حواشی انحلال خانه ی سینما در تلویزیون ایران
وزیر ارشاد؛ از صدای آمریکا تا تلویزیون ضرغامی…
اشاره:
بحث غیر قانونی اعلام شدن فعالیت خانه ی سینما و واکنش های متفاوت سینماگران به این اقدام ضدفرهنگی حکومت، ما را بر آن داشت تا با انتشار مجموعه مطالب متفاوتی در این باب، این حادثه ی نا مبارک را مورد نقد و بررسی قرار دهیم… گزارش همکارمان از تهران درباره ی حواشی برنامه ی هفت در تلویزیون جمهوری اسلامی، آغازگر مجموعه مطالب هنر روز در این باب است، در ادامه می توانید، شرحی بر ماجرا و یادداشت های سینماگران در این باب را در بخش “ پرونده ” دنبال کنید، صفحه ی از همه جای “ چاپ دوم ” نیز گزیده ای از اعتراض هنرمندان در صفحات فیس بوک را در پی آورده است… نخستین مطلب این مجموعه را در ادامه از پی بگیرید…
برنامه سینمایی هفت به عنوان یک برنامه چالشی در حوزه سینما هنوز نتوانسته است همچون برنامه نود در حوزه ورزش جریان ساز باشد و با گذشت بیش از یک سال از ساخت و اجرای آن تنها، حاشیه هایی که در برنامه زنده و خارج از کنترل جیرانی ایجاد می شود برای تماشاگران جالب توجه است .
یکی از نقاط ضعف این برنامه عدم پرداخت به موقع و مناسب به موضوعات روز سینما و نیز حرکت همراستا با سیاست های دولت؛ بدون توجه به خواست های جامعه سینمایی کشور بوده است .
این اتفاق بارها و بارها توسط اهالی سینما مورد انتقاد قرار گرفته و جیرانی هر بار با ارائه دلایلی واهی سعی در توجیه این ماجرا داشته است.
موضوع انحلال خانه سینما و حواشی و جریانات پیش از آن یکی از جنجالی ترین موضوعات هفته اخیر سینمای ایران بود و پرداختن به آن یکی از بدیهی ترین انتظاراتی بود که مخاطبین برنامه هفت از تهیه کننده و مجری این برنامه انتظار داشتند .
ظاهرا برنامه پارازیت صدای آمریکا حسینی را به عنوان شخصیت زشت هفته انتخاب کرده بود و این مسئله برای مدیران ارشاد و بخصوص شمقدری گران آمده بود .
بنامه هفت 16 دی ماه ناخواسته و بدون برنامه قبلی به طرح مسائل جالب توجهی پرداخت که در بخش هایی از آن تعجب بسیاری از جمله جیرانی را نیز برانگیخت .
موضوع اصلی برنامه هفت
برخلاف تصور این برنامه بدون توجه به این موضوع و با گذر سریع از آن بررسی این مسئله را به هفته آتی موکول کرد و وعده داد در هفته آینده این موضوع را مورد بررسی قرار خواهد داد و به جای آن با حضور مسعود فراستی و نادر طالب زاده بحثی پوچ و بی هدف و بدون موضوع را به صورت زنده آغاز کرد .
برنامه سینمای هفت بجای بحث درباره وضعیت خانه سینما، به بررسی دوره‌های 14 و 15 فیلم فجر در زمان مدیریت ضرغامی بر معاونت سینمایی اختصاص یافته بود.موضوعی که با توجه به حجم بالای اخبار منتشر شده درباره سینمای ایران در روزهای اخیر بسیار بی اهمیت می نمود .
نادر طالب‌زاده و مسعود فراستی در این برنامه از مدیریت ضرغامی در جشنواره فیلم فجر تمجید کرده و آن را از بهترین دوره‌های برگزاری جشنواره فیلم فجر و بلکه معاونت سینمایی کشور برشمردند.
ورود درویش به ماجرا…
نکته جالب این بحث ذکر خاطره ای از جیرانی درمورد اهدای جایزه سیمرغ بلورین فیلم سرزمین خورشید به پدر شهید جهان آرا توسط احمد رضا درویش بود .
خاطره ای که با موضوع برنامه بی ربط می نمود و به بهانه همین خاطره احمد رضا درویش روی خط زنده برنامه آمد و دقایقی در مورد این خاطره حرف زد و بعد به صورت مستقیم موضوع انحلال خانه سینما را مورد انتقاد قرار داد و حرفهای وزیر ارشاد را درباره دلایل انحلال خانه سینما کذب محض خواند .
احمدرضا درویش که مدتی مدیرعامل خانه سینما بود درباره انحلال خانه سینما گفت: طوفان‌های سهمگین در جو سینما به وجود آمده است، من از رسانه ملی و مدیر شبکه سه توقع داشتم بخشی از برنامه هفت را که مخاطبین خود را پیدا کرده است به موضوع خانه سینما اختصاص می‌داد. بحث مهمی در این روزها مطرح است و اقدام به انحلال نهادی صنفی مطرح شده، در شرایطی که 20 سال از تاسیس خانه سینما می‌گذرد و این خانه عضو مجامع و تشکیلات داخلی و بین‌المللی است. به پیشنهاد خانه سینما روز ملی سینما در تقویم کشور به ثبت رسید، اما متاسفانه با این وضعیت شتابزده دستور به انحلال آن داده شده است که جای بحث دارد و من بیم آن دارم که اتفاقاتی صورت گیرد که برای هفته دیگر و اختصاص بخشی از برنامه هفت به این مسئله دیر باشد.
وی به سوابقش در خانه سینما و عضویت‌اش اشاره کرد و گفت: بنده به دلیل سوابقم در خانه سینما اشراف به اساسنامه آن دارم. من شهادت می‌دهم حذف «به نام خدا» از اساسنامه کذب است و حذف التزام به قانون اساسی، شعائر دینی و مبانی فرهنگی و قوانین مطروحه را تکذیب می‌کنم.
درویش در ادامه گفت: من تعجب می‌کنم یک مقام مسئول در کشور چگونه بدون هیچ پشتوانه و استدلالی در برنامه‌ای زنده مطالبی را بیان می‌کند که هیچ عقل سلیمی آن را نمی‌پذیرد. عادلانه نیست صدایمان را روی اهالی فرهنگ بلند کنیم. دولت با هدف سازندگی وارد عرصه شده است، تازیانه زدن بر سینماگرها اهانت بزرگی است. چگونه دلسوزی برای سینمای ایران را اعلام می‌کنند، در حالی که سینمای برخاسته از انقلاب را به مسلخ می‌بریم و به حراج می‌گذاریم.
وی به دستور انحلال خانه سینما و تیتر اول سایت‌های بیگانه و معاند اشاره کرد و گفت: انحلال خانه سینما تیتر خبرگزاری‌ها و سایت‌های بیگانه و معاند است. ما با این عمل شتابزده تابلوی تمام‌عیار چه جریاناتی شده‌ایم؟ با مشکلات و مسایل مختلفی که در کشور وجود دارد و تحریم‌های بی‌شماری که صورت گرفته است، چرا باید با رفتاری ناشیانه کاری کنیم که آب به آسیاب دشمن بریزیم. ما از بالاترین مدیر اجرایی کشور رئیس جمهور که مسئولیت شورای عالی سینما را برعهده دارند انتظار داریم تا به این مشکل رسیدگی کنند. آیا 29 صنف با 5500 عضو و 20 سال سابقه فعالیت خانه سینما منحل هستند؟
وی در ادامه افزود: این خوب نیست انحلال خانه سینما به نام دوستانی در حافظه ملت ثبت شود که خودشان عضو خانه سینما هستند و با شعار نوکری کردن برای مردم آمدند. عرصه فرهنگ عرصه یکه‌تازی و خودکامگی نیست، عرصه فرهنگ عرصه تعامل است، ما با دشمن خودمان که در جنگ به اسارت می‌گرفتیم این رفتار را نمی‌کردیم. نباید منافع ملی سینما را هزینه اختلافات سلیقه‌ای کنیم. امروز روز وحدت و همدلی و کنار هم نشستن و دست به دست یکدیگر دادن است، اضافه کردن اختلافات مصلحت کشور نیست، قضاوت را به دادگاه بسپارید.
نظر فراستی و طالب زاده در باره انحلال
بعد از انتقادات درویش ،فریدون جیرانی ضمن قبول کردن ایراد درویش به برنامه هفت به خاطر عدم پرداختن به موضوع انحلال خانه سینما نظر فراستی و طالب زاده را در این خصوص پرسید .
فراستی و طالب زاده هر دو ضمن ابراز مخالفت با موضوع انحلال خانه سینما با پاسخ های دوپهلو مسئولین خانه سینما را به اشتباهاتی متهم کرده و آنها را در این کار مقصر دانستند .
فراستی در ادامه برنامه در این زمینه گفت: من در خصوص اساسنامه و اتفاقاتی که افتاده است در جزئیات نیستم که بتوانم نظر بدهم اما فکر می‌کنم یک صنف مستقل از دولت قطعاً به نفع سینما و دولت است. چیزی که به نفع مملکت و دولت باشد به نفع سینماست اما این که صنف می‌تواند اشتباه کرده باشد و کانون این صنف مثل خانه سینما دچار اشتباهات و سیاسی‌کاری و یا کارهایی که در شأن اهالی فرهنگ و هنر نیست انجام گرفته، اتفاق افتاده باشد قطعاً یک چیزهایی بوده است.
نادر طالب‌زاده دیگر مهمان برنامه درباره انحلال خانه سینما گفت: این موضوع کار من نیست اما این مقدار را می‌دانم که در یک بحران فعلی که داریم شاید وقت جراحی عمیق نباشد، قابل اصلاح است و با قاطعیت باید درست شود. من یک خاطره‌ای را نقل می‌کنم که برخی اشکالات به آن وارد است.
شمقدری وارد می شود
در ادامه برنامه جواد شمقدری بدون برنامه قبلی به خاطر سخنان درویش روی خط آمد و ضمن ناآگاه خواندن دریش و بی اطلاع بودن او از اساسنامه خانه سینما به انتقاد از او پرداخت و گفت :آقای درویش بعد از سه چهارسال یک باره پیدایشان شده و حالا معترض هستند .
شمقدری در پاسخ به صحبت‌های احمدرضا درویش گفت: به آقای درویش تبریک می‌گویم، فرصتی شد بعد از چهار یا پنج سال با مسایل سینما از نزدیک آشنا شوند اما فکر می‌کنم این دوری باعث شده اطلاعات‌شان ناقص باشد. ما در طول شش ماه گذشته و به خصوص هفته گذشته تلاش جدی داشتیم که دوستان در جریان اتفاقات و مسایل قرار بگیرند و آقای درویش این‌گونه محکم صحبت نکنند، زیرا واقعیت این نیست. در اساسنامه سال 87 که آقای میرکریمی در زمان آقای جعفری‌جلوه ارایه دادند این بندها حذف شده و قابل کتمان نیست؛ چیزی است که ثبت شده و موجود است.
وی در ارتباط با موارد حذف شده از اساسنامه گفت: یک موردش که در ذهنم است، در بند هیئت مدیره دقیقاً بندهای اعتقاد و پایبندی به نظام جمهوری اسلامی و پایبندی به قانون اساسی حذف شده است و نداشتن فساد اخلاقی هم حذف شده است.
خانه سینما دولتی‌ترین تشکل صنفی است
معاونت سینمایی در ادامه گفت: در اینجا این مطلب را می‌خواهم بگویم، اتفاقاً نطفه خانه سینما و آغاز به کار آن نشان می‌دهد دولتی‌ترین تشکل صنفی است. عجیب است که دوستان وقتی به هیئت موسس آن نگاه می‌کنند به این امر اذعان ندارند که مدیران وقت معاونت سینمایی، اداره کل نظارت و ارزشیابی و فارابی هیئت موسس هستند و چنین تشکلی متکی می‌شود به مدیرانی که ده سال در سینما مدیریت کردند، فارغ از این که نگرش ما به مدیریت آنها چه باشد.
چرا وزیر ارشاد شخصیت زشت شد ؟
شمقدری در ادامه گفت: من به آقای درویش عرض می‌کنم یک مقدار در قضاوت‌ها عجله نکنیم. این که یک شبکه خارجی جناب آقای وزیر را زشت‌ترین شخصیت هفته اعلام می‌کند حتماً از جایی دردشان آمده و این جای تحلیل دارد. چگونه می‌شود که دشمن ما که عداوت خود را طی سی سال به کیان و خاک این کشور نشان داده است و الان هم از دشمنی‌اش ذره‌ای کم نشده می‌آید وزیر محترم را به خاطر یک تصمیم انقلابی و قانونی، زشت‌ترین شخصیت هفته معرفی می‌کند. من فکر می‌کنم به برخی از دوستان ما اطلاعات غلط داده شده، این دلسوزی و دل‌مشغولی که به صنف دارند ما هم داریم و مهم‌تر از آن باید نسبت به سینما داشته باشیم. ما در طول شش ماه گذشته تلاش کردیم این اصلاح و جراحی با کمترین هزینه رخ بدهد اما بسیاری نخواستند. حتی من در هفته گذشته و ماقبل آن باز هم تلاش کردم و از عزیزان در خانه سینما خواستم که بیایند تا اگر قرار است اصلاح یا جراحی صورت گیرد با کمترین آسیب انجام شود اما نخواستند. در اواخر هفته گذشته با یکی از اعضای هیئت مدیره خانه سینما جلسه گذاشتم و از آنها خواهش کردم به قانون تمکین کنید و بیانیه دادن و جنجال کردن و سر و صدا کردن صلاح هیچ کس نیست و بدتر از همه صلاح سینما نیست، بالاخره وزیر محترم این کشور یک موضع قانونی گرفتند.
پاسخ درویش به اظهارات شمقدری
احمدرضا درویش در ادامه با تشکر از حضور معاون سینمایی در پشت خط برنامه سینمایی «هفت» گفت: تشکر از آقای شمقدری که می‌فرمایند من چند سال درگیر بودم برای ساخت فیلم «روز رستاخیز»، ما هر جای دنیا که باشیم رابطه‌مان با خانه سینما قطع نمی‌شود، همانطور که ایشان گرفتاری‌ها و سفرهای زیادی دارند و مسئولان محترم کشور و وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی. من اطلاع دارم و اساسنامه خانه سینما الان جلوی بنده هم هست در مورد التزام به قانون اساسی پیشنهاد می‌دهم نماینده خانه سینما با نماینده وزارت ارشاد یا معاونت سینمایی به بحث در یک برنامه زنده بپردازند، گرچه حتی در اساسنامه جدید هم این اتفاق افتاده باشد کافی است که ما برگردیم به اساسنامه قبلی، معاونت حقوقی وزارت ارشاد شکایت کرده به دستگاه قضایی بابت تغییراتی که ایجاد شده و اساسنامه قبل از این اساسنامه مورد ادعا را مورد تایید قرار داده است، بنابراین می‌توانیم برگردیم به اساسنامه قبلی.
درویش در خاتمه افزود: توصیه برادرانه من به شما آقای شمقدری این است یا گفت‌و‌گو کنیم و یا همان شکایت قبلی را در قوه قضاییه دنبال کنید.
شمقدری به آخرین سوال جیرانی مبنی بر اینکه راهی برای گفت‌و‌گو وجود دارد یا خیر گفت: آقای طالب‌زاده اشاره کردند باید یک سری اصلاحات انجام شود، بعید می‌دانم کسی با اصل اصلاحات مخالف باشد. ما در شش ماه گذشته با بخشی از صنوف ارتباط داشتیم که بخش مهمی هم هستند، در رابطه با فرآیند شکل جدید ارتباط کاری مرتبط بودیم تعاملات و اتاق‌های فکر را داریم. به عقیده من همه عزیزان بیایند و کمک کنند بتوانیم شرایط آینده سینما را تصحیح کنیم، در آن شرایط قطعا صنوف جایگاه ویژه دارند.
ورود شخصیت زشت به بحث
ساعت از یک و نیم بامداد گذشته بود که وزیر ارشاد با صدایی گرفته و خواب آلود روی خط برنامه آمد تا در خصوص صحبت های درویش به اظهار نظر بپردازد .
حسینی که گویا اظهارات شمقدری معاونت سینمایی خود را در پاسخ به درویش ناکافی می دانست تصمیم گرفت شخصا وارد بحث شده و به صورت مستقیم به حمله به خانه سینما بپردازند و از انحلال آن دفاع کند .
گویا کسانی که بیدار بوده و برنامه را دیده بودند از صحبت های درویش و اینکه اظهارات او را کذب خوانده بود برای او زیاد از حد تعریف کرده بودند و وزیر از این اظهارات بر آشفته شده بود و اصرزار داشت که در دقایق آخر این برنامه وارد بحث شود و در غیاب درویش به انتقاد از او برخیزد.
حسینی گفت: روند رسیدگی به خانه سینما یک فرایند طولانی است. پیش از این به آنها اعلام شده بود که اساسنامه در شورای فرهنگ عمومی مورد تایید نیست حتی اعلام کردیم که بیایید اساسنامه را اصلاح کنیم ولی آنها قبول نکردند تا اینکه شورای فرهنگ عمومی جلسه بعدی را تشکیل داد و اساسنامه را باطل کرد.
وی ادامه داد: در انتخابات خانه‌سینما هیچ نماینده و ناظری از ارشاد وجود ندارد و معلوم نیست که چگونه رای گیری می‌کنند.
حسینی ادامه داد: گروهی از هیات مدیره خانه سینما در زمان انتخابات در ستاد میرحسین موسوی و مهدی کروبی بودند و نمی‌خواستند که معاونت سینمایی کارش را درست انجام دهد. جالب است برای من؛ که امروز آنها اهل گفتگو شده‌اند.
حسینی با اشاره به اینکه امروز کار به محاکم قضایی کشیده شده، گفت: ما نامه‌ای صادر کردیم و آنها نیز به دیوان عدالت اداری شکایت کرده‌اند اما از نظر ما کار تمام شده است.
اعضای این خانه جشن اختصاصی و غیر دولتی خودشان را جدا از جشن های دولتی فیلم فجر برگزار می کردند و سالها به تعداد اعضای شان در بخش های متنوع سینمایی اضافه شده است.
حالا که دعواها برای انحلال آن جدی تر شده و مسوولان وزارت ارشاد ازبین رفتن این اصناف را تکذیب می کنند.
عذرخواهی کمیلی حسن ختام ماراتن هفت
نقد و بررسی فیلم «اخلاقتو خوب »کن ساخته مسعود اطیابی به خاطر مناظره تلفنی درویش و شمقدری و ورود حسینی وزیر ارشالد به بحث میسر نشد و تنها حامد کمیلی یکی از بازیگران این فیلم در انتهای برنامه دقایقی را با جیرانی به گفتگو نشست .
حامد کمیلی در این مصاحبه گفت: “الآن فرصتی هست که من از مردم عذرخواهی بکنم چون فیلم هایی از من دیدند که از من انتظار نداشتند. در یک سال اخیر فرصتی پیش آمد که من کارنامه کاری ام را در این مدت مرور کنم. در این مدت من فیلم هایی بازی کردم. ممکن هست انتخاب های من غلط بوده یا شرایط دیگری پیش آمده باشد.”
ظاهرا اشاره حامد کمیلی به بازی وی در فیلم “پایان نامه” بود که با واکنش تند مردم روبرو شد.
پایان‌نامه فیلمی به کارگردانی حامد کلاهداری و تهیه کنندگی روح‌الله شمقدری برادر جواد شمقدری معاونت سینمایی بود که در برنامه هفت آن شب حضور زیادی داشت و حامد کمیلی از بازیگران اصلی این فیلم بود .
این فیلم به حوادث پس از انتخابات بحث‌برانگیز ریاست جمهوری ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ می پرداخت . پایان‌نامه برای اولین بار در بیست و نهمین جشنوارهٔ فیلم فجر در بهمن ۱۳۸۹ نمایش داده شد. این فیلم در یک نظرسنجی میان منتقدان سینمایی به عنوان «بدترین فیلم سال» انتخاب شد.
درهنگام نمایش فیلم در جشنواره فجر، حاضران در سالن پخش، به استهزاء و هو کردن فیلم پرداختند و در صحنه‌ای از فیلم که حامد کلاهداری در نقش یک راننده آژانس به همراهانش می گوید : «حالا ما یک گُهی خوردیم» تماشاگران شروع به تشویق کردند.