به گزارش مقامات، پیش از مذاکرات هفته آینده ژنو، ایران در حال آماده کردن بسته پیشنهادی برای توقف تولید سوخت هستهای نزدیک به درجه ساخت سلاح است. تهران در عوض خواهد خواست که آمریکا و اتحادیه اروپا تحریمها را کاهش دهند.
یکی از دیپلماتهای سابق غرب که در هفتههای گذشته با دیپلماتهای ایرانی در تماس بوده گفته است: “ایران آماده است تا با یک بسته قوی به ژنو برود. اینها شامل محدود کردن تعداد سانتریفیوژهای فعال، میزان غنیسازی و بازرسیها است.”
بسته دولت جدید روحانی میتواند به حل بنبست هستهی ایران کمک کند و روابط دیپلماتیک بین واشنگتن و تهران را نزدیکتر کند. اما همچنین میتواند اتحاد آمریکا و قدرتهای دیگر بینالمللی را نیز در دیدار با دیپلماتهای ایرانی در ژنو مورد آزمایش قرار دهد.
به گفته مقامات آمریکا و خاورمیانه، با عدم توقف کامل غنیسازی، بسته ایران میتواند موجب ایجاد اختلاف بین آمریکا و متحدان این کشور در خاورمیانه نظیر عربستان و امارات شود که علیه بهبود سریع روابط با ایران هشدار دادهاند.
مقامات گفتهاند، قرار است ایران اجازه بازرسیهای بیشتر از تاسیسات خود را نیز بدهد. ایران تعطیلی تاسیسات فردو در نزدیکی قم را نیز مورد بررسی قرار میدهد.
آخرین مذاکرات هستهای دو ماه قبل از انتخاب روحانی در تهران صورت گرفت. در آن زمان گروه 1+5 پیشنهاد داد در عوض توقف غنیسازی 20 درصدی و تعطیلی فردو، تحریمهای صنایع پتروشیمی و فلزات ارزشمند را بردارند. دیپلماتهای آمریکایی و اروپایی میگویند ایران هرگز رسما به این پیشنهاد پاسخ نداده است.
روسیه و چین به آمریکا و اتحادیه اروپا فشار میآورند که برای رسیدن به توافق با دولت روحانی تحریمها را کاهش دهند. بریتانیا نیز از ایران خواسته است پیش از کاهش تحریمها، حجم فعالیتهای هستهای خود را کم کند.
در این میان ایران و آمریکا رابطه مستقیم را در هفتههای اخیر بهبود بخشیدهاند. باراک اوباما به عنوان اولین تماس مستقیم بین روسای جمهور دو کشور بصورت تلفنی با حسن روحانی گفتگو کرد.
محمدجواد ظریف وزیرخارجه ایران مسئول مذاکرات هستهای ایران است. او گفته است که دولت جدید ایران میخواهد مذاکرات را ادامه دهد. وی در نیویورک گفت بسته جدیدی توسط ایران ارایه خواهد شد.
اسرائیل به تکرار تهدید کرده که فردو را بمباران خواهد کرد چون اعتقاد دارد که در این تاسیسات زیرزمینی اورانیوم برای ساخت سلاح غنیسازی میشود. این تاسیسات زیر نظر سپاه پاسداران است که به گمان مقامات آمریکایی دیپلماتهای ایرانی روی آن کنترلی ندارند.
آقایان روحانی و ظریف گفتهاند که ایران با تعلیق تمام تولید سوخت هستهای را که شامل اورانیوم 3 و 5 درصدی است موافقت نخواهد کرد. این سوخت برای مصارف انرژی مناسب است و استفاده نظامی ندارد.
بنیامین نتانیاهو در سازمان ملل گفت کشورش نمیتواند ادامه غنیسازی ایران در هر درجهای را قبول کند. مقامات ارشد دولت اوباما نگفتهاند که آمریکا ادامه غنیسازی ایران در خاک خودش را قبول میکند یا نه. وندی شرمن، معاون وزارت خارجه آمریکا و مذاکرهکننده آمریکا با ایران هفته گذشته به سنا گفت: “تنها چیزی که میتوانم بگویم تکرار گفته رئیسجمهور آمریکا است که: ما به حق مردم ایران برای داشتن انرژی صلحآمیز هستهای احترام میگذاریم.”
منبع: وال استریت ژورنال -اکتبر 2013