در حالی که مقامات نفتی، کشور را از واردات بنزین بی‌نیاز می خوانند منابع خبری به تازگی از صدور مجوز واردات ۱۴میلیون لیتر بنزین توسط سردار رستم قاسمی وزیر جدید نفت خبر داده اند. گفته می‌شود این ۱۴میلیون لیتر بنزین با اکتان بالا خواهد بود تا با بنزین تولید داخل ممزوج شود.
مهرماه سال گذشته سخنگوی اقتصادی دولت نخستین مقامی بود که از به صفر رسیدن واردات بنزین در نیمه دوم سال سخن گفت و پس از آن خبرهایی در مورد خودکفایی کشور در تولید بنزین به میان آمد. آیت الله خامنه ای هم در بهمن ماه سال گذشته از خود کفایی بنزین سخن گفت؛ و در همان روزها در تبلیغات پر سروصدایی جشن خودکفایی بنزین گرفته شد و توسط رییس دولت، متولیان این امر مورد تقدیر قرار گرفتند. مبنای این خودکفایی البته تولید خارج از رویه بنزین در مجتمع های پتروشیمی بود که باعث توقف تولیدات پتروشیمی کشور شد.
خبرهای توقف واردات بنزین نیز از شهریور سال گذشته اعلام شد؛ مسوولان نفتی، یک به یک از توقف واردات خبر می دادند و از بی‌نیازی کشور به بنزین وارداتی می‌گفتند. وزیر نفت با اشاره به افزایش 22 میلیون لیتری تولید بنزین ایران در سال جاری تصریح کرد: “بر این اساس علاوه بر صفر شدن واردات این فرآورده نفتی، ایران به جمع صادرکنندگان بنزین پیوست.”
در همین روزها بود که مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز با بیان اینکه هم‌اکنون واردات بنزین در کشور به صفر رسیده است، افزود: “امسال واردات بنزین نخواهیم داشت و در صورت نیاز، از امکانات پتروشیمی برای تامین بنزین مورد نیاز کشور استفاده خواهیم کرد”.
این بی‌نیازی از واردات بنزین در حالی مطرح می‌شد که بارها اعلام شده بود بنزین وارداتی با بنزین تولید داخل مخلوط می‌شود تا اکتان بنزین داخلی را افزایش دهد و به این ترتیب واردات بنزین حتی در صورت تامین نیاز داخل با بنزین تولید داخل اجتناب‌ناپذیر است.
حالا دوباره واردات نفت خبرش علنی شده است. بنا برگزارش روزنامه شرق، از مدیر عامل شرکت پتروشیمی در یک کنفرانس خبری پرسیده اند که “آیا باز هم نمی‌توانستید به جای واردات بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی ماده اکتان‌افزای بنزین تولید کنید؟ آیا دستور واردات به معنی آن نیست که تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی کار درستی نبوده است؟ آیا این مساله ارتباطی با برخی حوادث که سال گذشته در واحدهای پتروشیمی رخ داد، ندارد؟”
مدیر عامل پتروشیمی نیز در پاسخ گفته است که “سال گذشته به دستور وزیر نفت، تولید بنزین را متوقف کردیم. الان هم متوقف است. ما سال‌هاست که در پتروشیمی ماده اکتان‌افزای بنزین تولید می‌کنیم. اما در حال حاضر برای جایگزینی تولید ماده اکتان‌افزا مطالعاتی انجام داده‌ایم. تاکنون برای تولید بنزین در پتروشیمی‌ها به ما اعلام نیاز نکرده‌اند. اگر بخواهند قطعا اقدام می‌کنیم بنزین سوپر همچنان قابل تحویل است”
. در این مدت اگرچه تا چند ماه خبرها از توقف واردات بنزین به کشور حکایت می‌کرد، اما زمزمه‌هایی از شروع واردات بنزین به کشور هم شنیده می شد؛ زمزمه‌هایی که از سوی مسوولان نفتی تکذیب و بار دیگر بر توقف واردات بنزین تاکید می شد.یک هفته پیش نیز مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از توقف واردات بنزین به منظور افزایش اکتان بنزین تولید داخل خبر داده و گفته بود: “به طور کلی واردات بنزین متوقف شده و برای افزایش اکتان از واحدهای پتروشیمی کمک می‌گیریم”.
جلیل سالاری به فارس گفته بود که “به طور کلی واردات بنزین متوقف شده و برای افزایش اکتان از واحدهای پتروشیمی کمک گرفتیم و دیگر بنزین به این منظور وارد نمی‌کنیم”.
حتی شمس‌الدین حسینی نیز در نشست خبری روز سه شنبه خود در پاسخ به سئوالی در مورد رسیدن واردات بنزین به حد صفر اظهار کرد: “در چهار ماهه ابتدای سال‌جاری متوسط روزانه مصرف بنزین ۵۵ میلیون لیتر بوده، این در حالی است که این رقم در سال گذشته ۶۰میلیون لیتر در روز بوده است”.
وی تاکید کرد: “در زمینه بنزین با استفاده از طرح ضربتی استفاده از ظرفیت پالایشگاه پتروشیمی برای تولید بنزین و همچنین کاهش مصرف به دلیل اجرای هدفمند‌ی یارانه‌ها نیازی به واردات بنزین نیست و علاوه بر پاسخگویی به نیاز داخلی یک میلیارد لیتر هم آماده صادرات داریم.”
اما همه این تکذیب‌ها و برنامه‌ها برای افزایش کیفیت بنزین داخلی و خودکفایی در تولید بنزین با خبری که از سوی نایب‌رییس کمیسیون انرژی مجلس مطرح شد، زیر سئوال رفت؛ ناصر سودانی از صدور دستور واردات بنزین خبر داد و گفت: «وزارت نفت در شرایط فعلی و به علت برخی مشکلات، دستور واردات بنزین به کشور را صادر کرده است. «
وی با تایید خبر واردات روزانه ۱۴میلیون لیتر بنزین به کشور به مهر گفت: “دستور واردات بنزین به کشور به دو علت مهم صادر شده است و به طور حتم این واردات موقتی خواهد بود”.
نماینده اهواز افزود: “بنزین تولید داخل به علت اکتان پایینی که دارد، کیفیت مطلوبی ندارد و برای بهتر شدن کیفیت این بنزین باید با بنزین با اکتان بالا مخلوط شود. “
وی بالا بردن کیفیت بنزین تولید داخل را یکی از علت‌های اصلی از سرگیری واردات بنزین به کشور اعلام کرد.این در حالی بود که پیش از این مسوولان نفتی اعلام کرده بودند برای بالا بردن کیفیت بنزین داخلی از پتروشیمی‌ها کمک خواهند گرفت .حتی مدیرعامل پخش فرآورده‌های نفتی گفته بود واردات بنزین به منظور افزایش کیفیت بنزین تولید داخل متوقف شده است؛ اما به نظر می‌رسد این اقدامات نتیجه موفقی نداشته و دولتی‌ها برای افزایش کیفیت بنزین داخلی مجبور به واردات دوباره این سوخت پرطرفدار برای خودروها شده‌اند.
سودانی، حادثه پالایشگاه آبادان و کاهش تولید این پالایشگاه را نیز علت دیگر واردات بنزین به کشور خواند و تصریح کرد:« حادثه‌ای که در پالایشگاه آبادان روی داد، تولید بنزین در این پالایشگاه را کاهش داد که این موضوع نیز به واردات دوباره بنزین به کشور کمک کرد. «
وی تاکید کرد: “بخشی از این واردات نیز برای ذخیره‌سازی انجام می‌شود، با این حال این واردات به طور حتم موقت است و تا پایان سال به طول می‌انجامد”.
به عقیده کارشناسان اصلی‌ترین دلیل شروع واردات بنزین به کشور ضعف مدیریتی در سیستم نفتی کشور است، چراکه مسوولان مربوطه بدون توجه به کاهش حجم ذخایر استراتژیک کشور و عدم افزایش تولید بنزین به میزان مورد نیاز، اقدام به توقف واردات کرده‌اند و اکنون مشکلاتی که در تامین نیاز داخل به وجود آمده، طرح توقف واردات را با شکست روبه‌رو کرده است.
در همین باره، رییس کمیسیون انرژی مجلس گفته: “با توجه به اینکه پالایشگاه‌های ما توان تولیدی مشخص و محدودی دارند در حال حاضر با کمبود بنزین مواجهیم.”
به گزارش ایسنا، حمیدرضا کاتوزیان در خصوص میزان تولید بنزین در کشور افزوده: “ماه شهریور به ویژه آنکه پس از ماه مبارک رمضان و در آخر تابستان واقع شده، ماه پرسفری برای هموطنان خواهد بود و این امر مستلزم آن است که مردم بنزین زیادی ذخیره داشته باشند، بنابراین دولت مجبور است که مقداری بنزین وارد کند”
وی با بیان اینکه اطلاع دقیقی از میزان واردات بنزین نداریم، یادآور شده: “آنچه وارد می‌شود بنزین سوپر است که در داخل با بنزینی که اکتان پایین دارد، مخلوط می‌شود تا اکتان آن افزایش یابد.“
کاتوزیان خاطرنشان کرده است: “پتروشیمی‌ها برای تولید محصولات خود تعهداتی دارند که در نتیجه نمی‌توانند به طور مرتب مبادرت به تولید بنزین کنند که این عوامل موجب می‌شود تولید بنزین به طور طبیعی کاهش پیدا کند”.
