آرمین عارفی
اتحادیه اروپا به منظور متوقف کردن برنامه هسته ای ایران آماده انجام هر کاری است. این اتحادیه در اوج جنگ لفظی جمهوری اسلامی و ایالات متحده در مورد تنگه هرمز، بار دیگر فشارهای خود را بر ایران افزایش داده. آلن ژوپه، رییس دیپلماسی فرانسه، روز چهارشنبه در لیسبون اظهار داشت: “تصمیم بر اعمال تحریم علیه نفت ایران احتمالاً درخلال نشست شورای وزرای امور خارجه در تاریخ ۳۰ ژانویه اتخاذ خواهد شد. ما اکنون درحال کار روی این مسأله هستیم و همه چیز در مسیر درست است.”
شمس الدین حسینی، وزیر اقتصاد ایران که ۸۰ درصد درآمد آن از صادرات نفت است، روز پنج شنبه گفت: “اعمال این تحریم ها درواقع به مانند یک جنگ اقتصادی علیه ماست. دشمنان نتوانستند مردم ما را مهار کنند و اکنون می خواهند اقتصاد ما را مهار سازند.” ازنظر فرانسوا نیکولو، سفیر سابق فرانسه در ایران، “اطلاعات ارائه شده توسط آلن ژوپه جدی است و نتیجه اتفاق نظر در میان کشورهای اروپایی است”.
یک خبر خوب
توقف خرید نفت از ایران باعث خواهد شد که عربستان سعودی و کشورهای خلیج فارس این کمبود را جبران کند. درواقع این کشورها در این مورد به اروپا ضمانت داده اند. حال آنکه ازنظر تیری کوویل، اقتصاددان، چنین سناریویی فاجعه بار خواهد بود. این مسأله الزاماً موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت هر بشکه نفت خواهد شد. اقتصاد جهانی که از قبل درگیر بحران است، به سختی این مسأله را هضم خواهد کرد. البته توافق در اروپا برای واشنگتن، که بیش از ۳۰ سال است دیگر نفتی از ایران نمی خرد، “یک خبر خوب” بوده. ویکتوریا نالند، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اعلام کرد: “ما دوست داریم این تدابیر تنها توسط متحدان نزدیک مان در اروپا اتخاذ نشود، بلکه همه کشورهای جهان چنین تصمیمی بگیرند.”
به نظر می رسد که این رویکرد ازهم اکنون محکوم به شکست است. زیرا اگر جمهوری اسلامی تنها ۱۸ درصد از صادرات نفتی خود را به اروپا بفروشد [۵ درصد نیازهای اروپا]، اکثریت صادرات آن به جانب آسیا، به ویژه چین [۲۰ درصد] و هند [۱۶ درصد] است که به شدت نیاز به نفت دارند و نمی توانند از این منبع چشم پوشی کنند. به علاوه، اگر تحریم اروپا نیز به تصویب برسد، این بدین معنی نیست که آسیا مجبور است واردات نفتی خود از ایران را متوقف سازد. فرانسوا نیکولو می گوید: “این اقدام درواقع به مانند ضربه شمشیری در داخل آب است. اگر ایران فروش نفت خود را در اروپا ازدست بدهد، افزایش قیمت نفت این موضوع را جبران خواهد کرد.”
بی ثبات کردن حکومت ایران
از یک ماه پیش نوع دیگری از تحریم نیز در دو طرف اقیانوس اطلس شنیده می شود: ممنوعیت هرگونه مبادله با بانک مرکزی ایران. ایالات متحده روز شنبه پس از اعلام اینکه “دارایی های هر نهاد مالی را که با بانک مرکزی ایران در زمینه نفت همکاری کند توقیف خواهد شد”، موجب خشم حکومت تهران گردید. با این حال به نقل از یک منبع دیپلماتیک، “رییس جمهور اوباما در پشت صحنه نخواهد گذاشت کنگره آمریکا تحریم بانک مرکزی ایران را به تصویب برساند، زیرا این مسأله پیامدهای غیرقابل پیش بینی ای دارد که می تواند بر اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد”.
با اینکه اجرای چنین تحریمی سخت به نظر می رسد، ولی همکاری ها در فرانسه همچنان در سطح کشورهای اروپایی درجریان است. فرانسوا نیکولو در اشاره به تأثیر و قابلیت این تحریم ها می گوید: “توقیف دارایی های ایران در خارج یعنی توقیف پول این کشور. ۳۲ سال تحریم ازسوی آمریکا و ۵ سال تحریم ازسوی اروپا علیه جمهوری اسلامی هیچ نتیجه ای دربر نداشته. درحقیقت، این تحریم ها بیشتر باعث ایجاد بی ثباتی در حکومت جمهوری اسلامی می شود تا اینکه برنامه هسته ای این کشور را متوقف سازد.”
منبع: لوپوئن، ۵ ژانویه
