بلاتکلیفی در تعیین بهای نفت در بودجه

نویسنده
فیروزه متین

» مجلس ۴۰ دلار، دولت باید چند نرخ آماده کرد

در حالی که روزنامه های اول هفته خبر از تعیین چهل دلار برای هر بشکه نفت به عنوان اساس بودجه سال آینده دادند و از زبان مقام های دولتی و مجلس بر این گفته اصرار ورزیدند و همین خبر به تیتر اصلی بسیاری از روزنامه های چاپ تهران تبدیل شد، وزیر اقتصاد با آشکار شدن تاثیر این خبر بر نرخ سکه و ارز آن را تکذیب کرد و گفت دولت سناریوهای مختلفی را برای کاهش قیمت نفت در نظر گرفته است.

به نوشته فرارو، طیب نیا دیروز گفته است: “رسانه‌ها در این زمینه هر چه دلشان می‌خواهند می‌نویسند. درباره قیمت نفت پیش‌بینی قطعی وجود ندارد، چرا که یکی از پیش‌بینی‌ها این است که حتی ممکن است قیمت نفت به کمتر از ۴۰ دلار هم برسد و یکی دیگر از پیش بینی‌هایی که در محافل بین‌المللی هم مطرح بوده این است که قیمت نفت ممکن است به حدود ۷۰ دلار بازگردد، بنابراین ما باید خود را برای آن شرایط آماده کنیم. دولت در این زمینه سناریوهای مختفی راجع به قیمت نفت چه در حالت کاهشی و چه در حالت افزایشی از ۴۰ تا ۷۰ دلار آماده کرده است. چون پیش‌بینی قیمت نفت برای آینده مشخص نیست، بنابراین باید در چنین شرایطی خود را برای همه حالت‌های ممکن آماده کنیم”.(لینک)

 رسانه های خبری آخر هفته به نقل از وی اعلام کردند: “با در نظر گرفتن شرایط جدید در نظر داریم قیمت نفت را به ۴۰ دلار تغییر دهیم و بازتنظیم کنیم. باید تصمیمات منطقی منطبق بر اقتصاد مقاومتی گرفته شود. با توجه به وضعیت پیش‌آمده و فشارهایی که دشمن برای به زانو در آوردن ایران اسلامی پیش گرفته، قیمت فروش نفت با کاهش چشمگیری روبرو شده و به ۴۰ دلار رسیده است”.(لینک)

همزمان با گفته های علی طیب نیا که به نظر می رسد برای حفظ آرامش بازار ایراد شده است، اسماعیل جلیلی یک عضو کمیسیون تلفیق مجلس از تلاش برای یافتن تمهیداتی با هدف مقابله با تاثیرات کاهش قیمت نفت در بودجه کل کشور خبر داده است.

او گفته است: “دولت در لایحه بودجه قیمت هر بشکه نفت را ۷۲ دلار پیش‌بینی کرده است که به نظر ما با توجه به کاهش جدی قیمت نفت این قیمت باید اصلاح شود. نظر اکثریت اعضای تلفیق بر روی ۶۰ دلار است.اگر قیمت هر بشکه نفت را در بودجه ۶۰ دلار در نظر بگیریم با توجه به قیمت فعلی نفت در بازار جهانی باز هم با کسری مواجه خواهیم شد. در واقع به ازای هر دلار کاهش قیمت نفت نسبت به آنچه پیش‌بینی شده است هزار میلیارد تومان کسری بودجه در منابع حاصل می‌شود که باید برای جایگزینی آن فکری کرد”.

این نماینده جناح راست افزوده است: “مجلس و دولت باید در شرایط فعلی به گونه‌ای پیش روند که خطای ما در سال آینده در برآوردها به حداقل برسد. به عبارتی انحراف ما از واقعیاتی که در سال ۹۴ پیش می‌آید باید به کمترین حد خود برسد تا شرایط امسال تکرار نشود. ما در سال جاری برآوردی از قیمت نفت داشتیم اما اتفاقات دیگری در نیمه دوم سال رخ داد که به دلیل خطای پیش‌بینی ما منابع حاصل نشد و کاهش پیدا کرد”. 

جلیلی در عین حال فرصتی را برای انتقاد از دولت از دست نداد و گفت “یک سری نویدها داده شده که ممکن است قیمت نفت روند صعودی پیدا کند و شرایط مذاکرات تأثیر مثبت گذاشته و حتی شاهد کاهش تحریم‌ها باشیم که اینها همه پیش‌فرض است. قطعاً نمی‌توانیم بر اساس این پیش‌فرض‌ها در محاسبات ورود پیدا کنیم. تنها کاری که می‌توان کرد این است که بر اساس واقعیات موجود برای آینده برنامه‌ریزی کنیم. بر این اساس نسبت به مازاد درآمد احتمالی می‌توان پیوستی در نظر گرفت و مقدار پروژه را معرفی و تصویب کرد تا اگر بیشتر از مقدار مصوب قیمت نفت در بودجه، قیمت افزایش پیدا کرد به ترتیب اولویت این پروژه‌ها تحت پوشش قرار گیرد”.(لینک)

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم با همکار خود هم عقیده است و اعتقاد دارد رقم ۷۲ دلار برای نفت در بودجه سال ۹۴ خوشبینانه است، چرا که نمی‌توان با امیدواری از افزایش قیمت نفت چنین ریسکی کرد و از این رو قیمت نفت باید در بودجه سنواتی سال ۹۴ کاهش پیدا کند.

 جعفری در گفتگو با “راه مردم” گفته است: “بستن بودجه با نفت ۷۲دلاری سبب می‌شود که دولت کسری بودجه داشته و هزینه‌های تورمی ناشی از افزایش رشد بودجه گریبانگیر دولت شود. به نظر می‌رسد مجلس دولت را برای رسیدن به اهداف خود همراهی کند و خواست دولت را در بودجه عملیاتی کند اما به نظر من نفت زیر ۶۰ دلار منطقی‌تر از نفت ۷۲ دلاری است. اگر قرار است مجلس قیمت نفت را در بودجه کاهش دهد، حتما باید کارشناسی شده و دقیق باشد، چرا که این کاهش قیمت می تواند درآمدهای دولت را کاهش داده و یا هزینه های عمرانی را بکاهد و سبب کاهش درآمد دولت بشود. در هر صورت، این کار باید باید با کارشناسی دقیق صورت بگیرد”.(لینک)

در همین حال، محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از وجود دو سناریو در این مجمع برای اصلاح نرخ ۷۲  دلاری نفت در بودجه خبر داده و گفته است: “قرار شده موضوع بودجه سال ۹۴ در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار گیرد. در آن جلسه، میزان انطباق لایحه بودجه سال آینده با سیاست های کلی اصل ۴۴ و همچنین قیمت نفت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ادامه روند کاهشی قیمت نفت، باعث شده که تعیین قیمت نفت از جمله مباحث چالشی در تصویب لایحه بودجه سال ۱۳۹۴ باشد؛ زیرا قیمت فعلی نفت در بازار جهانی فاصله بیش از ۲۲ دلاری با رقم ۷۲ دلاری برای نفت در لایحه بودجه سال آینده دارد”.(لینک)

او افزوده است: “۲ سناریو را برای قیمت نفت در بودجه می توان در نظر گرفت که سناریوی اول نرخ ۷۲ دلار است، اما در سناریوی دوم می توان نرخ پایین تری را پیش بینی کرد که به نظر می رسد ۵۰ دلار قیمت مناسبی است”.

در همین حال، سایت بلومبرگ از احتمال کاهش مجدد قیمت نفت برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا خبرداده و نوشته است: “قیمت نفت که به کمتر از نصف مقدار آن در ژوئن (خرداد) گذشته رسیده، باید به سطوح پایین تری کاهش یابد و به مدت ۶ ماه نیز در چنین سطحی باقی بماند تا بین عرضه و تقاضا تعادل ایجاد شود”.(لینک)

گفتنیست، مقامات دولت ایران معتقدند که ماجرای کاهش جهانی قیمت نفت یک توطئه با همکاری عربستان جهت زمینگیر کردن ایران در گفت و گوهای اتمیست. این مقامات ادعا می کنند که تحریم ها بر اقتصاد ایران تاثیر چندانی نداشته و حالا با کاهش ۸۰ دلاری قیمت نفت، جامعه جهانی و عربستان می کوشند ایران را وادار به توافق اتمی ب غرب کنند.