البرز محمودی
روز شنبه مهلت دو هفته ای مذاکره کنندگان با جمهوری اسلامی ایران در شرایطی به پایان می رسد که دیروز آیت الله خامنه ای در حضور مسولان جمهوری اسلامی اعلام کرد ایران مسیر فعالیت های هسته ای خود را “دنبال خواهد کرد” و از آن “عقبگرد” نمی کند.این اظهارات در حالی بیان شد که کشورهای اروپایی و آمریکا خواستار پاسخ قطعی ایران در مورد تعلیق غنی سازی شده اند.
صبح چهارشنبه همزمان با عید مبعث ، در حالیکه همه مسولان عالیرتبه جمهوری اسلامی در محل دیدارهای عمومی آیت الله سید علی خامنه ای ، مقام رهبری جمهوری اسلامی حاضر بودند ، وی در آستانه اعلام نظر ایران به گروه مذاکره کنندگان پیرامون پرونده هسته ای، نه تنها از تعلیق غنی سازی سخنی به میان نیاورد بلکه با اشاره به وقایع صدر تاریخ اسلام ، اعلام کرد:“ملت ایران فقط بنده خداست نه بنده آمریکا، مستکبران و ابوجهل‌های زمان.“
در عین حال، وی سازندگان بمب اتم و تهدید کنندگان امنیت و آرامش بشر را “ابوجهل های امروز جهان” خواند و افزود:“ابوجهل های زمان که همچون لاتهای بی مغز، فقط به بازوی خود نگاه می کنند و عربده می کشند، می دانند که ملت ایران به دنبال استفاده از انرژی هسته ای برای تأمین برق است اما می گویند چون این کار، به شما توانایی می دهد ما نخواهیم گذاشت البته ملت ایران با اتکا به تجارب مفید و فواید قابل اتکای 30 سال استقامت، به این حرفها اعتنایی نمی کند و به راه خود ادامه می دهد.“
محمود احمدی نژاد روز دوشنبه ضمن سخنانی اظهار امیدواری کرده بود دو طرف با یافتن “زمینه های مشترک” در بسته های پیشنهادی متقابل، موفق به حل بحران شوند اما آیت الله خامنه ای که به عنوان رهبر جمهوری اسلامی نظر نهایی را درباره بسیاری از امور شخصا اعلام می کند، با تاکید بر ادامه غنی سازی ، قدرت ایران در منطقه را “غیرقابل مقایسه با گذشته” دانست و یادآور شد:“افق ایران عزیز، روشن است، ما می دانیم چه کار می کنیم و به کجا خواهیم رسید و راه رفتن به آن نقطه را حرکت و پایداری می دانیم نه ایستادن و یا عقب گرد کردن.“
رهبرجمهوری اسلامی عامل پیروزی پیامبر اسلام را “استقامت و استحکام، معرفت عمیق و پایبندی نبی مکرم به راه و هدف اسلام” برشمرد و خاطرنشان کرد:“ایستادگی پیامبر، نترسیدن، طمع نورزیدن و دل نبستن او به امتیازات دشمن، باعث شد ریشه های استقامت و آرامش و اعتماد در دل جمع محدود مسلمانان مستحکم شود و آن عده قلیل با پایداری در مقابل سخت ترین شرایط از جمله دوران بسیار دشوارِ محاصره در شعب ابی طالب، بر دشمنان پیروز شوند و جامعه ای نمونه تشکیل دهند.“
وی در حالی به مقاومت پیامبر و یارانش اشاره کرده و با مقایسه آن با فضای فعلی ، خواستار “استقامت” مردم ایران شده که در ماه های اخیر با جدی شدن تحریم های اقتصادی عملا مردم ایران شرایط سختی را می گذرانند. این مشکلات تا به آنجا پیش رفته است که در روزهای اخیر و همزمان با فرارسیدن مبعث پیامبر اسلام ، برخی از شهروندان اس.ام.اس. هایی برای یکدیگر می فرستند که “بشارت” می دهد:“برنج نیست ، آب نیست ، برق نیست ، بشارت بر مومنان … تا شعب ابی طالب راهی نیست!“
سخنان مایوس کننده
ساعاتی پس از سخنان آیت الله خامنه ای ، برخی از چهره های سیاسی کشورهای اروپایی مذاکره کننده با جمهوری اسلامی ایران ، این سخنان را “مایوس کننده” خواندند. روز گذشته ، “فرانکو فراتینی” وزیر امور خارجه ایتالیا که برای دیدار با همتای خود در انگلستان به سر می برد پس از گفت وگو با “دیوید میلیبند” وزیر امور خارجه بریتانیا درباره برنامه هسته ای ایران گفت:“از اظهارات آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، بسیار مایوس شده است.”
وی همچنین خواستار شد تا کشورهای اروپایی “لزوما”به این سخنان “پاسخی جدی و فوری” دهند. “دیوید میلیبند” وزیر خارجه بریتانیا نیز گفت که کشورهای اروپایی در انتظار پاسخ رسمی ایران تا روز شنبه آینده هستند در حالیکه پیش از آن وزیر امور خارجه آمریکا به رهبران ایران هشدار داده بود. روز سه شنبه “کاندولیزا رایس” وزیر امور خارجه آمریکا با لحنی هشدار آمیز گفت:“ایرانی ها باید بدانند که این مساله ای نیست که بتوانند معطل کنند. جهان [ایران را] زیر نظر دارد…”
به گزارش بی بی سی ، رایس همچنین گفت:“ما ابهامی باقی نگذاشته ایم که دو مسیر پیش رو داریم - اگر یک مسیر جواب ندهد، آنوقت به سراغ مسیر دیگر می رویم.” همچنین ، رایس با اشاره به اینکه جهان نظاره گر ایران است، گفت:“ایرانی ها بهتر است بدانند این مسئله ای نیست که بتوانند بر سر آن وقت کشی کنند.”
در حالی آیت الله خامنه ای در سخنان روز گذشته خود فعالیت هسته ای را تنها برای تولید برق اعلام کرد که بسته پیشنهادی کشورهای اروپایی و آمریکا شامل شرایطی است که از جمله آنها می توان به “کمک برای ساخت راکتورهای اتمی برای تولید انرژی” اشاره کرد.
در خرداد ماه سال جاری هم گروه مذاکره کننده ، با ارائه بسته ای حاوی مشوق های اقتصادی به ایران کوشیدند از این طریق تهران را ترغیب کنند که فعالیت های حساس خود را متوقف کند. در جریان نشست وزیران امور خارجه گروه 1+5 و خاویر سولانا، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران در ژنو به تهران دو هفته فرصت داده شد تا به این بسته پیشنهادی پاسخ دهد.
مهلت دو هفته ای ایران برای پاسخ به پیشنهاد اروپا و آمریکا روز شنبه آینده به پایان می رسد.