آرش معتمد
سید حسین مرعشی که از دو روز قبل ریاست ستاد ائتلاف اصلاح طلبان را در تهران برعهده گرفته است طی سخنانی در دانشگاه امیرکبیر با تاکید بر اینکه “همیشه این طور نیست که ما فکر کنیم کشورجزیره ثبات است” تاکید کرد: “کشور احتیاج به افراد باتجربه‌ای دارد که به نظام کمک کنند. چه دلیلی دارد که ما برای اثبات خودمان فکر کنیم باید همه را نابود کنیم”.
این سخن مرعشی اعتراضی بود نسبت به شیوه رد صلاحیت گسترده ای بود که منجر به رد صلاحیت بیش از سه هزار نفر از داوطلبان نمایندگی مجلس هشتم شد. این رد صلاحیت گسترده، اعتراض های فراوانی را برانگیخت که باعث تجدید نظر در وضعیت 600 نفر شد، اما اصلاح طلبان می گویند از میان تائید شدگان تنها حدود 10 نفر هستند که می توان آنها رااز جمله اصلاح طلبان محسوب کرد.
عواقب دارد
در چنین شرایطی مرعشی در ارتباط با انتخابات مجلس هشتم و اینکه در جمهوری اسلامی باید رای مردم مبنای تشکیل نهادهای حکومتی باشد، یاد آور شد: “ممکن است شرایط مختلفی در انتخابات رقم بخورد اما اساس این است که نهادهای جمهوری اسلامی باید از سوی مردم انتخاب شوند. اگر به هر دلیلی کسانی که مدیریت انتخابات را بر عهده دارند به گونه‌ای برخورد کنند که حق انتخاب مردم ساقط شود و مردم نتوانند انتخابات آزادی را داشته باشند، آنها باید مسوولیت اتفاقات بعدی را بپذیرند”.
وی در ادامه خطاب به کسانی که اصلاح طلبان مجلس ششم را “تشنج آفرین و رایکال” خوانده و آنها را متهم به بی انصافی نسبت به دولت کرده اند، گفت: “دوست دارم دوستان من در مجلس هفتم که ما را عمدتا تشنج‌آفرین و جنجالی خطاب می‌کنند بپذیرند که در صدا و سیما در یک برنامه‌ی مفصل تلویزیونی در حضور خبرنگاران و افکار عمومی مناظره و بحث کنیم که مجلس ششم چه کرد و مجلس هفتم با کشور چه کرد؟ مجلس ششم که اینقدر به نظر شما رادیکال بود، پس از پایان دوره‌اش، قدرت را به دست گروه دیگری داد”.
رییس ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران در ادامه در پاسخ به اظهارات یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه از ارزش‌های فرهنگی در هشت ساله‌ی دوره‌ی خاتمی فاصله گرفته‌ایم به شوخی گفت: “اگر احمدی‌نژاد را قبول دارید؛ باید بگویم ما طوری مردم را تربیت کرده‌ایم که به او رای دادند”.
وی سپس با اشاره به مساله تربیت گفت: “پس از انقلاب نتوانستیم به مدلی از تعلیم و تربیت برسیم که خروجی مطلوبی داشته باشد. به عنوان مثال ما یک دوره کیف دختر خانم‌ها را در مدرسه می‌گشتیم و یا به موی سر جوان‌ها و لباس‌های آستین کوتاه و بلند گیر می‌دادیم اما خروجی‌اش مساله‌ای را حل نکرد. ما هنوز هم بچه‌ها را وادار می‌کنیم که در مدرسه قرآن یاد بگیرند و به آن نمره می‌دهیم اما آیا به واقع تعلیم اجباری، نهال شوق را نسبت به کلام الهی زنده می‌کند یا قرآن نیز به عنوان یک تکلیف در کنار درس ریاضی قرار می‌گیرد”.
اهل مناظره هستیم
رییس ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران افزود: “الان در صدا و سیما فیلم‌هایی پخش می‌شود که اگر در دوره‌ی سازندگی پخش می‌شد در قم کفن‌پوشی می‌کردند”.
وی در ادامه با اشاره دوباره به مساله انتخابات گفت: “مجالس و جهت‌گیری سیاسی آنها بر زندگی روزمره‌ی مردم اثر می‌گذارد. این طور نیست که تفاوتی نکند چه تفکری حاکم شود؛ اما آنچه در عرصه‌ی سیاسی ایران مورد نقد ماست این است که مردم باید به معنی واقعی، قدرت انتخاب داشته باشند”.
وی آنگاه با اعتراض به موضع برخی که می گویند “نباید بگذاریم قاچاقچی به مجلس بیاید” گفت: “اگر قرار است یک جمع معدودی بنشینند و تصمیم بگیرند که سارق به مجلس نیایدباید بگویم مردم هم به اندازه شما قدرت تشخیص دارند که چه کسی سارق است و چه کسی نیست؟ اما متاسفانه امروز با این ابزار مانع حضور بسیاری از باسابقه‌ها می‌شوند. ما از دوستانی که توصیه ما را پذیرفتند و وارد عرصه‌ی انتخابات شدند، شرمنده‌ایم و هیچ پاسخی نداریم بدهیم که چرا صلاحیت‌شان رد شده است. بارها در تاریخ ایران رخ داده که تحت تاثیر ظرفیت کم مسوولان، کشور از افراد استخوان‌دار خالی شده و لطمه دیده است. پهلوی اول پس از استقرار حجم وسیعی از افراد طراز اول را از عرصه‌ی سیاسی حذف کرد. چرا؟ برای اینکه خودش بزرگ شود. پهلوی دوم نیز چنین کاری کرد که به ضرر او تمام شد”.
سخنان مرعشی که با استقبال بسیار وسیع دانشجویان مواجه شده بود به این ترتیب ادامه یافت که: “امکان ندارد کسی بتواند در ایران جمهوری را به یک سیستم بسته‌ی حکومتی تبدیل کند. دوستانی که سعی می‌کنند جمهوری اسلامی را به جمهوری تبدیل کنند نیز موفق نخواهند بود اما ما سیاست‌ورزی را اصلی می‌دانیم که می‌تواند در دراز مدت پشتوانه‌های کشور را قوی کند بنابراین سیاست ورزی را رها نمی‌کنیم “.
کلمبیا عامل رد صلاحیت
در ادامه ی این مراسم رییس ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران بزرگ با بیان اینکه در قانون انتخابات چیزی به نام ”عدم احراز صلاحیت” نداریم و با اشاره به تحقیقات محلی در مورد کاندیدا ها، گفت: “صلاحیت فرد یا احراز می‌شود یا رد می‌شود و رد صلاحیت باید متکی بر گزارش نهادهای چهارگانه باشد و به عنوان مثال وزارت اطلاعات بنویسد که این فرد گروهکی است. اما آنچه که امروز به آن عمل می‌شود کاملا مغایر قانون اساسی است. اکنون افرادی را به عنوان تحقیق محلی می‌فرستند و می‌پرسند که فلان کس به نماز جمعه می‌رود یا نه، یا سوال کرده‌اند که نظر شما راجع به سخنرانی آقای احمدی‌نژاد در کلمبیا چیست؟ این سوال‌ها چه ربطی به تایید صلاحیت دارند”.
وی در ادامه در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه اقبال مردم به اصلاح‌طلبان چقدر است، گفت: ”ممکن است ما در انتخاباتی رای نیاوریم اما این مساله با اینکه مردم حق انتخاب نداشته باشند تفاوت دارد. با این وجود ارزیابی ما این است که گرایش مردم به اصلاح‌طلبان بیشتر از اصولگرایان است؛ اما این فضای فعلی نه برای ما و نه برای رقیب و نه برای کشور مبارک نیست. مسوولان این امر باید پاسخ دهند که چرا چنین فضایی را به وجود آورده‌اند”.
اصلاح طلبان اپوزیسیون خارج
مرعشی در پاسخ به سوال دانشجوی دیگری مبنی بر اینکه با توجه به این حد رد صلاحیت‌ها چه اصراری برای شرکت در انتخابات دارید، گفت: “سیاست همیشه نسبی است. حتما در سیاست پروسه‌ای هم به نام قهر و عدم شرکت وجود دارد و همیشه همه‌ی برگ‌ها حکم نمی‌کند که شرکت کنید، اما وقتی باید از این اهرم استفاده کنیم که منجر به هدف بهتری شود. الان تشخیص ما این است که یک گروهی بدشان نمی‌آید که اصلاح‌طلبان ایران را به اپوزیسیون خارج از کشور تبدیل کنند و بفرستند به بایگانی تاریخ”.
وی سپس افزود: “ما از ابتدا مطئمن بودیم که برایمان فرش قرمز پهن نمی‌کنند، اما تصمیم گرفتیم برای دفاع از اصول و اهدافمان، وارد عرصه شویم. ممکن است در کشور جابه‌جایی هایی رخ دهد و بتوانیم تاثیرگذاری، فراتر از اقلیت را هم داشته باشیم”.
در ادامه این مراسم مرعشی با اشاره به مساله دموکراسی و نهادسازی در کشور گفت: “آنچه می‌تواند کشور را در جهت صحیح جلو ببرد و دموکراسی را مدیریت کند نهاد مهمی به نام حزب است. ما در جمهوری اسلامی هنوز به اندازه کافی نقش حزب را نشناخته‌ایم از این رو اصلاح طلبان به فکر تشکیل یک حزب سراسری هستند”.
در ادامه یکی از دانشجویان خطاب به مرعشی گفت: “اصلاح طلبان در مجلس هفتم رد شدند اما کاری نکردند در مجلس هشتم هم همینطور، حال برای مجلس نهم چه برنامه‌ای دارید که التماس و خواهش یا به قول خودتان رایزنی نکنید؟” مرعشی در پاسخ به این سئوال گفت: “این موضوعی نیست که به تنهایی از طریق یک جناح صورت گیرد ما باید از بین اصولگرایان نیز یارگیری داشته باشیم چرا که این باد ممکن است به خرمن آنها هم بوزد چرا که منتقدان دولت حتی در جناح راست نیز احراز صلاحیت نشده‌اند. حل این مساله در قالب یک کار جناحی صرف ممکن نیست و به عنوان یک درد مشترک باید با بخشی از اصولگراها نیز جلو برویم”.
رییس ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران سپس با دفاع مجدد از مجلس ششم گفت: “یکی از دست‌آوردهای مجلس ششم این بود که نرخ مالیات‌ها را در کشور از 54 درصد به 25 درصد کاهش داد و امروز اقتصاد ایران به لحاظ نرخ مالیات‌ها بهشت سرمایه‌گذاری است. تشکیل صندوق ذخیره ارزی و اعطای تسهیلات برای بخش خصوصی نیز همینطور است. بعید می‌دانم در مجلس هفتم دوستان بتوانند یک مصوبه هم سطح این مصوبه را ارائه دهند”.
در ادامه یکی از اعضای انجمن اسلامی منتخب دانشجویان دانشگاه امیر کبیر که مدیریت این دانشگاه آن را به رسمیت نمی شناسد، با بیان این نظر‌که ما نه تریبون داریم نه نشریه و نه تشکل و اینکه همواره فشار آورده و سد راه ما می شوند گفت: اگر قرار باشد اصلاح‌طلبان از اصول اصلاح‌طلبی بگذرند چه فرقی بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان وجود دارد و باید اسم شما را هم گذاشت پوپولیست، همچنین با وجود این رد صلاحیت‌ها و در این شرایط کشور ما چطور می‌توانیم دلگرم باشیم؟ چطور می‌توانیم به برقراری دموکراسی امیدوار باشیم و چه لزومی دارد که در چنین انتخاباتی شرکت کنیم و آیا ترکیب شورای نگهبان به کل دچار مشکل نیست؟که مرعشی در پاسخ به او گفت: “کمتر از 10 درصد مردم مثل شما فکر می‌کنند، مجلس ششم نیز تحصنی انجام داد که عقیده سیاسی جامعه با آن همراهی نکرد اما در مشروطه، مدرس یک نفره تحصن می‌کرد و بازار تهران تعطیل می‌شد. ”
در اینجا یکی از دانشجویان با صدای بلند گفت:دلیلش این بود که مجلس ششم دیر تحصن کرد. مرعشی هم در پاسخ گفت: “اینکه تصور می‌کنیم مردم همه‌ی آن چیزی را که شما می‌گویید می‌فهمند، اشتباه است. استعفای خاتمی از وزارت ارشاد که یادتان هست. استعفای او اعتراض به نظام نبود اما او محبوبتر نیز شد و در انتخابات ریاست جمهوری رای آورد. اما ما در انتخابات مجلس هفتم دچار یک استراتژی متضاد شدیم، گروهی از ما به طرف تحصن حرکت کردند و گروهی وارد عرصه انتخابات شدند و یکی از نمایندگان کرمان استراتژی متضاد را برای خودش گرفت به طوری که در مجلس ششم استعفا داد اما وارد عرصه انتخابات مجلس هفتم شد. همچنین در انتخابات ریاست جمهوری نهم ما از تعدد کاندیداها ضربه خوردیم”.
در اینجا برخی از دانشجویان که تا آن لحظه از مرعشی دفاع می کردند، به عنوان اعتراض جلسه را ترک کردند.
اما مرعشی ادامه داد: “ما معتقدیم باید در رد صلاحیت‌هایی که برای پستی مثل نمایندگی مجلس تعیین می‌کنیم معیارها به طور دقیق قابل تشخیص باشند. ما راهی نداریم جز اینکه فردی را که یک حزب رسمی تایید کرده، بپذیریم تا اگر اشتباهی شد حزب خودش ضربه بخورد. نمی‌شود انتخاب مردم را معطوف کرد به کسانی که از یک فیلتر شش هفت نفره می‌گذرند”.
اصولگرایان و نظامیان
وی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا کسانی که در مجلس ششم تحصن کردند حق دارند وارد مجلس شوند، گفت: “من با تحصن موافق نبودم اما تحصن اعتراض به حرکت غیرقابل دفاع شورای نگهبان بود. من در آن جمع نبودم اما اگر کسی کاری می‌کند و من و شما نمی‌پسندیم معنی آن این نیست که صلاحیتش رد شود. جبهه اصلاحات از معدل میانه‌ای برخوردار است، هیچ وقت هیچ جریانی برای همیشه در عرصه سیاسی نمی‌ماند. جناح اصولگرا هم طبق قانون و هم طبق فتوای امام (ره) حق ندارد نیروهای نظامی را وارد عرصه سیاسی کند و هم حق ندارد از ابزارهایی که در دست دارد برای رقابت استفاده کند”.
در ادامه این مراسم یکی از دانشجویان گفت: هم‌اکنون فضا مرده شده و آزادی‌های آکادمیک از بین رفته است. برخی تشکل‌ها لغو مجوز شده اند، برخی نشریات دانشجویی بسته شده اند و بسیاری از این سرخوردگی‌ها نتیجه‌ی نداشتن آینده‌نگری‌هاست. چرا دانشگاهی که امام خمینی (ره) می‌گفت منشا تغییرات است باید این چنین باشد. آیا برخورد با دانشجو درست است؟ آیا نشریات جعلی که درست شد کار دانشجویان بود و اگر نبود چرا کسی از دانشجویان دفاع نکرد؟ که مرعشی در پاسخ گفت: “اگر فضای دانشگاه بانشاط نباشد وبا تحرک به پویایی نظام و کشور کمک نکند، هیچ کس نفعی نمی‌برد. اگر من جای وزیر علوم بودم کاری می کردم که با حفظ اصول و سیاست‌های کلی کشور، فضای دانشگاه، فضای بانشاطی باشد”.
همچنی رئیس ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران با اشاره به مساله دانشگاه امیرکبیر و تاکید بر اینکه حوادث ماه‌های گذشته دانشگاه پلی‌تکنیک، حوادث رنج‌آوری بودند، گفت: “در دانشگاه می‌شود بدون تعصب حرف زد، آبرو و اعتبار پلی‌تکنیک را یک بار دیگر بازسازی کنید چراکه دانشگاه جایی است که دانشجویان باید در آن یک زندگی مدرن با حفظ حرمت‌ها داشته باشند”.
سخنان مرعشی به این ترتیب پایان یافت اما برخی از دانشجویان به مرعشی گفتند تقصیر دانشجو نبود که آبروی پلی تکنیک رفت. برخی از دانشجویان نیز اعلام کردند آبروی پلی تکنیک از دست نرفت بلکه بازسازی شد.