کوروش سلیمی
نشست پنج کشور بزرگ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد که به منظور تدوین قطعنامه تازه ای علیه ایران برپا شده بود با قبول پیشنهاد روسیه و چین، تصویب قطعنامه تازه را تا ماه نوامبر [آبان] به تاخیر انداخت تا تفاهم کلی همه کشورهای عضو را برای قطعنامه جدید به دست آورد.
مهم ترین عاملی که توانست باعث تاخیر در صدور قطعنامه جدیدی علیه فعالیت های هسته ای ایران شود، تفاهم های تازه و زمان بندی شده ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی است که رییس آژانس را به آینده این روابط امیدوار ساخته، گرچه آمریکا و فرانسه معقتدند که اژانس باید توقف غنی سازی را مد نظر قرار دهد و گرفتار بازی زمان خریدن ایران نشود.
این دولتها که با شرکت دادن آلمان به گروه 5 + 1 شهرت یافته اند با صدور بیانیه ای اعلام کردند که تا ماه نوامبر منتظر گزارش تازه ای از رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد ایران و نظر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهند ماند، اگر در این مدت این دو مرجع به نتیجه مثبتی در حل مناقشه اتمی ایران نرسند، قطعنامه تازه علیه ایران صادر خواهند کرد.
مذاکراتی که به صدور این بیانیه انجامید در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک و با ریاست کاندولیزا رایس، وزیرخارجه آمریکا و شرکت سرگئی لاوروف وزیرخارجه روسیه، یانگ جیه چی وزیرخارجه چین، دیوید میلیبند وزیرخارجه بریتانیا، برنار کوشنر وزیر خارجه فرانسه، فرانک والتر اشتاین مایر، وزیرخارجه آلمان و خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام گرفت.
تحول بزرگی که اجلاس این بار نسبت به نشست های قبلی دارد تغییر سیاست فرانسه است که عملا در کنار آمریکا به تندترین مخالف ایران تبدیل شده است. وزیر خارجه فرانسه با وجود این که مطبوعات ایران ادعا کرده اند که در گفتگو با منوچهر متکی از وی به خاطر اظهارنظرهایش درباره جنگ با ایران عذرخواهی کرده است [خبری که در هیچ منبع رسمی ذکری از آن نشده] در نیویورک گفته برداشت های تازه فرانسه ناشی از شرایط امروز است.
به تاخیر انداختن صدور قطعنامه و به دست آوردن توافق همه اعضا، تاکتیکی است که وزیرخارجه آمریکا در سه سال گذشته در مورد پرونده هسته ای ایران به کار گرفته. هر بار که روسیه و چین نارضائی خود را اعلام داشته اند آمریکا هم به نظر آن ها تمکین کرده و همین فرصتی داده که آن دو دولت از ایران امتیازاتی بگیرند، اما چند ماه بعد با باقی ماندن ایران بر سر موضع خود همه اعضا از جمله روسیه و چین به جمع امضا کنندگان قطعنامه پیوسته اند. حادثه ای که دو بار تاکنون رخ داده است.
به همین جهت در بیانیه شرکت کنندگان این نشست، از توافقی که اخیراً میان آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران صورت گرفته استقبال شده و در آن از ایران خواسته شده است تا با روشن کردن همه ابهامات و رفع نگرانیهایی که در مورد برنامه اتمی اش وجود دارد و بویژه در مورد آن بخش از این برنامه که می تواند ابعاد نظامی داشته باشد، بسرعت و به شکلی مؤثر، نتایج محسوسی فراهم آورد.
به دنبال اعلام تصمیم گروه پنج به علاوه یک ، زلمی خلیل‌زاد سفیر آمریکا در سازمان ملل در جمع خبرنگاران حاضر شد و با اشاره به توافق حاصله میان ایران و آژانس بین‌الملل درباره طرح کاری پاسخ به سوالات باقی‌مانده مربوط به برنامه هسته‌ای ایران گفت از نظر آمریکا آنچه آقای البرادعی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام داده، به معنی توافق فنی درباره سوالات و مسایل گذشته‌ای است که همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند و این که به بازرسان آژانس اجازه داده شود وظیفه خود را انجام دهند باید اجرا و پیگیری شود، اما اجرای این امر نباید فرصتی به ایران برای “نقض تعهدات خود و همکاری نکردن و اجرا نکردن خواست‌های شورای امنیت سازمان ملل” بدهد.
خلیل‌زاد در عین حال خاطر نشان کرد: به اعتقاد ما اقدام برای تحریم‌های بیشتر با توجه به تمکین نکردن نظام ایران و در چارچوب شورا مشروع است. این سخن به نوعی دیگر از سوی نماینده فرانسه هم گفته شد. این در حالی است که فرانسه کوشش تنهائی را برای راضی کردن اتحادیه اروپا به قبول تحریمی جدا از شورای امنیت علیه ایران آغاز کرده است. فرانسه در راه این تلاش اولین گام را خود برداشته و شرکت نفتی توتال را از تمامی پروژه های نفت و گاز ایران کنار کشیده و این انتظاری است که از دیگر اعضای اتحادیه هم دارد.