دو رئیس جمهور سابق ایران در اظهاراتی جداگانه در مورد انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، با انتقاد از حذف “برخی با سلایق سیاسی مختلف” و مهیا نبودن شرایط برای حضور “همه گروه‌ها و دلسوزان”بر ضرورت برگزاری یک انتخابات “مطلوب” و “آزاد” تاکید کردند.
اکبر هاشمی رفسنجانی، چهارمین رئیس جمهوری اسلامی و رییس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز دوشنبه، چهارم دی ماه، طی اظهاراتی “اولین قدم در بازگشت تعادل به جامعه را برگزاری انتخابات آزاد، شفاف و قانونی” خواند؛ محمد خاتمی، پنجمین رئیس جمهوری اسلامی اما در اظهاراتی جداگانه در همان روز گفته است که شرایط فعلی “تضمین کننده برگزاری یک انتخابات مطلوب” نیست.
یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۲۴ خرداد سال آینده برگزار می‌شود. این انتخابات، نخستین انتخابات ریاست جمهوری است که پس از انتخابات مناقشه برانگیز و جنجالی ۱۳۸۸ برگزار خواهد شد.
هاشمی: “برگزاری انتخابات آزاد، شفاف و قانونی”
هاشمی رفسنجانی در جمع اعضای انجمن اسلامی ادوار دانشگاه‌های تهران و تبریز با انتقاد از حذف برخی از “دلسوزان و وفاداران به انقلاب و قانون اساسی”، راه درست اداره جامعه را “حفظ تعادل و توازن میان نیروهای سیاسی، ضامن پویایی و رشد و پیشرفت کشور” دانست.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وی، رئیس شورای تشخیص مصلحت نظام، اولین قدم در بازگشت تعادل به جامعه را “برگزاری انتخابات آزاد، شفاف و قانونی” خوانده و گفته است: “با تحقق این امر، همه نیروهای سیاسی فعال و مردم به نتیجه بیرون آمده از صندوق‌ها تمکین کرده و با همکاری و یاری‌رسانی به دولت، مشکلات و معضلات کشور به یاری خداوند برطرف خواهد شد.”
مواضع هاشمی رفسنجانی، پس از انتخابات جنجالی سال ۱۳۸۸ با انتقادات بسیاری از اصولگرایان مجلس، دولت و حکومت مواجه شد و برخی او را از جمله “خواص بی‌بصیرت” و جزئی از رهبری “فتنه” قلمداد کردند.
اشارات هاشمی رفسنجانی به انتخابات پیش رو در حالیست که اصولگرایان حامی دولت احمدی‌نژاد در تلاش اند نامزد خود در این انتخابات به پیروزی برسانند. منتقدان دولت از اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دبیرخانه جنبش غیر متعهد‌ها به عنوان کاندیدای اصلی این جناح جمهوری اسلامی نام می‌برند.
دیگر اصولگرایان هم تا کنون افرادی مانند علی لاریجانی، محمدباقر قالیباف، غلامعلی حداد عادل و علی اکبر ولایتی را به عنوان گزینه‌های احتمالی خود در این انتخابات مطرح کرده‌اند.
خاتمی: شرایط مهیا نیست
گرچه نحوه برخورد جناح اصلاح طلبان با این انتخابات روشن نیست، اما مقرر شده که در روزهای ۲۷ و ۲۸ دی ماه، طیف هایی از این جناح در نشستی با عنوان “همایش بزرگ اصلاح طلبان” شرکت کنند.
پیش‌تر نجفقلی حبیبی، رئیس و سخنگوی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در گفت‌و‌گو با روز، ابراز امیدواری کرده بود که این همایش بدون ایجاد ممانعت از سوی دستگاه‌های دولتی و حکومتی برگزار شود.
اینک سید محمد خاتمی، در دیدار با اعضای ستاد برگزاری همایش بزرگ اصلاح طلبان، اجازه برگزاری این کنگره را “علامت و نشانه‌ای ولو کوچک از سوی حاکمیت برای حضور همه سلایق درانتخابات” دانسته است.
به گزارش وب سایت شخصی خاتمی، وی گفته است که”اگر شرایطی که همه گروه‌ها و دلسوزان که در چارچوب قانون اساسی هستند و با اصل انقلاب و نظام همسویی دارند بتوانند درعرصه سیاسی کشور فعال باشند مهیا نشود؛ بدون شک انتخابات مطلوبی هم برگزار نخواهد شد.”
او که از خود به عنوان “یک علاقه‌مند به جریانهای داخل جبهه اصلاحات” نام برده، در جمع ستاد برگزاری همایش بزرگ اصلاح طلبان ابراز امیدواری کرده است که شورای هماهنگی اصلاح طلبان بتواند “به نوعی به وحدت و اتفاق نظر برسد”.
به گفته رئیس جمهور پیشین ایران، شورای هماهنگی اصلاح طلبان “تصمیم گرفته است یک کنگره فراگیر و در سطح کشوری برگزار کند که اگر شرایط مناسب و فضا هم فراهم بود این کنگره حتی می‌توانست در سطح چند هزار نفر برگزار شود” اما به دلیل محدودیت‌هایی “مقرر شده است که کنگره با حضور نمایندگان استانی همه احزاب، طیف‌ها و گروه‌های عضو شورای هماهنگی اصلاحات برگزارشود.”
خاتمی از این کنگره به عنوان “میزان الحراره” جبهه اصلاح طلبان یاد کرده که در آن می‌توان “به سطوح مختلفی از راهبرد‌ها و رویکرد‌ها و حتی مطالبات جامعه دست یافت.”
تلاش شورای هماهنگی جبهه اصلاحات برای برگزاری این همایش و تاکید محمد خاتمی بر برگزاری آن، در حالی است که پروانه فعالیت سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه مشارکت ایران اسلامی، دو حزب اصلی این مجموعه، توسط دولت و قوه قضائیه منحل شده است.
حزب اعتماد ملی، دیگر حزب بزرگ اصلاح طلبان هم که خارج از شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است، پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ و حصر مهدی کروبی، دبیرکل آن، عملا تعطیل شده است.
در حالی که پیش از این وزارت کشور اجازه حضور سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و حزب جبهه مشارکت ایران اسلامی را سلب کرده بود، هفته گذشته صولت مرتضوی، معاون وزیر کشور، اعلام کرد که در انتخابات پیش رو، احزابی که “قبلا منحل اعلام شده‌اند” می‌توانند با کسب مجوز در قالب احزابی جدید فعالیت کنند.
اظهار نظر روسای جمهور سابق ایران در مورد انتخابات پیش رو در شرایطی صورت می‌گیرد که عمده چهره‌هایی که به عنوان اصلاح طلب شناخته می‌شوند پس از حوادث انتخابات ریاست جمهوری در زندان به سر می‌برند و حصر خانگی میر حسین موسوی و مهدی کروبی و زهرا رهنورد، همچنان ادامه دارد.
