حمید احدی
هشتاد روز مانده به انتخابات مجلس که تک روی هواداران دولت و مخالفت های مهارنشدنی شان با هاشمی رفسنجانی جناح راست را در موقعیت ویژه ای قرار داده است، چهره های اصلی این جناح به اتفاق سه نامزد ریاست جمهوری پیشین در ملاقاتی با مهدوی کنی کوشیدند گامی برای جلوگیری از شکست بردارند.
جالب است که حتی برای ملاقات با دبیر حامعه روحانیت مبارز هم بین گروه موسوم به شش به اضافه پنج اتفاق نظر وجود نداشت و سرانجام با راضی شدن آیت الله مهدوی به ارسال دعوت نامه ای برای همگان و از جمله باقر قالیباف و محسن رضائی، این دو به اضافه علی لاریجانی به اتفاق یازده نفر ریش سفیدی که قبلا برگزیده شده بودند به ملاقات با وی رفتند.
گروه نمایندگان ائتلاف که بلافاصله بعد از شکست سخت هواداران دولت در انتخابات شوراها تشکیل شد، پیشنهاد کسانی مانند باهنر و عسگراولادی بود، اما کوتاه مدتی بعد با تشدید اختلافات دولت با گروه های مختلف، و متهم ساختن مدیران قبلی توسط احمدی نژاد، این ائتلاف عملا بی نتیجه ماند؛ بخصوص که علی اکبر ولایتی و کسانی مانند وی از آن دوری گزیدند. راه حل بعدی که با تلاش صادق محصولی مشاور رییس جمهور شکل گرفت، گروهی تحت عنوان پنج به اضافه شش بود تا همه را زیر پوشش بگیرد؛از جمله باقر قالیباف و محسن رضائی را. اما خارج شدن علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی، فرصت فوق العاده ای در اختیاز مخالفان دولت در درون جناح راست قرار داد تا نشان دهند هر نوع همکاری با دولت جز آنکه این جناح را به باخت قطعی در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری آینده برساند هیچ نتیجه ای نخواهد داشت.
در هفته های اخیر به دنبال انتقادهای احمد توکلی، مرتضی نبوی و چند چهره با سابقه جناح محافظه کار از سیاست های اقتصادی دولت و افزایش تورم و گرانی، در حالی که احمدی نژاد پذیرفت که یک چهره بی طرف در راس بانک مرکزی قرار گیرد و دولت توصیه های وی بشنود، جناح راست در موقعیت دشواری قرار گرفت به حدی که به نظر می رسد دیگر احتمال اتحاد این جناح با دولت غیرممکن است.
با یا بدون
یک ناظر سیاسی بر این نظر است که مشکل عمده سران جناح محافظه کار آن جاست که نه با احمدی نژاد امیدی به پیروزی در انتخابات آینده دارند و نه می توانند بدون احمدی نژاد به چنین پروازی دست بزنند. بنابراین در صددند به هر نحوه شده اتحادی هر چند نیم بند به وجود آورند و همچنان اختلافات خود را پنهان نگاه دارند.
به گفته این ناظر سیاسی ایت الله مهدوی کنی تنها در صورتی خواهد توانست موفقیتی نصیب جناح محافظه کار کند که بتواند آنان را وادارد بین دولت و هاشمی رفسنجانی تفاهمی برقرار کنند و جنگ فعلی را به پایان برسانند، در غیر این صورت نه تنها شکست در انتخابات مجلس تصور پذیرست بلکه عملا سرنوشتی مانند رییس جمهور اول در انتظار رییس نهمین دولت خواهد بود.
آنچه دیدار گروه ریش سفیدان به بن بست رسیده یازده نفره را با روحانی متنفذ جناح راست ایجاب کرد، نگرانی هائی است که با گذشت زمان بر این جناح سایه انداخته است.به ویژه آنکه بخش هائی از این گروه تمایلی به شرکت در ائتلافی علیه هاشمی رفسنجانی ندارند. از سوی دیگر محمود احمدی نژاد که در تغییرات جدید وزیران و صاحب مقامات همفکر با جناح راست را بیرون رانده است، هیچ فرصتی را برای ایجاد اختلاف جدید با هاشمی و همفکرانش از دست نمی دهد. در هفته های اخیر، و به ویژه پس از آنکه احمدی نژاد، علی لاریجانی را از شغلی که رهبر جمهوری اسلامی به وی داده بود برکنار کرد وهمزمان فشارهای خود علیه باقر قالیباف را شدت بخشید، نشریات هوادار دولت علنی به نقد و اتهام زنی به محسن رضائی پرداختند، و نشان دادند که دیگر هیچ امیدی به انسجام جناح راست وجود ندارد.
روزنامه سرمایه در همین ارتباط نوشته است که چنین به نظر می‌رسد که این دیدار هم در راستای توصیه مهدوی‌کنی به گروه “6+5” مبنی بر فراگیرتر شدن چتر اصول‌گرایی صورت گرفته باشد، زیرا شخص مهدوی‌کنی از این اعضا دعوت به عمل آورده و این دیدار جزو ملاقات‌های متفاوت اعضای جبهه متحد با وی نبوده است. بنابراین قالیباف و رضایی هم به دلیل نقش مهدوی‌کنی در جریان اصول‌گرا این بار دعوت وی را پذیرفتند و در ملاقات با وی حضور یافتند.
ایسنا هم به گفته شهاب‌الدین صدردر مورد این جلسه استناد کرده که «یکی از مسایلی که بر روی آن تاکید شد اتحاد و همدلی نیروهای اصول‌گرا بوده و دیگر اینکه اصول‌گرایان در سراسر کشور در یک حرکت منسجم و در قالب جبهه متحد اصول‌گرایان در جریان انتخابات حضوری فعال داشته باشند.»
انتخابات شوراها
باید گفت در آخرین دیدار های گروه شش به اضافه پنج ائتلاف حزب‌الله، فراکسیون مستقل مجلس و اصول‌گرایان اصلاح‌طلب غایب بودند که به استناد اظهارات شاه‌ویسی، (رییس ستاد انتخابات جمعیت آبادگران جوان) چندی پیش این سوال را مطرح کرده بودند که گروه‌های گرد آمده در جریان انتخابات شوراها کجا بودند؟
حسین فدایی، دبیرکل جمعیت ایثارگران و یکی از اضلاع جبهه متحد که به تازگی بر پای نامه ای امضا گذاشته که در آن ضمن حمله به منقدان دولت پیشنهاد شده که تشکلی فرادولتی برای رصد کردن اقتصاد کشور و تصویب برنامه های دولت تشکیل شود، به ایسنا گفته: “با ابتکار مهدوی کنی در ادامه دیدارهای گذشته برنامه‌ریزی‌ای صورت گرفت تا نحوه حمایت و پشتیبانی فعالان سیاسی از جبهه متحد و گروه 11 نفره را طراحی کرده و به جمع‌بندی برسیم رویکرد دوستان در این جلسه این بود که بتوانند سازوکارهای حمایتی خود را از تصمیمات گروه 11نفره اعلام کنند.“
میان این اظهارات اما حلقه مفقوده جریان اصول‌گرایی گویی همان حضور یک رهبر، ریش سفید و یا هر نام دیگری به عنوان محور در این جریان است. رجوع به حافظه تاریخی هم بر این نکته تاکید دارد که اصول‌گرایان از انتخابات نهم ریاست‌جمهوری به این سو، همواره به گزینه محوریت، رهبری و یا ریش سفیدی روی آورده و پس از آنکه از بزرگان این جریان چون ناطق‌نوری یا مهدوی‌کنی که مدت‌هاست در ظاهر از عرصه سیاست کناره گرفته‌اند ناامید شده اند، به سراغ راه هائی مانند اجماع و یا ائتلاف‌های جداگانه رفته اند.
البته اسدالله بادامچیان نفر دوم هیات موتلفه اسلامی هم در گفت‌وگوی خود با ایسنا، شان مهدوی‌کنی را بسیار بالاتر از بحث ریش‌سفیدی دانست و گفت: “ما در محضر آیت‌الله مهدوی‌کنی، راهنمایی و از معنویات ایشان استمداد می‌گیریم و اصلا بحث ریش‌سفیدی مطرح نیست. ما خدمت مهدوی‌کنی رسیدیم، گزارش خود را دادیم و دوستان نیز در این جلسه حضور داشتند، این نمود وحدت ما در سایه همراهی با روحانیت و در آهنگ ولایت‌فقیه است.“
قالیباف که در عرصه انتخابات به صورت مستقیم و علنی وارد نشده و طیفی که صراحتا حمایت خود را از وی مطرح کند، دیده نشده با اشاره به این دیدار ضمن بیان اینکه “نتایج این دیدار را به طور قطع فعالان اصول‌گرا اعلام می‌کنند اما آنچه مشخص است، روند حرکتی مناسبی برای وحدت اصول‌گرایان در انتخابات آینده شروع شده است” تصریح کرد: ”اصول‌گرایان به اتحاد و همگرایی بیش‌تر برای انتخابات آینده نیاز دارند.“
حسین کنعانی‌مقدم، دبیر ائتلاف بزرگ حزب‌الله نیز از محوریت آیت‌الله مهدوی‌کنی در ایجاد ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان استقبال کرده و آن را یکی از خواسته‌های ائتلاف بزرگ حزب‌الله خوانده است. حزب‌الله پیش از این در نامه‌ای به جبهه متحد خواستار تشکیل شورای خبرگان در جریان فعالیت‌های انتخاباتی اصول‌گرایان شده بود؛ هرچند این پیشنهاد با بی‌اعتنایی جبهه مواجه شد.
هندسه سیاسی
با این حال و با وجود استقبال حزب‌الله از این دیدار، هنوز دفتر آیت‌الله مهدوی‌کنی رسما نقش محوریت وی را نپذیرفته اما دبیر ائتلاف اظهار امیدواری کرده که: “در عید غدیر اخبار جدیدی از تغییرات اساسی در هندسه سیاسی کشور برای ایجاد اتحاد ملی شنیده شود.“
این اظهار امیدواری و حمایت از روحانیت ـ به ویژه مهدوی‌کنی ـ در حالی است که نماینده حزب‌الله در نشست دبیرکل روحانیت مبارز با اعضای “ 6+ 5” حضور نداشت.
بادامچیان نیز در پاسخ به این پرسش که “با توجه به این دیدار، آیا می‌توان این نتیجه را گرفت که آقایان رضایی، قالیباف، لاریجانی و ولایتی و گروه‌های همسوی آن‌ها به جبهه متحد اصول‌گرایان پیوسته‌اند”، گفت: “این دیدار نمود وحدت است. در چند ماه اخیر به یاد دارید که بحث‌هایی در مورد اختلاف در اصول‌گرایان از سوی برخی مطرح می‌شود که این دیدار در حقیقت باطل‌کننده این تبلیغات منفی بود که بر طبل اختلاف بین اصول‌گرایان می‌زد.” وی به این ترتیب از پاسخگویی مستقیم به این سوال خودداری کرد.
ناظران سیاسی معتقدند کوشش جدید هم به جائی نخواهد رسید چرا که پیداست کسانی مانند مهدوی کنی، ناطق نوری، ولایتی، لاریجانی، قالیباف و حتی محسن رضائی با موجی که مقصد اولش حذف رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است همراه نخواهند شد و این محمود احمدی نژادست که باید در نیمه مانده ریاست جمهوری از روند فعلی دوری گزیند.