رامین مستقیم – برزو درآگاهی
کشمکش میان مجلس و دولت، جدیدترین نشانه بروز اختلاف در سیستم حکومتی جمهوری اسلامی است که ترکیبی از جمهوری بر پایه رای مردم و حکومت اسلامی به سرپرستی روحانیون شیعه را در خود جا داده است. خامنه ای هم بالاتر ازهر دوی اینها قرار گرفته است.
غلامعلی حداد عادل، رییس مجلس ایران، روز دوشنبه در صحن مجلس نامه دریافتی از رهبر عالی ایران را با صدای بلند قرائت کرد که از او در کشمکش با محمود احمدی نژاد پشتیبانی کرده بود. رییس جمهور ایران از امضای طرحی برای واریز یک میلیارد دلار در جهت تامین گاز طبیعی لازم برای رفع کمبود انرژی گرمایی خودداری کرده بود.
در این نامه آمده بود: “اجرای همه مصوباتی که از مجرای قانونی عبور می کند برای همه زیرمجموعه های دولتی لازم الاجرا است.“
برخی از تحلیلگران این نامه را نشان دادن ضرب شست رهبر به احمدی نژاد در آستانه انتخابات پارلمانی 14 مارس ارزیابی می کنند. برخی هم کاملا” مخالف چنین برداشتی از این نامه اند.
بیژن بیدآباد، اقتصاددان، می گوید: “این یک منازعه در دل دولت است زیرا احمدی نژاد نتوانسته از عهده آن بر بیاید. این مطلب هیچ ربطی به رهبر انقلاب نداشته است.“
یک تحلیلگر دیگر گفت همزمان با بروز انشعابات در میان محافظه کاران، آنها نگران پیامدهای انتخابات آتی در زیر سایه عملکرد ضعیف اقتصادی احمدی نژاد هستند.
سعید الله به دشتی، یک سیاستمدار و روشنفکر نزدیک به رییس جمهور سابق–محمد خاتمی، می گوید: “این نشان می دهد شکاف در میان تندروها در حال وسعت یافتن است. اما این شکاف بین حداد عادل و احمدی نژاد است، و نه بین رهبر ایران با احمدی نژاد.“
ایران چهارمین کشور بزرگ صادر کننده نفت دنیاست اما از نرخ 20 درصدی بیکاری رنج می برد. مقامات نیز نرخ تورم را 19 درصد اعلام کرده اند.
نزاع بودجه ای روز دوشنبه به دنبال ورود یک جبهه هوای سرد به منطقه خاورمیانه اتفاق افتاد که همزمان با قطع جریان گاز طبیعی، باعث کمبود سوخت برای تامین گرمایی سراسر کشور شد. این کمبود خصوصاً در نواحی روستایی اتفاق افتاده که مهمترین پایگاه پشتیبانی محافظه کاران محسوب می شود.
قانونگذاران ایران به اختصاص بودجه لازم برای تامین گاز طبیعی رای دادند. ظاهراً احمدی نژاد نگران این شده که تزریق بیشتر پول به اقتصاد باعث افزایش تورم می شود و مصوبه مجلس را غیر قانونی اعلام کرد.
حداد عادل نیز مشکل را به خامنه ای ارجاع داد و او نیز گفت همه زیر مجموعه های دولت می بایست از قانون تبعیت نمایند. در سیستم قانونی ایران، مصوبات به مجموعه ای از روحانیون موسوم به شورای نگهبان ارجاع می شود و نه رییس جمهور. اختلافات میان مجلس و رییس جمهور هم می بایست توسط شورای مصلحت نظام به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی حل و فصل شود. وی روحانی و سیاستمدار قدرتمندی است که رهبری یکی از احزاب مخالف احمدی نژاد را بر عهده دارد.
بعضی ها دخالت خامنه ای را به عنوان یک توبیخ نادر احمدی نژاد تلقی می کنند. احمدی نژاد از زمان به دست گرفتن قدرت در سال 2005 تلاش فراوانی در کوچک شمردن مجلس کرده و گاهی اوقات بدون دریافت اجازه مجلس، برخی قوانین را به اجرا درآورده و یا برخی نهادها را منحل کرده است.
بعضی ها هم نامه رهبری را تلاش معمول او در برقراری توازن میان مجلس تضعیف شده و به شدت نگران از عدم پیشرفت اقتصادی دولت از یک سو، و رییس جمهوری که سعی می کند حداقل در مسایل اقتصادی آمرانه رفتار کند از سوی دیگر، ارزیابی می کنند.
تحلیلگران در تهران می گویند خامنه ای از منظر عمومی قویاً پشت رییس جمهور ایستاده است ولی اکنون تحت فشار زیادی از سوی احزاب مختلف داخل حلقه قدرت قرار گرفته تا او رامهار کند.
از سوی دیگر می توان گفت این واقعه نشان داد مجلس بر روی حق خودش پافشاری کرد، البته با احتیاط.
عماد افروغ، نماینده مجلس و از منقدان احمدی نژاد، گفت: “در سه سال گذشته، حداد عادل سوء مدیریت وی را دید اما هیچ کاری نکرد.“
”حتی الان هم به جای عمل به مسوولیت های قانونی خود، پای رهبر را به میان آورد.“
منبع: لوس آنجلس تایمز – 22 ژانویه