روز شنبه خیابان‌های تهران که چهار سال پیش تبدیل به میدان جنگ شده بود، شاهد شادی و جشن هواداران حسن روحانی به مناسبت پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری ایران بود. پیروزی او که از حمایت اصلاح‌طلبان برخوردار است، به سلطه تندروها بر قدرت که سال‌ها با سرکوب آنرا در انحصار خود درآورده بودند پایان داد.
روحانی در اولین بیانیه خود پس از اعلام نتایج گفت: “فرصت جدیدی ایجاد شده… برای کسانی که واقعا به دموکراسی، تعامل و گفتگوی آزاد احترام می‌گذارند.”
اما در ایران حتی پیروزی قدرتمند نیز الزاما باعث تاثیر عمده در سیاست‌گذاری‌ها نمی‌شود. تمامی تصمیمات کلیدی را رهبری نظام و محافظ قدرتمند آن، سپاه پاسداران می‌گیرد. کاری که پیروزی روحانی انجام می دهد این است که به صداهای معتدل و لیبرالی که به خصوص پس از ناآرامی‌های سال 88 خفه شده بودند فرصت دیگری بدهد.
هواداران روحانی همچنین این انتخابات را دست ردی بر سیاست‌های جاری ایران می‌دانند که کشور را منزوی کرده و تحت فشار تحریم‌های غرب بر سر برنامه هسته‌ای ایران قرار داده است. آقای روحانی 64 ساله رادیکال نیست اما موضع بسیار تندی در قبال سیاست‌های جنگ‌طلبانه بین‌المللی محمود احمدی‌نژاد و دیگران داشته است.
روحانی پس از اعلام نتایج در تلویزیون گفت: «من هرگز افراطی نبوده‌ام. من طرفدار تعادل هستم. خدا را شکر می‌کنم که باری دیگر نور عقلانیت و اعتدال بر ایران تابیده است. این پیروزی خرد است؛ پیروزی برای اعتدلال و پیروزی تعهد در مقابل افراط.»
تاکیدات او می‌تواند تنش بین ایران و غرب، از جمله اسرائیل را کم کند و شاید در مذاکرات هسته‌ای با آمریکا و دیگر قدرت‌های جهانی نیز تغییری در رفتار رژیم حاکم دیده شود. او همچنین از حمایت پدرخوانده سیاسی و متحد خود، اکبر هاشمی رفسنجانی برخوردار است که صلاحیتش توسط شورای نگهبان برای انتخابات ریاست جمهوری تایید نشد.
علیرضا نادر، تحلیلگر سیاسی می‌گوید، روحانی در عمل قهرمان اصلاح‌طلبانی بود که نمی‌توانستند از هیچ کدام از پنج نامزد دیگر حمایت کنند. حالا باید دید رهبر ایران و سپاه پاسداران چقدر به او فضا می‌دهند.
ممکن است این پیروزی کارکرد دیگری هم داشته باشد. این نتیجه می‌تواند خشم برخی از گروه‌های مخالف را بخواباند و روحانیون حاکم از آن برای تقویت چهره و مشروعیت خود استفاده کنند.
تعدادی از هواداران به جای شعار چهار سال پیش که می‌گفتند “رای من کجاست؟” این بار می‌گفتند “رای مرا شمردند.”
بسیاری از هواداران رنگ جنبش سبز را با بنفش کمپین تبلیغاتی روحانی آمیختند و گفتند ما برنده شدیم.
بسیاری شعارهایی دادند که سال‌ها بود در خیابان‌های ایران شنیده نشده بود. آنها خواستار آزادی میرحسین موسوی و مهدی کروبی رهبران جنبش اعتراضی سال 88 بودند.
همین یک هفته پیش روحانی زیر سایه نامزدهایی قرار داشت که روابط نزدیک‌تری با حاکمیت دینی و سپاه پاسداران دارند. بسیاری از اصلاح‌طلبان از رد صلاحیت هاشمی سرخورده شده بودند و از بایکوت انتخابات حرف می‌زدند.
اما ورق برای روحانی برگشت: ابتدا هاشمی و خاتمی از او حمایت کردند و پس از آن هنرمندان، فعالان و رهبران مخالف نیز به آنها پیوستند. ظرف چند روز روحانی هواداران بیشماری یافت.
خامنه‌ای رهبر ایران در تلویزیون گفت: “پس از یک هفته حرف زدن و شنیدن حالا وقت کار است.” او اشاره‌ای به جشن‌های خیابانی نکرد.
احمدی‌نژاد در پیامی که به نظر می‌رسید اشاراتی به مشکلات خود او داشت گفت: “روحانی که اعتماد اکثریت ملت را بدست آورده است، امیدوارم… فرصتی بیش از قبل فراهم شود تا بتواند برای عدالت و توسعه کشور خدمت و تلاش کند.”
منبع: بوستون گلوب - 15 ژوئن
