هوارد لافرانچی
ایران از قصد خود برای سرعت بخشیدن به غنی سازی اورانیوم و انتقال بخشی از تأسیسات غنی سازی خود از مناطق صحرایی به تأسیسات کوهستانی با قابلیت دفاعی بیشتر خبر داد. این اخبار سبب به راه افتادن گمانه زنی های متنوعی در خصوص اهداف هسته ای ایران شده است.
برخی از کارشناسان هسته ای می گویند اگر مقامات ایران اعلام علنی این خبر را بعد از نشست وزیران روز چهارشنبه انجام داده باشند، در این صورت منظور از آن آماده سازی دنیا برای پذیرش این نکته است که ایران در نهایت یک سلاح هسته ای تولید می کند.
گمان دیگر این است که طرح ساخت سانتریفوژهای غنی ساز اورانیوم با درجه خلوص و کارآیی بیشتر در تأسیسات واقع در منطقه کوهستانی نزدیک قم، نشان می دهد ایرانی ها در تدارک برنامه ای هستند که قادر به مقاومت در برابر بمباران نهایی اسرائیلی ها و آمریکایی ها باشد.
صرفنظر از گمانه زنی ها، آنچه اشکار شده این است که ایران مصمم به افزایش تولید اورانیوم با درجه خلوص 20 درصد است تا گزینه های پیش روی خود در مواجهه با تقاضای بین المللی برای توقف غنی سازی را بیشتر کند.
هنری سوکولسکی مدیر اجرایی مرکز آموزش سیاست عدم اشاعه سلاح های هسته ای در واشنگتن گفت: آنها در حال کاستن از زمان تصمیم گیری، در فاصله تدارک اورانیوم غنی شده لازم برای آغاز ساخت تسلیحات هسته ای و آغاز عملی ساخت یک بمب هسته ای هستند.
وی افزود: “ما خودمان را گول می زنیم و فکر می کنیم خیلی زمان در اختیار داریم. این درحالی است که ایرانی ها مصمم به رسیدن به نقطه ای هستند که بتوانند در زمانی کوتاه تصمیم های بسیار حیاتی بگیرند.”
عامل بازدارنده دیگر برای نشان دادن واکنش در برابر ایران این است که هیچ کس نمی داند آیا ایران قصد واقعی و یا توانمندی فنی لازم برای تشدید غنی سازی را دارد یا خیر.
دارل کیمبل مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات از واشنگتن گفت: “با زیر نظر داشتن ایران در این روند از سال 2002 تا کنون به آن مطمئن هستیم که آنها اعلامیه های زیادی نظیر صادر کرده اند که مفاو برخی از آنها را انجام داده اند و برخی را نه “.
تمایل به گنده گویی در باره گام های بعدی برنامه هسته ای ایران، خصوصاً با ویژگی های محمود احدمی نژاد جور در می آید. ضمناً اوضاع سیاسی نابسامان داخلی دولت احمدی نژآد در داخل کشور می تواند تا حدی توجیه کننده اعلان این خبر باشد.
آقای کیمبل گفت: “این بلوف و اغراق است و سخنان گفته شده در این شرایط، آشکارا برای جمع و جور کردن دولتی است که از داخل دچار شکاف شده است”.
در عین حال، این بیانیه دارای مخاطب بین المللی نیز هست. وی خاطر نشان کرد آژانس بین المللی انرژی هسته ای به تازگی “محکم ترین گزارش خود” را علیه برنامه هسته ای ایران منتشر کرده است.
کیمبل گفت: “این واکنش به تصمیم های ایران است که مصمم به گسترش توانمندی غنی سازی ، علیرغم دشوار های پیش رو به نظر می رسند بنابراین باید در انتظار تحریم ها و انزوای بیشتر و بیشتر هم باشند.”
کارشناسان اطلاعاتی غرب عموماً می گویند روند پیشرفت هسته ای ایران در نتیجه تمهیدات اقتصادی و تحریم های سازمان ملل، مهار واردات دانش فنی و ماشین آلات توسط ایران و مأموریت مخفیانه غرب برای آلوده ساری برنامه هسته ای ایران با بدافزار رایانه ای موسوم به استاکس نت، کند شده است.
کیمبل گفت بیانیه ایران “دنیا را در حالت هوشیاری” نسبت به نیات خود نگه می دارد. وی افزود به دلیل کمبود نشانه هایی دال بر پیشرفت کشور در مسیر این نیات، این بیانیه از بروز لحظه ای حیاتی خبر نمی دهد.
وی گفت: “هنوز زمان برای رسیدن به راه حل دیپلماتیک وجود دارد.” وی افزود جامعه بین المللی باید به دنبال “محدود ساختن حجم تأسیسات هسته ای” ایران باشد و “از این کشور بخواهد نظارت وسیعتر بر تاسیسات خود را بپذیرد.”
منبع: کریستین ساینس مانیتور- 11 ژوئن
