آیا سیاست هسته ای ایران تند تر می شود؟

نویسنده

ahmadijalili.jpg

‏ اسکات پیترسن

استعفای ناگهانی مذاکره کننده اصلی ایران در پرونده هسته ای نشانه ای از حرکت به سمت موضعی ‏تندروتردر مذاکره با اروپا و آمریکا در مورد پرونده هسته ای ایران است که روز سه شنبه در رم آغاز می ‏شود.‏

این تغییرات از نظر برخی از تحلیل گران به معنی کشمکش قدرت در درون جناح محافظه کار ایران است. ‏این جناح باعث به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد شد. اکنون سوالاتی در مورد نقش رهبر مذهبی ایران آیت ‏الله علی خامنه ای مطرح شده است.‏

این امر نشان می دهد که “احمدی نژاد همچنان فرمان را در دست دارد و نتیجه آن چیزی جز تندروتر شدن ‏سیاست خارجی ایران نخواهد بود.” این سخنان را علی انصاری، نویسنده کتاب “مقابله با ایران: شکست ‏سیاست خارجی آمریکا ودرگیری بعدی در خاورمیانه” بیان کرد. وی می افزاید: “ احمدی نژاد درست بر ‏وفق مراد تندرو های آمریکا حرکت می کند.“‏

مقامات ایران تاکید می کنند که رفتن علی لاریجانی ریاست محافظه کار شورای عالی امنیت ملی ایران و یکی ‏از نزدیکان آیت الله خامنه ای، تاثیری بر سیاست هسته ای ایران نخواهد داشت. ولی انتخاب فردی ضعیف و ‏ناتوان از مذاکره هسته ای نیز کمکی به حل مناقشه هسته ای ایران نخواهد کرد.‏

فریده فرهی، یک متخصص ایران از داتشگاه هاوایی گفت: “ صحنه سیاسی ایران دچار شک شده است. ‏اکنون نوبت آقای خامنه ای است که این موضوع را توجیه کند و از همه مهمتر فضای سیاسی را آرام کند.“‏

وی افزود: “اکنون آقای خامنه ای مورد سوال قرار گرفته است که آیا اختیار وقایع را از دست داده است یا بر ‏عکس از احمدی نژاد طرفداری خواهد کرد.“‏

فرهی می افزاید: “موقعیت دشواری برای آقای خامنه ای پیش آمده است چرا که مردم و حتی بسیاری از ‏محافظه کاران از آنچه در ایران می گذرد ناراحت و نگران هستند، ولی تقصیر آن را متوجه احمدی نژاد می ‏دانند. ولی اکنون اگر قرار باشد آقای خامنه ای نیز از ایشان حمایت کند دیگر نقش متحد کننده خود را از دست ‏خواهد داد.“‏

ایران اکنون از سوی غرب تحت فشار برای رها کردن غنی سازی اورانیوم است. بوش هقته پیش گفت “ اگر ‏می خواهید از جنگ جهانی سوم جلوگیری کنید باید از مسلح شدن ایران به دانش ساخت بمب هسته ای ‏جلوگیری کنید.“‏

لاریجانی از تندرو هاییست که ماه ها پیش از انتخابات ژوئن 2005 توسط محافظه کاران برای ریاست ‏جمهوری کاندید شده بود. وی به شدت با برخورد اصلاح طلبان با مساله هسته ای ایران مخالف بود و نسبت ‏به پیشنهاد شورا ی امنیت سازمان ملل برای کمک به ایران در مقابل تعلیق غنی سازی اورانیوم گفته ‏بود:“فکر نکنید ما با این شیرینی ها خوشحال می شویم.“‏

لیکن لاریجانی از بسیاری از برخورد های عمومی احمدی نژاد در مورد مسائل هسته ای ناراضی بود و در ‏مواردی این نارضایتی ها به صحنه جامعه نیز کشیده می شد. آخرین آن ها زمانی بود که محمود احمدی نژاد ‏سخنان لاریجانی و رهبری را در مورد ارائه پیشنهاد هسته ای از سوی پوتین در سفر به ایران منکر شد . ‏

یکی ازموارد تعجب ناظران ایران سرعت استعفای لاریجانی “به دلایل شخصی” و انتخاب بلافاصله جلیلی به ‏عنوان جانشین او در مذاکرات هسته ای است. ‏

‏ ‏

‏ جلیلی که در زمان انقلاب 14 سال داشته است یک تند رو افراطی محسوب می شود.خبر گزاری رویترز می ‏گوید جلیلی معروف است به “متکلم الوعده ای که با دیالوگ میانه ای ندارد.“‏

علی انصاری که در دانشگاه سن آندروز اسکاتلند تدریس می کند می گوید: “جلیلی حتی بیش از لاریجانی ضد ‏غربی است و نقش مهمی در پشت پرده در”اقدامات تحریک آمیز” علیه انگلیس ها ایفا کرده است.” وی می ‏افزاید: “لاریجانی مسلما چهره مطلوب آقای خامنه ای بود. در اینجا قطعا اتفاق خاصی افتاده است، در غیر ‏این صورت ایشان از لاریجانی دفاع می کردند.“‏

چند روز پیش از استعفای لاریجانی، حسن روحانی، رئیس سابق شورای امنیت ملی، گفته بود “ایران بیش از ‏هر زمان دیگر مورد تهدید است و در چنین شرایطی متاسفانه سیاست خارجی کشور تعداد این دشمنان را ‏اضافه کرده است.“‏

به نظر فرهی :“امروز بیش از هر زمان دیگر پیش بینی سیر وقایع ایران دشوار شده است.درحال حاضر ‏رقابت شدیدی بین سیاستمداران ایران وجود دارد که در عین حال که مشغول تصمیم گیری در مورد سیاست ‏خارجی هستند مجبورند برای حفظ موقعیت خود در داخل هم کوشش کنند.“‏

منبع : کریستین ساینس مانیتور- 22 اکتبر 2007‏