رسا قاضی نژاد
یادداشت 907 کلمه ای ابتدای هفته “مسیح علی نژاد”، روزنامه نگار و وبلاگ نویس، با عنوان “آواز دلفین” هرچند قرار بود نقدی باشد بر مشکلات اقتصادی مردم و راهکارهای نامناسب دولت برای حل آن، اماپس از انتشار به یکباره به “یادداشتی موهن” تبدیل شد تا در این هفته، رسانه های اصولگرا بخشی از وقت خود را به حمله به نویسنده این یادداشت اختصاص دهند؛ در این میان برخی مانند کیهان نوشته های این روزنامه نگار را “لجن پراکنی” خواندند و برخی دیگر نیز مانند مشاور احمدی نژاد، عذرخواهی های پس از چاپ این مقاله را ستودند.
روز شنبه وقتی که “اعتماد ملی”، روزنامه ارگان حزب آقای کروبی بر روی دکه ها قرار گرفت، یادداشتی در آن وجود داشت که شیخ کروبی آن را نپسندید و “سخت برآشفت”. اینچنین بودکه شماره روز یکشنبه این روزنامه و برخی سایت ها “عذرخواهی” کروبی از مردم ایران را منتشر کردند: “من وظیفه خود می‌دانم که از مردم ایران و نیز کسانی که در این مقاله به آنها اهانت شده است پوزش بخواهم.“
پیرو عذرخواهی کروبی، منتجب نیا، قائم مقام حزب اعتماد ملی نیز عذرخواهی کرد و گفت: “متاسفانه برخی از قلم به دستان که در این روزنامه کار می‌کنند گاهی اوقات اشتباهاتی را مرتکب می‌شوند و ادبیات آنها برخلاف مشی حزب اعتماد ملی است و تاکنون بر اثر این نوع اشتباهات چندین بار دبیرکل حزب و بنده به عنوان قائم مقام نسبت به این نوع گفتارها و نوشته‌های توهین آمیز واکنش نشان داده و مجبور به عذرخواهی شده‌ایم.“
اما “آواز دلفین ها” چه بود ؟ علی نژاد در نوشتار خود نوشته بود “… این روزها که ساکنان قوای اجرایی و تقنینی ابایی از اعتراف به کمرشکن شدن گرانی و تورم در معیشت مردم ندارند و رئیس دولت تورم را «طعم تلخ» تعبیر می‌کند و وزیر بازرگانی هم در پاسخ به اعتراضات نمایندگان در صحن علنی مجلس، گرانی را«غیرقابل کنترل» می‌خواند شاید همدلا‌نه‌تر بتوان حکایت غریب احتیاج و آواز دلفین‌ها را به حکایت غریب‌تر احتیاج و نیاز ملتی که اینک به گرد رئیس‌جمهورشان در سفرهای استانی حلقه می‌زنند تعمیم داد و از پیشداوری‌ها و متهم شدن به جنگ روانی‌و سیاه‌نمایی‌ها نهراسید. دست‌هایی که در آسمان استان‌ها می‌چرخد تا موج نامه‌ها و شکوه‌های ملتی را پارو کند تداعی‌گر چیست؟ جمعیتی که مشفقانه و مشتاقانه به گرد دومین شخص کشور در سفرهای استانی حلقه می‌زنند تداعی‌گر کدامین نیاز و احتیاج هستند؟…“
و همچنین: “…و اما اینک در شرایطی که ناشران، نویسندگان، صاحبان اندیشه متفاوت با جریان حاکم، دانشجویان، استادان محذوف از دانشگاه، زنان مطرود جنبش‌های اجتماعی، رانده‌شدگان از عرصه سیاسی و حزبی، منتقدان خودی و غیرخودی اعم از اصلاحطلبان ردصلا‌حیت‌شده، وزرای برکنارشده، مدیران مستعفی، همراهان حذف‌شده دولت و در نهایت جمعیت مایوس و خاموشی که صدایی از آنان در آخرین انتخابات کشور به گوش نرسیده است، هیچ سهمی در نامه‌نگاری به رئیس‌جمهور ندارند، به راحتی میتوان کنکاش کرد که جمعیت حلقه‌زده به گرد رئیس‌جمهور چه کسانی هستند، چه آواز تلخی را برای رئیس دولت می‌خوانند و چه می‌خواهند…“
یادداشت مسیح علی نژاد با عنوان “آواز دلفین ها” را اینجا بخوانید
تدارک فارس!
پس از واکنش سران اعتماد ملی، هرچند شهاب نیوز و عصر ایران عذرخواهی کروبی و منتجب نیا را منعکس کردند اما در دیگر سو، یعنی در ضلع شمالی چهارراه کالج، خبرگزاری فارس سخت مشغول تدارک مصاحبه هایی بود که در یک چیز مشترک بودند : “محکومیت یادداشت اخیر اعتماد ملی”.
خبرگزاری فارس ابتدا خبری با عنوان “توهین نویسنده دوم خردادی به ملت و رئیس جمهور و عذرخواهی کروبی” منتشر کرد و در متن خبر نوشت: “این نویسنده که به دلیل پاره ای مسائل سه سال قبل با تقاضای 60 نماینده از مجلس اخراج شد، دیروز در مقاله ای با عنوان آواز دلفین ها به ملت و رئیس جمهور اهانت کرد.وی که در شیوه نگارش خود به جای برخورد علمی و کارشناسی معمولا از ادبیات تمسخرآمیز استفاده می کند، ملت ایران را در سفرهای استانی رئیس جمهور به دلفین‌های دنبال نان و شیرینی و رئیس جمهور را به جوانی مغرور که غذای دلفین‌ها را تامین می کند، تشبیه کرده بود.”
فارس همچنین در معرفی مسیح علی نژاد نوشت: “وی خبرنگار سابق روزنامه همبستگی، خبرنگار پارلمانی سابق خبرگزاری کار ایران [ایلنا] و نویسنده کنونی روزنامه اعتماد ملی و سایت روزنا و همچنین نویسنده برخی سایت های ضد انقلابی می باشد. وی مدتی بعد از اخراج از مجلس هفتم به انگلیس و اسپانیا رفت. هم اکنون درلندن زندگی می کند و هر از چند گاه به تهران می‌آید و اخیرا پس از مصاحبه با سید محمد خاتمی تلاش کرده بود که با محمود احمدی‌نژاد و علی لاریجانی گفتگو کند که به دلیل سوابقش با درخواست وی موافقت نشده است.“
پس از این خبر مقدماتی، چند اظهارنظر بر روی خبرگزاری فارس قرار گرفت.
- پس از پایان تعطیلات یک هفته‌ای مجلس بررسی توهین خبرنگار روزنامه اعتماد ملی به ملت ایران در کمیسیون فرهنگی و فراکسیون مطبوعات مجلس بررسی شود، گفت: عذرخواهی خبرنگار کفایت نمی‌کند چون رفتار خبرنگار مذکور مسبوق به سابقه است. عذرخواهی خبرنگار اعتماد ملی کفایت نمی‌کند و باید با توهین‌کننده برخورد قانونی شود.[ سعید ابوطالب]
- بعد از اینکه کادر روزنامه و همکاران مطبوعاتی آقای کروبی در روزنامه حزب اعتماد ملی مشخص شدند، همان موقع آقای توکلی یک نامه‌ای را به آقای کروبی به عنوان مدیر مسئول روزنامه نوشت و نسبت به وجود عناصر نفوذی در روزنامه که منجر به موضع‌گیری‌های غیرمنصفانه می‌شود، هشدار داد، اما به جای اینکه این تذکر مشفقانه مورد توجه قرار گیرد و اصلاح داخلی کنند برخورد سیاسی با مساله کردند.نفوذ لائیک‌ها و فتنه‌انگیزانی که به بهانه تخریب دولت نهم و مجلس هفتم اساس نظام را نشانه رفته‌اند، آقای کروبی را تهدید می‌کند.[الیاس نادران]
- روزنامه‌نگار ضمن بیان حقیقت باید ادب را که شرط لازم روزنامه‌نگاری است، رعایت کند و به تحقیر مردم نپردازد اما اگر قلم روزنامه‌نگار آلوده به الفاظ یا عباراتی شد که ناصواب بود و آموزش منفی برای جامعه داشت، چنین فردی به طور اتوماتیک خود ر ا از گردونه کار حرفه‌ای مطبوعاتی خارج می‌کند. نشریه‌ای که چنین فردی در آن مشغول به فعالیت است و چنین مطالبی را منتشر می‌کند نشریه‌ای زرد است.[ امیر محبیان[
- چنین یادداشت‌هایی بسیار بی‌رحمانه و توهین به مردم و شعور آنهاست. استقبال بی نظیر مردم از مسئولین خدمتگذار خود نشان دهنده آن است که آنها، مسئولین کشور را دوست دارند.[حسین نوش‌آبادی، رئیس فراکسیون مطبوعات مجلس]
- از روزنامه اعتماد ملی که زیر پرچم و حمایت آقای کروبی منتشر می‌شود انتظار بود که دقت بیشتری نسبت به ارائه مطالب و گزینش خبرنگاران داشته باشد. احمدی نژاد با همه خوبی‌ها و کاستی‌هایش رئیس جمهور و سمبل کشور است و نباید به خود اجازه داد که با این شخصیت و چهره ملی اینگونه رفتار شود.[ محمد زارع فومنی رئیس ائتلاف اصلاحطلبان جوان]
شاه بیت این حملات را هم “صبح صادق” نشریه سپاه نوشت که یادآورشد: “عذرخواهی کفایت نمی کند”
در این نوشتار که مطابق سرمقاله های اخیر صبح صادق، توسط “رضا گرمابدری” نوشته شده، آمده بود: “سوالی که در پی این اقدام سخیف اذهان را آزار می دهد این است که آیا چنین عذرخواهی این موضوع مهم- که اگر بی سابقه نباشد بسیار کم سابقه است - را کفایت می کند؟… در سرزمین اسلامی ایران هیچ دستی برای سیر شدن شکم به سمت و سوی مسئولان دراز نمی شود. مناعت طبع این ملت رشید به او اجازه رفتار دون مایگان را نمی دهد.”
و در نهایت سرمقاله نویس صبح صادق درخواست کرد: “متن مورد بحث یکی از گستاخانه ترین این ابراز خشمهاست، از این رو مجددا تاکید می شود جناب کروبی این عذرخواهی کفایت نمی کند، چاره ای دیگر می یابد نمود.”
پس از این بود که مسیح علی‌نژاد یادداشتی در روز یکشنبه اعتماد ملی نوشت : “ نه به عنوان یک روزنامه‌نگار بلکه به عنوان یک ایرانی آنگاه که در قاب تلویزیون کوچک خانه‌ام فریاد و فوج‌نامه‌های روانه شده به سمت رئیس‌جمهور کشورم را می‌دیدم به جای آنکه مست و مدهوش حضورشان به گرد آقای رئیس شوم یاد نیاز و احتیاجی که به خاطرش فرسنگ‌ها ره می‌پیمایند تا نامه‌ای را تقدیم دولتمردی کنند افتادم و به همین سادگی دانستم که به جز من، خود او نیز تاب بی‌تابی ملتی نیازمند را ندارد و چه‌بسا در تنهایی‌اش بر کنسرت غم‌انگیز گرسنگی و گردن کجی و گریه آنان که به استقبالش آمده‌اند اشک می‌ریزد. در قاموس بشر هر چقدر هم که مقایسه انسان با سایر موجودات توهین تلقی شود به گمانم مقایسه دلفین‌های معصومی که در اوج نیاز جز زیبایی و طنازی هدیه‌ای به انسان نداده‌اند نمی‌تواند رنجی را برانگیزد. با این همه اگر برای روایت وفاداری مردم نیازمند به رئیس دولت، تصور کوچکی از توهین در ذهن تداعی شده است، به پاس صبوری همان ملت نیازمندی که بی‌نیازی از غیر را مشق می‌کنند و دست نیاز جز به سوی صاحبخانه دراز نمی‌کنند من نیز سر تعظیم فرود می‌آورم…“
مطلب دوم مسیح علی نژاد را با عنوان “جانب حرمت نگه نداشتیم” اینجا بخوانید
اما این یادداشت مسیح نیز بر آتش انتقادات افزود چنانکه “رجا نیوز” آن را “توهینی دوباره” نامید. عصر ایران نیز جریان مقاله های اخیر علی نژاد را مرتبط با تغییر و تحول در اعتماد ملی دانست و تحلیل کرد: ”با جدی شدن احتمال حضور محمد قوچانی در روزنامه اعتماد ملی بین اعضای شورای سردبیری این روزنامه اختلاف نظر بالا گرفته تا حدی که برخی معتقدند انتشار اینگونه مطالب تند علیه دولت به صورت هدفمند انجام می شود چون برخی حاضرند روزنامه اعتماد ملی توقیف شود اما به دست تیم قوچانی نیفتد!“
ورود “ایران” و “کیهان”
ایران روز یکشنبه سرمقاله خود را به نقد یادداشت علی نژاد اختصاص داد و در نوشتاری با عنوان “آواز دلفین‌ها یا منطق طوطی طاس”، یادآور شد: “…نویسنده این نوشتار موهن که تا چندی پیش به دعوت رسانه های انگلیسی به این کشور رفته و مدت مدیدی یادداشت هایش برای ارگان اعتماد ملی را از لندن ارسال می نمود، در این نوشته همچنین با افزودن به توهین هایش به مردمی که به زعم وی از دانشگاهیان و نخبگان در میانشان یافت نمی شود[!] توهین های مکرری نیز به رئیس جمهور روا داشته و منطق طوطی مولانا را در «قیاس به نفس» به نمایش گذاشته است که: «در این رهگذر نیز چه بسا فضایی حاصل می شود که در بزنگاه های انتخاباتی وعده های چرب تری مانند پرداخت مستقیم یارانه ها به مردم، جمعیتی را بیشتر از به انجام و فرجام رساندن امور زیربنایی کشور به وجد می آورد.“
کیهان نیز روز دوشنبه نوشته علی نژاد را “انتقام گیری افراطیون حاکم بر این روزنامه از ملت رشید ایران تعبیر” کرد و نوشت : “بیش از یک سال است که رسانه ها و محافل اصولگرا با ارائه موارد مستند از انحرافات روزنامه اعتماد ملی خواستار آن شدند تا حجت الاسلام مهدی کروبی نسبت به اصلاح رویه این روزنامه اقدام نماید که متاسفانه تاکنون این درخواست بی پاسخ مانده است.“
کیهان همچنین نگارش این یادداشت علی نژاد را “لجن پراکنی” نامید و در معرفی سابقه وی نوشت”وی خبرنگار اخراجی یکی از خبرگزاری ها از مجلس می باشد و به دعوت بی.بی.سی در لندن به سر می برد”.
هرچند در هفته اخیر کمتر کسی به دفاع از مسیح علی نژاد پرداخت اما جالب توجه اینکه پس از انتشار یادداشت کیهان، ”جوانفکر”، مشاور مطبوعاتی احمدی نژاد در نامه‌ای به حسین شریعتمداری، مدیر مسوول روزنامه کیهان، نسبت به محتوی و ادبیات به کار گرفته شده در مطلبی که در این روزنامه با موضوع “عذرخواهی کروبی نسبت به چاپ مطلبی در روزنامه اعتماد ملی” منتشر شده، “انتقاد” کرد. وی در نامه خود نوشت: “آیا تخریب روحی و روانی یک زن خبرنگار یا نویسنده مطبوعاتی که به هر تقدیر نسبت به اصلاح مقاله اش اقدام کرده و در صدد جبران اشتباه خود برآمده است، می تواند حاکی از منش و روش اسلامی و انسانی باشد! مگر در توبه را خداوند به روی انسانها نگشوده است؟ ما چه حقی داریم که راه بازگشت و اصلاح را به روی دیگران ببندیم و با طرح برخی اتهامات، آنها را از جامعه طرد کنیم.“
جوجه اردک زشت
هرچند در این هفته خبرهای سیاسی از جمله انتقاد رییس مجلس و رییس جمهور از هم و همچنین بحث جانشینی وزرا از مباحث داغ مورد توجه رسانه ها بود اما در این میان مطبوعات اصولگرایان نیز از یادداشت “علی نژاد” غافل نشدند و یک روز پس از واکنش معاون رییس جمهور، کیهان اینبار در ستون “خبر ویژه” در مطلبی با عنوان ”افراطیون در اعتماد ملی چه می کنند؟”، نوشت: “یادداشت نویس روزنامه «اعتماد ملی» که درمحافل مطبوعاتی خود را «جوجه اردک زشت» معرفی می کند، به انگلیس رفت. «م. ع» که پیش از این خبرنگار پارلمانی یکی از روزنامه های زنجیره ای درمجلس هفتم بود، به سبب زیرپا گذاشتن شان حرفه ای روزنامه نگاری، از مجلس اخراج شد. وی اکنون در«حلقه ملکوت»!! به عنوان یکی از منابع اینترنتی رادیو فردا [ارگان رسمی سازمان سیا] و رادیو زمانه [ ارگان رسانه ای سرویس امنیت هلند] حضور دارد. این حلقه، با بودجه مصوب پارلمان هلند برای جنگ نرم رسانه ای با ایرانیان و جمهوری اسلامی ایران، تاسیس شد و مهدی خلجی [مشاور ارشد در موسسه واشنگتن، لابی پژوهشی اسرائیل درآمریکا]، مهدی جامی [مدیر رادیو زمانه، ارگان سرویس اطلاعات و امنیت هلند] و عباس معروفی [روزنامه نگار فراری] آن را اداره می کنند. «م. ع» همزمان با حضور در محافل مرتبط با سرویس های امنیتی اروپا و آمریکا، همچنان برای روزنامه اعتماد ملی نیز یادداشت های سیاسی می نویسد.“
روزنامه رسالت نیز که به طیف سنتی اصولگرایان متصل است در یادداشتی به قلم “محمد وامی” یادداشت مسیح علی نژاد را موجب “تاسف و تاثر” خواند و آن را ناشی از “رشک و حسد برخی جریان ها و گروها” دانست.در این نوشتار، رسالت استدلال کرده است: “رقیب برای پایین آوردن اعتبار و حیثت دولت و رئیس جمهور چون نمی‌تواند از طریق نقد قدرت ره به جایی ببرد به اهانت و مسخره کردن روی آورده است این رویکرد استیصال آنها را می‌رساند.“
پرتو سخن، نشریه وابسته به “مصباح یزدی نیز در مطلبی با عنوان “گروکشی یک خبرنگار برای مصاحبه با رئیس جمهور!“، در مورد یادداشت اخیر علی نژاد نوشته است: “م. ع خبرنگار جنجالی دوم خردادی که مدتی نیز در انگلیس اقامت داشته، اخیرا پس از بازگشت به ایران، در تماس های مکرری خواستار مصاحبه با دکتر محمود احمدی نژاد- رئیس جمهور- شده و برای قطعی شدن این مصاحبه نیز شگرد جالبی را در پیش گرفته است. وی در مصاحبه‌ای که با سید محمد خاتمی داشته، نظر او را درباره ویژگی‌های مثبت احمدی نژاد جویا شده که خاتمی در پاسخ، احمدی نژاد را به لحاظ کاری رئیس جمهوری بسیار پرکار و فعال توصیف کرده است، اما این خبرنگار تاکید دارد که این قسمت از اظهارات خاتمی را به شرطی منتشر می کند که بتواند با رئیس جمهور نیز مصاحبه اختصاصی داشته باشد.“
آواز دلفین ها در دنیای وبلاگ ها
مسیح علی نژاد پس از یکبار دفاع از مطلب “آواز دلفین ها” که آن نیز از سوی برخی “توهین دوباره” لقب گرفت مطلب دوم خود را در روزنامه اعتماد ملی منتشر نکرد و برای پاسخ به همه منتقدین خود مطلبش را در وبلاگش گذاشت. نکته جالب اینکه وبلاگ اصلی او “مسیح” در ایران فیلتر شده و وی به همین دلیل مطلب جدید را در وبلاگ سابقش قرار داده است.
یادداشت جدید مسیح علی نژاد رابا عنوان “من ترجیح می دهم یک دلفین باشم” اینجا بخوانید
در این میان مطلب “آواز دلفین ها”ی مسیح علی نژاد در میان وبلاگ نویسان نیز واکنش هایی در پی داشته و بر عکس مطبوعات، برخی از وی “حمایت کرده اند.
مهدی محسنی، نویسنده وبلاگ “جمهور” در مطلبی در این مورد نوشته است: “ از رسانه ها و روزنامه ها و فعالین وابسته به جناح اقتدارگرا انتظاری نیست اما کروبی و برخی دیگر از هم حزبی هایش با رفتارشان دارند مسیح را قربانی می کنند. قربانی رضایت مندی اصولگرایانی که اتفاقا به هیچ اصولی پایبند نیستند.در این میان باید از این آقایان پرسید آن زمان که احمدی نژاد منتقدان خود را «بزغاله» نامید آیا کسی از مردم عذر خواهی کرد. او نه به تمثیل و مشابه سازی و بازی زبانی که به صراحت این نام را بر مخالفان و منتقدان خود نهاد.“
”مینو صابری” نیز در وبلاگش “آونگ خاطره های ما” نوشته است: “آقای کروبی! نه شرط انصاف بود و نه شرط عقل که اینگونه پشت خبرنگارتان را خالی کردید خبرنگاری که وجودش مایه ی اعتبار روزنامه ی شماست و از آن سوی با این هیاهو که راه انداختید بد جور به حزب خود ضربه زدید این کار شما یک ضد تبلیغ بود!“
نوسنده وبلاگ “هزاران نقطه” نیز نوشته است: “ مسیح علی نژاد هیچ نکرده که معذرت بخواهد. فقط وظیفه انسانی و حرفه ای خود را نشان داده و باید نه تنها دست مسیح علی نژاد که دست تمامی سکان سردبیری روزنامه اعتماد ملی را بوسید که چنین کرده اند”
”آواز دلفین ها” اما در دنیای وبلاگ معترضانی نیز داشته است. “علیرضا شیرازی” در وبلاگش در این مورد نوشته است: “علی نژاد در مقاله خود شور و شوق مردم و استقبال از رئیس جمهور در سفرهای استانی را با خوش رقصی دلفین ها به خاطر گرسنگی برای مربی خود مقایسه کرده است. میتوان انتظار داشت که در نشریات منتقد یا مخالف دولت وقت مقالاتی در نقد، اعتراض و گاهی تمسخر عملکرد مسئولین دید. اما تحقیر مردم با مقایسه آنها با حیوانات پدیده جدیدی است که امیدوارم دیگر شاهد آن نباشیم.“
”محمد آقازاده” از روزنامه نگاران وبلاگ نویس اما با نگاهی به یادداشت اخیر علی نژاد، به موضوع عذرخواهی نویسنده پرداخته و نوشته است: “ کاش سنت عذر خواهی در میان ما شکل بگیرد و این سنت میان مسئولان هم راهی باز کند تا جامعه آنی شود که همه بدنبالش هستیم.“