یک روز پس از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون موافقت وی با “نرمش قهرمانانه” در دیپلماسی٬ دولت روحانی گفته است که از این مساله به خوبی استفاده خواهد کرد. هم‌زمان اصول‌گرایان مشغول رمزگشایی از سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی هستند.
محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت، سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی را “بسیار سنجیده” توصیف کرد و گفت: “دکتر روحانی و وزارت امور خارجه در مذاکرات خود همین منویات رهبری را لحاظ می‌کنند”.
نوبخت اضافه کرده است که رهبر جمهوری‌اسلامی همواره بر این عقیده بود که “مذاکرات هسته‌ای باید با تدبیر مدیریت شود” و اگر غیر از این بوده، او “تذکرات لازم را داده است”.
نوبخت اضافه کرده است که “قطعا با توجه به صراحت رهبری، این موضوع از سوی مجریان دولت به صورت قوی مورد ملاحظه قرار می‌گیرد”.
وی روز گذشته در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران گفته است: “عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است اما همه این رفتارها باید در چارچوب چالش اصلی فهم و درک شود… با مساله‌ای که سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است اما با پایبندی به یک شرط اصلی”.
“نرمش قهرمانانه” یادآورکتابی است که خامنه ای سالها پیش از انقلاب و پیرامون معاهده صلح میان امام دوم شیعیان و حکومت أموی٬ ترجمه کرده بود. وی در این کتاب که با عنوان “صلح امام حسن” منتشر شده٬ این صلح را “پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ” توصیف کرده بود.
همین پیشینه باعث شده است که فعالان سیاسی٬ روی آن تاکید کنند و سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی را تلاش وی برای تئوریزه کردن توافق با غرب توصیف کنند.
وب‌سایت عصر ایران٬ نزدیک به محمدباقر قالیباف٬ در همین زمینه نوشته است: “آیا اشاره ظریف و گذرای رهبر معظم انقلاب به این که «معتقدم به آنچه سال ها پیش نرمش قهرمانانه نامگذاری شد» یادآوری عنوان جانبی همان کتاب در ۴۴ سال پیش و صحه گذاری غیر مستقیم بر سیاست تنش زدایی و صلح طلبی نیست که با شیوه های جدید توسط دولت دکتر حسن روحانی دنبال می شود؟ اقتضای رهبری و تجربه ۳۴ ساله البته افزودن قید «به یاد داشتن حریف و دشمن» است”.
این برداشت البته مورد تایید تمام اصول‌گرایان نیست. محمدرضا نقدی٬ فرمانده بسیج٬ در این زمینه چنین گفته است: “این سخنان به قدری واضح است که برای هیچ فرد خردمندی هیچ جای تردیدی باقی نمی گذارد که از دیدگاه معظم له نه تنها مقاومت و ایستادگی در مقابل دشمن و نفی کامل حاکمیت امریکا بر جهان با قاطعیت کامل ادامه دارد بلکه روند پیروزی های مستمر انقلاب اسلامی بر امریکا در منطقه و در عرصه جهانی ادامه خواهد یافت… بعضی کسانی که دیروز آقا در بیان خود، آنها را به عنوان واداده و پشیمان یاد فرمودند سعی می کنند واژه نرمش قهرمانانه را از کل سخنان دیروز ایشان جدا کنند و از آن به عنوان تکرار صلح امام حسن (ع) یاد کنند. این جماعت سالها پیش در محافل خودشان ضمن توطئه چینی گفتند اگر با انجام فلان کار پشت رهبری را خالی کنیم ایشان هم مجبور است مثل امام حسن(ع) با دشمن صلح کنند که رهبری همان ایام جواب آنها را خیلی قاطع دادند”.
به گفته نقدی “صلح امام حسن یک اقدام مقدس، هوشمندانه و الهی است و به آن افتخار می کنیم ولی آن مورد مربوط به روزگاری است که مردم دور و بر ولایت را به خاطر بی بصیرتی رها کردند و سرداری برای مقاومت نمانده بود، نه برای مردم قهرمان، دلاور و بصیر ایران که با همه وجود در صحنه اند و هر جوان بسیجی شان سرداری پا به رکاب برای فتوحات بزرگ است”.
از سوی دیگر محمدجواد لاریجانی٬ دبیر ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه٬ در این زمینه گفته است: “به کار بردن اصطلاح نرمش قهرمانانه از سوی مقام معظم رهبری بیانگر آن است که این واژه بجا و در زمان خود انتخاب شده است؛ البته برداشت من این است که نرمش قهرمانانه، مطالبه رهبری از دستگاه دیپلماسی است و اینکه دیپلماسی نظام باید در جایگاهی قدرتمند قرار گیرد”.
روزنامه اصول‌گرای رسالت - نزدیک به حزب موتلفه - هم در این زمینه چنین نوشت: “در وضعیت کنونی دیپلمات ها و مذاکره کنندگان ما با توسل به این ظرفیت سرشار درونی می توانند جبهه عدالت خواهی و زیاده طلبی و ظلم را برای افکارعمومی قابل تشخیص کنند و طلایه داران ظلم و بی عدالتی را در اذهان جهانیان محکوم نمایند. آمریکا، رژیم صهیونیستی و حامیان استکباری این غده سرطانی پیش قراولان ظلم و بی عدالتی در جهان هستند. جنایتهای اشغالگران آمریکایی و اسرائیلی در سوریه، عراق، فلسطین، افغانستان، پاکستان و… در تاریخ بشری بی سابقه است. بدون عدالت طلبی و مقابله با ظلم، هیچ نرمشی قهرمانانه نیست و هیچ انعطافی به نتیجه نمی رسد چرا که این راه را ما در دوره اصلاحات تجربه کردیم و نتیجه ای نگرفتیم و امروز نیز آزموده را آزمودن خطاست”.
هم‌زمان وب‌سایت‌های اصول‌گرا٬ اقدام به بازنشر سخنانی از رهبر جمهوری‌اسلامی کرده و برای تبیین مفهوم “نرمش قهرمانانه” تلاش کرده‌اند. این رسانه‌ها با اشاره به سخنرانی رهبر جمهوری‌اسلامی در سال هفتاد و پنج٬ به بخشی از سخنان وی اشاره کرده و نوشته‌اند: “نمایندگان سیاسی جمهوری اسلامی ایران در جهان باید تیزتر از شمشیر، نرم‌تر از حریر و سخت‌تر از سنگ و پولاد باشند. عرصه سیاست خارجی میدان نرمشهای قهرمانانه است، اما نرمشی که در برابر دشمن تیز باشد. بنا بر این دیپلمات های ما باید در مواضع اصولی خود مستحکم بایستند و استقامت و پایمردی حضرت امام خمینی (رض) را الگوی خود قرار دهند”.
به نوشته‌ی این رسانه‌ها٬ سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی نشان‌دهنده آن است که “نمایندگان سیاسی جمهوری اسلامی باید نرمشی تیزتر از شمشیر و سخت تر از پولاد و سنگ داشته باشند و بر مواضع اصولی خود مستحکم بایستند و استقامت و پایمردی امام(ره) را الگو قرار دهند. هدف کشتی گیر، غلبه نهایی بر رقیب و نرمش یک تاکتیک موقت است که هیچ نسبتی با عقب نشینی ندارد. «واگذار کردن بازی به رقیب به امید برد در آینده» را نمی توان نرمش نامید، در جریان همین بازی کنونی باید نرمش تاکتیکی به خرج داد و پیروز از میدان خارج شد”.
این سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی در حالی نقل شده است که برخی ناظران سیاسی، سخنرانی دیگری از آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۷۹ را یادآوری می کنند که با ادبیاتی متفاوت از ادبیات امروز سخن گفته بود: “من به شما عرض کنم که امروز دشمن قادر نیست. امروز به برکت ملتِ هوشیاری مثل ملت ایران، به برکت افکار برانگیخته ای مثل افکار ملت ایران، به برکت انقلاب بزرگی مثل انقلاب اسلامی ایران، نه امریکا و نه بزرگتر از امریکا- اگر در قدرتهای مادّی باشد- قادر نیستند حادثه ای مثل حادثه صلح امام حسن را بر دنیای اسلام تحمیل کنند. این جا اگر دشمن زیاد فشار بیاورد، حادثه کربلا اتّفاق خواهد افتاد”؛ گذشت ۱۳ سال از این سخنان اما شرایط را مشابه آنچه رهبر جمهوری اسلامی “حادثه کربلا” خوانده بود نشان نمی دهد و تعبیر “نرمش قهرمانانه” می تواند نشانه رسیدن به وضعیتی باشد که آیت‌الله خامنه‌ای آن را “حادثه صلح امام حسن” توصیف کرده بود.
