میترا نیکزاد
از بندر ترکمن خبر می رسد که دادگاه برخی بازداشت شدگان ناآرامی های بندرترکمن، بدون حضور وکیل مدافع برای متهمان تشکیل شده است.
در حالی که براساس قوانین ایران هر زندانی باید از وکیل مدافع برخوردار باشد، تقریبا هیچ یک از متهمان از توان مالی برای گرفتن وکیل مدافع برخوردار نیستند . درعین حال برخی ناظران محلی معتقدند هیچ وکیلی دفاع ازمتهمان فوق را نمی پذیرد؛ چرا که از یک سو جسارت این کار را که می تواند تبعاتی برای وکیل به دنبال داشته باشد ندارد، و از سوی دیگر نتیجه دادگاه از پیش تعیین شده است و متهمان در همان زمان دستگیری محکوم شده اند. همچنین هیچ وکیل تسخیری هم برای متهمان از سوی دادگاه در نظر گرفته نشده، در حالی که این روال نیز یکی از روش های مرسوم در نظام حقوقی ایران است.
این روزها اهالی بندر ترکمن شاهد حضور خانواده هایی هستند که در جلوی دادگاه ها تجمع کرده اند تا از وضعیت بستگان خود با خبر شوند، اما معمولا اطلاعات درستی به آنان داده نمی شود و درخواست اغلب آنان برای ملاقات با زندانیانشان بی پاسخ می ماند. در همین حال خبرها حاکی است برای آزادی برخی از این بازداشت شدگان قرار های وثیقه بیست میلیون تومانی و بیشتر صادر شده که تعیین این رقم با توجه به سطح گسترده فقر دراین شهر کوچک ساحلی و روستاهای اطراف آن نامعقول به نظر می رسد.
برخی خانواده هایی که وثیقه های فوق برای آزادی فرزندان وهمسرانشان صادر شده به خبرنگار روز گفتند: اگر تمام دارایی و زندگی خود را نیز بفروشند، باز هم نخواهند توانست حتی بخشی از این وثیقه را تهیه کنند. آن ها تاکید کردند که اگر بیست میلیون تومان سرمایه اعم از مغازه ، زمین یا هرچیز با ارزش دیگر داشتند، امروز شاهد کشته و زندانی شدن عزیزان خود برای صید چند ماهی جهت سیرکردن شکم خانواده نبودند.
در همین حال موج جدید دستگیری ها با ارسال احضاریه های جدید در بندرترکمن آغازشده است. اهالی منطقه اعتقاد دارند تعداد زیاد احضاریه ها نشان دهنده این موضوع است که ظاهرا نیروهای حراست دریا و فرمانداری بندرترکمن می خواهند به این وسیله مردم محروم و فقیر را بیش از پیش تحت فشار قرار دهند. خبرهای رسیده حاکی است برای افرادی که هیچ گونه دخالتی درماجرا نداشته اند نیز احضاریه ارسال شده که به برخی خانواده ها بدبینند که این کار با هدف اخذ جریمه از آنان صورت گرفته و درس عبرتی برای کسانی باشد که درآینده بخواهند دست به این گونه از اعترا ض ها بزنند.
از سوی دیگر خبرهای واصله حاکی است که ایجاد جو رعب ووحشت و دستگیری ها به بهانه های مختلف همچنان ادامه دارد. یکی از اهالی به روز گفت که چند روز پیش هم محله ایش را که در صف توزیع نفت، به کمبود گاز ونفت انتقاد کرده بود، دستگیر و روانه زندان کرده اند.
همچنین تعدادی از ماهیگیرانی که اصلا دخالتی در ناآرامی های اخیر بندرترکمن نداشته اند و تنها به دلیل ترس از دستگیر شدن، درهمان روزهای اول از روستاهای خود فرار کرده بودند، همچنان جرات بازگشت به خانه های خود را ندارند؛ چرا که مطمئن نیستند چه وضعیتی در شهر در انتظارشان خواهد بود.
برخی آگاهان محلی معتقدند بخش بزرگی از سازمان اطلاعات و امنیت استان گلستان در بندرترکمن تمرکز یافته و در ساختمانی بزرگ که قبلا مقر آموزش و پرورش بوده مستقر شده است. آنها می گویند این ساختمان که درظاهر تنها یک ساختمان معمولی اداره اطلاعات بندر ترکمن است، دارای نیروها وامکانات بالقوه بسیار بالایی است که می تواند درمواقع بروز بحران های قومی – قبیله ای به سرعت عمل کند.