آرش سمیعی
دور دوم سفرهای استانی دولت نهم در حالی قرار است آغاز شود که خود احمدی نژاد در این سفرها صرفا قرار است در مراکز استان مستقر شود و به جای او، وزیران و معاونانش در برابر مردم شهرستان‌ها حضور خواهند یافت. در همین حال در دو روز گذشته، احمدی نژاد دو بار از تغییرات گسترده در مدیران استانی سخن گفته است، اما کارشناسان معتقدند هدف از تغییرات پرجنجال مدیران دولتی در استان‌ها، سرپوش گذاشتن بر عدم تحقق وعده‌های استانی دولت است؛ وعده‌هایی که بسیاری از آنها به دلیل غیر واقعی و نسنجیده بودن اساسا قابل تحقق نبود.
احمدی نژاد و دولت او در دو سال گذشته، به تمام استان‌های کشور سفر کردند و در این سفرهای چند روزه، مجموعا بیش از 6 هزار مصوبه گذراندند که همه آنها در سخنرانی‌های احمدی نژاد به صورت وعده به مردم مطرح شد. اما به عقیده کارشناسان، بخش قابل توجهی از وعده‌های استانی به دلیل عدم امکان اجرا، عدم توجیه اقتصادی و یا حتی فقدان مجوز قانونی و یا اطلاعات کارشناسی لازم، تاکنون اجرا نشده و بخش قابل توجهی از این طرح‌ها اساسا کنار گذاشته شده است.
در این شرایط، به نظر می‌رسد دولت تصمیم گرفته است در دور دوم سفرهای استانی، با طرح جنجالی موضوع تغییر مدیران به بهانه ناکارآمدن بودن آنها، همه تقصیرها را به گردن آنها بیندازد تا بهانه‌ای برای توجیه علت عدم تحقق بسیاری از وعده‌های استانی پیدا شود.
در همین حال بنا شده که احمدی نژاد نیز به بهانه شرکت در جلسات تخصصی و برخلاف دور قبلی سفرها، در شهرستان‌ها حضور نیابد تا به جای او، وزیرانش پاسخگوی مطالبات مستقیم و نارضایتی‌های مردمی باشند؛ وزیرانی که طبق تجربه دو سال گذشته، در وقت لازم به راحتی قربانی ناتوانی رئیس‌جمهور و مجموعه دولت می‌شوند.
دور دوم سفرها و کار دشوار پاسخگویی به مردم
در واقع دولت نهم تصمیم گرفته بود که بعد از پایان دور اول سفرهای استانی، به این سفرها پایان دهد و اعلام کند که در دور اول “از نزدیک با مشکلات آشنا شده‌ایم و از حالا به دنبال حل آنها هستیم.” شنیده‌ها و قرائن متعددی نیز حاکی از این بود که جمع‌بندی مسئولان دولتی و مشاوران احمدی نژاد این است که در دور دوم، دولت نه تنها با استقبال زیادی روبرو نخواهد شد، بلکه نارضایتی از عدم اجرا مصوبات استانی ممکن است دردسرهای تبلیغاتی زیادی برای احمدی نژاد ایجاد کند.
مقامات دولتی نگران این بودند که در دور دوم سفرهای استانی، دولت از عهده پاسخگویی به مردم درباره وعده‌های داده شده در دور اول سفرهای استانی و میزان تحقق آنها بر نیاید. اعتراضات گهگاه بعضی از استانداران و مقامات دولتی استان‌های مختلف به عدم تامین اعتبار، صدور مجوزها و انجام اقدامات مورد نیاز از سوی رئیس‌جمهور و وزیران برای اجرای مصوبات استانی نیز باعث اوج‌گیری این نگرانی‌ها می‌شد.
اگرچه سعیدلو، معاون اجرایی احمدی نژاد ادعا کرده که 72 درصد مصوبات سفرهای استانی دولت اجرا شده است، بدون اشاره به جزییات این رقم و استان‌هایی که مصوبات در آنها اجرا شده است؛ اما در یک سال گذشته بارها نمایندگان مجلس هفتم از استان‌های مختلف به تحقق نیافتن وعده‌های احمدی نژاد و وزرایش در استان‌ها اعتراض کرده‌اند؛ به ویژه استان‌هایی همچون ایلام و سیستان و بلوچستان که در زمره استان‌های محروم قرار دارند و دولت نهم اولین سفرها را به آنها داشت و بیشترین وعده‌ها را نیز در آنها مطرح کرد.
احمدی نژاد تجربه تلخی از دو سه مورد شعارها و رفتارهای اعتراضی مردم در سخنرانی‌های پرهیاهوی دور اول سفرها داشت و پیش‌بینی می‌کرد که به‌طبع در دور دوم، اعتراضات بسیار گسترده‌تر خواهد شد. مشاوران او نیز معتقد بودند که با مردم می‌توان از دشمن، انرژی هسته‌ای و حتی جنگ با شور و هیجان سخن گفت، اما وقتی به مشکلات محلی و خصوصا وعده‌های پیشین دولت می‌رسد، هیچ توجیهی در خصوص علت ناکامی دولت نمی‌تواند یک جمعیت مردمی را قانع کند، چه برسد به اینکه به هیجان آورد.
اما تصمیم دولت برای پایان دادن به سفرهای استانی، ابتدا با مخالفت‌های گروهی از نمایندگان مجلس از هر دو گروه حامی و منتقد احمدی نژاد، مبنی بر اینکه سفرها باید ادامه یابد و وعده‌های دولت پیگیری شود، متزلزل شد و کمی بعد با اعلام نظر صریح رهبری که با تمجید از سفرهای استانی، تصریح کرد که “باید این حرکت مبارک به درستی تا انتها ادامه یابد و نتایج آن را مردم لمس کنند”، کاملا منتفی شد.
از این رو معاون اجرایی احمدی نژاد اعلام کرد که با چند ماه تاخیر برای “بررسی‌های کارشناسی”، دور دوم سفرهای استانی با “شکل و شمایل جدید” پیگیری خواهد شد؛ بررسی‌هایی که باید پس از آنها مشخص می‌شد دولت چگونه باید درباره عدم تحقق وعده‌ها و ناکامی مصوبات توضیح دهد، و شکل و شمایلی که اگر فایده‌ای درپی ندارد، لااقل کمترین هزینه سیاسی و تبلیغاتی را برای دولت احمدی نژاد به بار بیاورد.
وعده‌های خوب بود؛ اینها نتوانستند اجرا کنند!
ترفندی که دولت احمدی نژاد برای فرار از پاسخگویی مستقیم به نارضایتی‌های مردمی و در عین حال توجیه علت تحقق نیافتن وعده‌های استانی برگزیده است، انداختن تقصیرها به گردن مدیران استانی است و بیان اینکه: “آنها نتوانستند مصوبات دولت را اجرا کنند.“
در واقع معنای سخنان مکرر احمدی نژاد در دو روز گذشته چیزی جز این نیست، وقتی که گفت: “فهرست مدیرانی که ضعیف یا بی‌تفاوت بوده‌اند، به صورت محرمانه برای استانداران ارسال می‌شود که باید برکنار شوند” و روز بعد تاکید کرد: “برکناری مدیران و مسئولانی که کار خود را درست انجام نداده‌اند و در انجام ماموریت خود ناموفق بوده‌اند، طبیعی است.“
او دیروز حتی تعداد مدیرانی را که باید برکنار شوند هم ذکر کرد (45 نفر) تا نشان دهد همه برنامه‌ریزی‌ها انجام شده که ماشین توجیه دولت در دور دوم سفرهای استانی از کار نیفتد؛ با این حال باید منتظر اولین سفر استانی احمدی نژاد و دولتش در هفته بعد به استان خراسان جنوبی بود و واکنش مردم به توجیهات وزیران و معاونان احمدی نژاد را دید.