ریچارد اوپل
نیروهای آمریکایی در عراق فرزند ارشد عبدالعزیز حکیم، از قدرتمند ترین رهبران شیعه عراق را، دستگیر و سپس آزاد کردند. وی روز جمعه هنگام ورود به عراق از مرز ایران دستگیر شد. به گفته یکی از مشاوران خانواده حکیم تعدادی از محافظان او نیز در جریان این دستگیری مورد حمله قرار گرفتند.
همزمانی این دستگیری با پاکسازی عراق از شبه نظامیان شیعه و شورشیان سنی توسط نیروهای آمریکایی، باعث شدت گرفتن تنش ها شده است. متحدان خانواده حکیم این دستگیری را محکوم کردند. خانواده حکیم کنترل شورای انقلاب اسلامی عراق راکه استخوان بندی اتحاد شیعیان در عراق بعد از جنگ را تشکیل می دهد، در اختیار دارند.
تلویزیون دولتی عراق اعلام کرد آزادی عمرعبدالعزیزحکیم با دخالت نوری الملکی، نخست وزیر شیعه عراق صورت گرفته است.
حکیم پس از آزاد شدن از پایگاه نظامی کوت، در مصاحبه ای گفت نیرو های آمریکایی با وی بد رفتاری کردند. وی افزود بهانه آن ها برای دستگیری، یعنی نداشتن پاسپورت معتبر برای عبور از مرز ایران، صحت ندارد.
یک مقام نیروهای نظامی عراق گفت سربازان آمریکایی در انتظار آمدن گروه حکیم کمین کرده بودند ولی سخنگوی سفارت آمریکا در بغداد گفت دستگیری حکیم بر اساس رویه معمول کنترل در مرز صورت گرفته است.
خلیل زاد، سفیر آمریکا در عراق از این ماجرا اظهار تاسف کرد. فرزند حکیم در نهضت سیاسی پدر خود نقش مهمی دارد و به زعم عده ای وی وارث سیاسی خانواده خواهد بود. این دستگیری رابطه نیرو های آمریکا با خانواده حکیم را وخیم تر کرده است؛ دو ماه پیش نیز نیرو های آمریکایی برای دستگیری دو ایرانی، که گفته می شد در انتقال سلاح به عراق دخالت دارند، به مجتمع حکیم در بغداد در نزدیکی “منطقه سبز” یورش بردند.
این یورش چند هفته بعد از ملاقات آقای حکیم با بوش در واشنگتن صورت گرفت. حکیم متحد آمریکا در عراق است ولی از آمریکاییان، برای آنچه وی حمایت از منافع سنی ها نامیده انتقاد کرده است.
این ماجرا در مقطع حساسی در روابط آمریکا و ایران اتفاق افتاده است؛ آمریکایی ها مدتی پیش ایران را به تامین سلاح و مواد منفجره برای شیعیان عراق متهم کرده و گفته بودند بمب هایی که آمریکاییان در عراق با آن ها کشته می شوند ساخت ایران است.
یکی از نقش های عمر حکیم جلب حمایت سیاسی دراستان های جنوبی عراق برای برنامه پدر خود در زمینه تبدیل 9 استان شیعه نشین عراق به منطقه ای خود مختار و حاکم بر منابع خود است. گروه های سنی و برخی از شیعیان با این برنامه حکیم مخالف و معتقدند این حرکت عراق را به سمت سه پاره شدن پیش خواهد برد: کردها در شمال، سنی ها در غرب و شمال غربی و شیعیان در جنوب.
یکی از گروه های مخالف این برنامه گروه مقتدی الصدر، رهبر ارتش مهدی است؛ تنها گروهی که می تواند با قدرت شورای عالی انقلاب اسلامی عراق برابری کند.
حاتم الحسینی، مشاور خانواده حکیم، ازعمر که در دهه سوم عمر خودبه سر می برد به عنوان وارث سیاسی پدر یاد کرد. عبدالعزیز حکیم یک پسر کوچک تر به نام محسن و دو دختر هم دارد.
الحسینی گفت عمر حکیم 5 روز در ایران بوده است و احتمالا به دیدار اقوام خود که در دوران پناهندگی در ایران در دوره صدام حسین می شناخته، رفته است. خلیل زاد سفیر آمریکا در عراق از این موضوع اظهار تاسف کرد و گفت: “نمی خواسته است به خانواده حکیم توهین شود.”
فینتور، سخنگوی سفارت آمریکا در عراق نگفت که آیا عذرخواهی رسمی هم در این زمینه ارائه خواهد شد یا نه. وی افزود: “ما در حال تحقیق هستیم. تا این لحظه باید بگویم آقای حکیم توسط سربازانی دستگیر شده است که وظیفه شان را انجام میدادند.”
این دستگیری به تظاهراتی در بصره در مقابل حزب آقای حکیم منجر شد. تظاهرات مشابهی هم در نجف انجام خواهد شد.
یک مقام نظامی آمریکا در مورد اینکه محافظین آقای حکیم نیز مورد تهاجم قرار کرفته اند اظهار نظر نکرد ولی گفت آقای حکیم با پاسپورت بدون اعتبار سفر می کرده و توسط افرادی که کاملا مسلح بوده اند همراهی می شده است.
اما حکیم گفت: “آنها من و محافظین مرا دستگیر کردند و تلفن ها، کیف و پول و مدارک ما را گرفتند و ما را به پایگاهی نظامی فرستادند.”
یک فرستاده نیویورک تایمز در عراق گفت آقای حکیم پاسپورتی را نشان داد که تا تاریخ 17 سپتامبر 2007 اعتبار داشت. دو خبر گزاری دیگر نیز گفته اند که آمریکاییان با آقای حکیم بد رفتاری کرده اند ولی هیچ یک نگفته اند وی پاسپورت معتبری داشته است.
عمر حکیم در ایران تحصیل کرده است و اکنون علاوه بر حضور در شورای انقلاب اسلامی عراق، دبیر کل بنیاد اسلام شیعه نیز هست.
منبع: نیویورک تایمز، 23 فوریه