی‌نژاد، چماق اصلی دولت بود و این گروه‌ها تحریکات این چنینی نداشتند. بنابراین معتقدم این‌ها گروه‌هایی هستند که از جاهای خاصی هدایت می‌شوند.”
آثار روانی خشونت‌ها بر روی زنان
اسیدپاشی‌های اخیر نه تنها زنان اصفهان بلکه زنان بسیاری از شهرها را دچار ترس، نگرانی و احساس ناامنی کرده است. فعال حقوق زنانی که با روز گفت‌وگو می‌کند در پاسخ به این سئوال که چنین رفتارهایی در دراز مدت چه اثری روی زنان می‌گذارد، پاسخ می‌دهد: “تاثیر آن از یک سو محدود کردن زنان از سوی خانواده‌های آنان است. یا اینکه خود زنان ترجیح می‌دهند حضورشان را در جامعه کمتر کنند. بر اساس شنیده‌ها در روزهای گذشته زنان اصفهان از ترس اینکه مورد اسیدپاشی قرار بگیرند از خانه به ندرت خارج شده اند. پخش شایعه ای که روی هر زنی که از خانه بیرون بیاید اسید می پاشیم هم سبب‌ساز این مساله بوده است.”
رحمانی با اشاره به شوخی‌هایی که باعث ترساندن و اضطراب بیشتر زنان شده است، می‌گوید: “از دیگر سو مواردی به گوش می رسد که در تهران افرادی مبادرت به پاشیدن آب روی صورت زنان کرده اند تا خودشان بخندد و زنان بترسند! مسلما ترس یکی از فلج کننده ترین احساساتی است که دامن‌گیر افراد می شود و می‌تواند مدتها روی ذهن و روان زنان تاثیر بگذارد. بیش از ده سال پیش من در یک کوچه خلوت دچار آزار جنسی شدم و هنوز هر وقت صدای موتوری از پشت سرم به گوش می‌رسد می‌ترسم و تاثیراتش روی زندگیم همچنان باقی است. بنابراین این زنانی که مورد اسیدپاشی قرار گرفته‌اند تا سال‌های بعد دچار ترومای این حادثه، نفرت و خشم هستند. زندگیشان تباه شده و هیچ کس هم پاسخگو نیست.”
او ادامه می‌دهد: “درد روانی و آسیبی که به این زنها وارد شده اصلا قابل اندازه گیری نیست.”
رحمانی در ارتباط با اینکه حال و در این شرایط چه کاری از دست فعالان مدنی و فعالان حقوق زنان بر می‌آید، می‌گوید: “فعالان زنان باید مثل روز چهارشنبه که مقابل مجلس جمع شدند دست به اعتراضات خیابانی متعدد بزنند تا هم مردم جامعه نسبت به این موضوع حساس شوند و هم به مسئولان جهت توقف خشونت‌های سازمان یافته علیه زنان، فشار وارد کنند.همین طور به نظر می‌رسد برای کمک معنوی و روانی از این زنان باید اقدامات حمایتی از آنان و خانواده‌هایشان داشته باشند و تلاش کنند دولت هزینه‌های درمان آنان را بپردازد.”
او در پایان عکس‌العمل رئیس‌جمهور به این حوادث را ناکافی می‌خواند: “بالاخره آقای روحانی با تاخیر زیاد پیامی در خصوص اسیدپاشی ها دادند اما پیامی که خنثی است و حرفی از تقبل هزینه های درمانی قربانیان اخیر در آن نیست. ضمن اینکه پیام آقای روحانی و دیدار خانم مولاوردی ازسهیلا جورکش یکی از این قربانیان، بعد از تجمعات اصفهان و تهران اتقاق افتاد.”
