درحالی که سازمان ملل خود را آماده مذاکره ای دیگر بر سر تحریم های ایران می کند، موضع چین اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. هنگام بحث در شورای امنیت بر سر بحران هسته ای ایران، آرای روسیه، ترکیه و برزیل نیز مهم خواهد بود. با این حال، اگر چین تصمیم به وتوی بسته تحریمی جدید آمریکا بگیرد، همه چیز تمام خواهد شد. از سوی دیگر اگر آنها با غرب بر سر کنترل برنامه هسته ای ایران به توافق برسند، وضع تحریم های جدید تقریباً قطعی خواهد بود. همه طرفین، از دیپلمات های آمریکائی گرفته تا مقامات اسرائیل به پکن سفر کرده اند تا به عملی شدن این تصمیم کمک کنند.
گفته می شود ممکن است چینی ها با تنبیهات جدید موافقت کنند. با این حال به نظر می رسد آنها با آنچه هیلاری کلینتون به عنوان “تحریم های زمین گیر کننده” خوانده بود، کنار نیایند. در آن ن صورت، حتی تنبیهات جدید سازمان ملل نیز نمی تواند به هدف کمکی بکند. ایران به بمب نزدیکتر می شود و خاورمیانه به یک جنگ جدید و یا یک مسابقه تسلیحاتی خطرناک و تشنج آفرین بر پا خواهد شد.
مشکل اینجاست که ظاهراً چین از پرونده ایران به عنوان یک کارت در بازی پوکر دیپلماتیک با آمریکا استفاده می کند. رابطه ای که از تغییرات آب و هوایی تا واحد ارزی را نیز دربرمی گیرد. اگر چینی ها حاضر بشوند کمی درباره مسأله ایران کوتاه بیایند، فشار موجود در سایر حوزه ها هم کم می شود، زیرا آنها واقعاً قبول دارند برنامه هسته ای ایران یک تهدید فوری برای ثبات بین المللی است.
موضع آرام و به دور از شتاب چین در برابر معضل ایران، ابعاد و دلایل متعددی دارد. جستجو برای منابع انرژی اکنون در کانون سیاست خارجی چین قرار گرفته است و ایران تأمین کننده باارزش نفت و گاز طبیعی در دنیاست. علاوه بر آن، چین خود را در موضع دفاع از حق حاکمیت کشورهای در حال توسعه قرارداده است و به همین دلیل با اکراه در گفتگوهای مربوط به اعمال تحریم علیه ایران، آن هم به سرپرستی آمریکا، وارد شده است. ضمناً ممکن است چینی ها سیاست آمریکا در قبال ایران را دارای انگیزه ای از جنس استیلا بر خلیج فارس ارزیابی کنند.
استدلال چین هر چه که باشد، این کشور با حمایت نکردن از وضع تحریم های سخت تر علیه ایران دچار اشتباه می شود. این تحریم ها، محاصره تسلیحاتی و تنبیهات کارآمد علیه صنعت انرژی ایران را نیز دربر می گیرند. اگر جلوی برنامه هسته ای ایران به کمک ابزارهای صلح جویانه گرفته نشود، امکان به راه افتادن یک جنگ جدید در خلیج فارس بیشتر می شود.
وقوع چنین جنگی، تأمین نفت و گاز از کل منطقه خلیج فارس و نه فقط ایران را با وقفه روبرو می کند. بهای نفت سر به فلک خواهد کشید. چین هم به عنوان یکی از بزرگترین مصرف کننده های سوخت فسیل وارداتی، جزء اولین کشورهایی خواهد بود که از این وضع صدمه می بیند.
منبع: فایننشیال تایمز- 25 آوریل
